Μια ιστορία για τα «δανεικά» της χώρας

Διαβάζοντας το βιβλίο του καθηγητή Μιχάλη Ψαλιδόπουλου «Τα δάνεια της Ελλάδας. Διακόσια χρόνια ανάπτυξης και κρίσεων», δύο πράγματα συγκράτησα με ιδιαίτερη ικανοποίηση. Το ένα εξ αυτών είναι η διαπίστωση του συγγραφέα – ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών στο ΕΚΠΑ και από το καλοκαίρι του 2015 αναπληρωτής εκτελεστικός διευθυντής στο ΔΝΤ- ότι «οι δαπάνες εξοπλισμού της χώρας αντιστρατεύονταν τον στόχο της οικονομικής ανάπτυξης που έθεταν οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις». Στην ίδια κατεύθυνση είναι και οι επισημάνσεις του για την αποστέρηση της οικονομίας από πολύτιμους συναλλαγματικούς πόρους ακριβώς λόγω των εισαγωγών πολεμικού υλικού αλλά και για την αδιέξοδη πολιτική προσέγγιση περί υποκατάστασης εισαγωγών που οδήγησε στην ίδρυση και λειτουργία επιχειρήσεων όπως η ΕΑΒ και η ΕΛΒΟ καθώς και η κρατικοποίηση της ΠΥΡΚΑΛ με τα γνωστά σε όλους μας αποτελέσματα.



Ο Ψαλιδόπουλος έχοντας γνώση των δεδομένων – τα ψυχρά οικονομικά που δεν αρέσουν στους δημαγωγούς και λαϊκιστές πολιτικούς- μπορεί να υποστηρίξει δικαίως ότι οι «αγορές του αιώνα» δεν ήταν η εξαίρεση αλλά ο κανόνας για τις ελληνικές κυβερνήσεις. Από τα «συμπεράσματα - διδάγματα» του συγγραφέα κρατώ και την επισήμανση του για το παράλληλο οικονομικό σύμπαν που φτιάχτηκε μέσα στις δεκαετίες μετά τα πολεμικά γεγονότα ( Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, Εμφύλιος Πόλεμος) για τις Ένοπλες Δυνάμεις.

Για παράδειγμα, οι Ένοπλες Δυνάμεις είναι ένας μεγάλος εργοδότης αλλά και ιδιοκτήτης μεγάλης κινητής και ακίνητης περιουσίας ενώ διαθέτει σε αυτόνομη βάση υπηρεσίες για τα στελέχη και το δυναμικό του. Η ύπαρξη και λειτουργία ενός αυτόνομου πόλου εντός του δημοσίου δεν είναι και ότι το καλύτερο για μια δημοκρατική χώρα της Δύσης – πολιτικά και οικονομικά!

Μια δεύτερη εξόχως πολιτική επισήμανση είναι εκείνη της αδυναμίας- ανικανότητας να συγκροτηθεί μια πολιτικά ουδέτερη υπηρεσιακή δημοσιοϋπαλληλία που θα στήριζε τον κρατικό μηχανισμό ανεξάρτητα από πολιτική συγκυρία και οικονομική κατάσταση.

Το βιβλίο του Μιχάλη Ψαλιδόπουλου αξίζει να διαβαστεί και να μείνει στα πρώτα ράφια της προσωπικής βιβλιοθήκης όλων όσοι επιθυμούν να μιλούν με τεκμηριωμένα στοιχεία και με ψύχραιμες προσεγγίσεις. Σε σχετικό ενημερωτικό σημείωμα διαβάζω: «Μια ιστορία του διεθνούς δανεισμού της Ελλάδας και της σχέσης του με τις ανάγκες της χώρας στην εξωτερική πολιτική, την άμυνα και την ανάπτυξη. Το βιβλίο καλύπτει 200 χρόνια οικονομικής ανάπτυξης, κοινωνικής προόδου, αλλά και χρηματοπιστωτικών κρίσεων και πτωχεύσεων.

Υπήρξαν τελικά οφέλη από τη δανειακή πολιτική που ακολούθησε η Ελλάδα; Ποιες και πόσες οφειλές προέκυψαν κατά καιρούς προς τους ξένους δανειστές; Πώς διακανονίστηκαν; Προέκυψαν ωφελήματα και ποια ήταν αυτά; Προς ποια κατεύθυνση διοχετεύθηκαν οι εκάστοτε δανειακοί πόροι;

Εξετάζοντας την ιστορία της οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής της Ελλάδας από τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας μέχρι σήμερα, το βιβλίο αυτό συμβάλλει καθοριστικά στην αναγκαία προσπάθεια εθνικής αυτογνωσίας».

Ένα βιβλίο που πρέπει να διαβαστεί για τα αναρίθμητα «γιατί»:

«Για να μάθετε τους λόγους για τους οποίους η Ελλάδα είχε ανάγκη τον εξωτερικό δανεισμό στη διάρκεια των τελευταίων δύο αιώνων.

Για να μπορείτε να διακρίνετε πότε τα εξωτερικά δάνεια εξυπηρέτησαν πραγματικές αμυντικές και αναπτυξιακές ανάγκες του ελληνικού κράτους και πότε καταναλωτικούς σκοπούς ή κυβερνητικές σπατάλες.
Για να γνωρίζετε τεκμηριωμένα με ποιους τρόπους ο εξωτερικός δανεισμός των Ελλήνων διευκολύνθηκε από τους δανειστές ή χρησιμοποιήθηκε ως μέσο για την επίτευξη των σκοπών τους σε κάθε εποχή».

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος στη σειρά Σύγχρονη Ιστορία που διευθύνει η καθηγήτρια Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Κωνσταντίνα Μπότσιου.

Εδώ μπορείτε να διαβάσετε το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου: https://www.epbooks.gr/datafiles//TA%20DANEIA%20THS%20ELLADAS%20eso.pdf