Η ελληνική κοινωνία δείχνει το φιλόξενο πρόσωπό της

Ξεκινώντας από τη Γερμανία, η πρωτοβουλία Refugees Welcome χαρακτηρίστηκε από πολλά μέσα ως «το Airbnb για τους πρόσφυγες», καθώς φιλοδοξία της είναι να βοηθήσει τους πρόσφυγες να συγκατοικήσουν με ιδιοκτήτες ακινήτων που είναι πρόθυμοι να μοιραστούν το σπίτι τους.

Η διαδικασία έχει ως εξής: ο ενδιαφερόμενος ιδιοκτήτης/ενοικιαστής διαμερίσματος επισκέπτεται το site και καταχωρεί το ακίνητό του (στην ελληνική περίπτωση πρόκειται για το refugees-welcome.gr ). Στη συνέχεια, το Refugees Welcome φέρνει σε επαφή τον ιδιοκτήτη με τον πρόσφυγα που ταιριάζει στο προφίλ του. Αν τα βρουν μεταξύ τους, τότε ο πρόσφυγας μετακομίζει στη νέα του στέγη.

Η πρωτοβουλία βρήκε απήχηση σε άλλες χώρες. Από τη Γερμανία προωθήθηκε στη γειτονική Αυστρία, ενώ τώρα πια βρήκε μιμητές και στις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου: την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία. Στη χώρα μας, μάλιστα, ξεκίνησε μόλις πριν από λίγες ημέρες, στις 5 Οκτωβρίου. Η πρώτη επαφή με το ευρύτερο κοινό έγινε την περασμένη Παρασκευή, 9 Οκτωβρίου, στη Στέγη ΣυνΑθηνά στην πλατεία Βαρβακείου.

Από τη Συνάντηση Γνωριμίας στη Στέγη ΣυνΑθηνά. Φωτογραφία: Γιώργος Μουτάφης

Πίσω από την ελληνική προσπάθεια συναντάμε μία δυνατή ομάδα από άτομα που έχουν μεγαλύτερη πείρα στο πεδίο των ΜΚΟ και της εθελοντικής προσφοράς ακόμα και σε σύγκριση με τους Γερμανούς ιδρυτές. Η Χριστίνα Ψαρά -ιδρύτρια και συντονίστρια του ελληνικού Refugees Welcome- έχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην Ανάπτυξη και τη Διοίκηση Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (LSE). Σήμερα, συντονίζει μια ομάδα παροχής ιατρικής και κοινωνικής υποστήριξης και πρόσβασης σε κατοικίες μέσω του προγράμματος Housing Firstγια αστέγους με ψυχιατρικές διαταραχές. Στο παρελθόν, έχει συντονίσει δράσεις υποδοχής και ένταξης προσφύγων, ιατρικής και κοινωνικής βοήθειας σε αποκλεισμένους πληθυσμούς, μείωσης της βλάβης σε χρήστες ουσιών και δράσεις καταπολέμησης της φτώχειας.

Μαζί της βρίσκονται άλλα τρία άτομα. Η Όλγα Θεοδωρικάκου, η οποία είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη και τον συντονισμό της πρωτοβουλίας, δραστηριοποιείται σε κοινωνικές οργανώσεις από το 2006. Σπούδασε Διεθνείς & Ευρωπαϊκές Σπουδές και εργάστηκε στο Τμήμα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ελληνικού Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Ο Στάθης Καρκαντώνης είναι υπεύθυνος για την ανεύρεση πόρων, καθώς και συντονιστής τοπικών δράσεων. Έχει μεταπτυχιακό στη Διεθνή Επιχειρηματικότητα από το Adam Smith Business School του πανεπιστημίου της Γλασκόβης. Είναι συνιδρυτής μιας κοινωνικής συνεταιριστικής επιχείρησης, η οποία εστιάζει στην δημιουργία ενός βιώσιμου σχεδίου ανάπτυξης για την περιοχή της Πτολεμαΐδας-Κοζάνης, ενώ ταυτόχρονα είναι το σημείο επαφής για την Ελλάδα μιας start-up η οποία ενώνει ταξιδιώτες με ΜΚΟ σε όλο τον κόσμο. Η Λένα Καρακίτσιου είναι υπεύθυνη διαχείρισης και συντονισμού εθελοντών και έχει σπουδάσει Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο Πειραιά και Διεθνή Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, ενώ έχει δουλέψει σε διάφορους φορείς στη Γερμανία (Βερολίνο), τις ΗΠΑ (Νέα Υόρκη) και την Κένυα.

Οι τέσσερις μας έδωσαν περισσότερες διευκρινίσεις για το νεοφώτιστο πρόγραμμα στην Ελλάδα και τους στόχους του.

-Ποιοι είναι οι στόχοι σας με αυτή την πρωτοβουλία;
Χριστίνα Ψαρρά: Στόχος της πρωτοβουλίας είναι η εξασφάλιση αξιοπρεπούς στέγασης για τους πρόσφυγες μέσω της συγκατοίκησης. Αυτό επιφυλάσσει πλεονεκτήματα και για τις δύο πλευρές. Οι πρόσφυγες εξασφαλίζουν μια αξιοπρεπή διαμονή και ταυτόχρονα έχουν την ευκαιρία να ενταχθούν και να προσαρμοστούν στο νέο περιβάλλον πιο εύκολα. Παράλληλα, τα άτομα που λαμβάνουν την πρωτοβουλία να συγκατοικήσουν έρχονται σε επαφή με ένα διαφορετικό πολιτισμό, επαναπροσδιορίζουν τυχόν προκαταλήψεις και βοηθούν ένα συνάνθρωπό τους που βρίσκεται σε δύσκολη θέση.


Η αρχική σελίδα του ελληνικού site Refugees Welcome

-Με ποιους τρόπους ενημερώνετε τους πρόσφυγες για την πρωτοβουλία σας;
Λένα Καρακίτσιου: Η πρωτοβουλία στην Ελλάδα είναι αρκετά νέα. Ερχόμαστε σε επαφή με φορείς και συλλογικότητες που δραστηριοποιούνται στην υποστήριξη των προσφύγων, ενημερώνουμε τις κοινότητες προσφύγων και μεταναστών και προσπαθούμε να προωθήσουμε το Refugees Welcome στα δίκτυα ενημέρωσης και πληροφόρησης.

-Ανησυχείτε για το πρόβλημα της χρηματοδότησης του κόστους του ενοικίου, δεδομένου ότι το crowdfunding δεν είναι τόσο διαδεδομένο στην Ελλάδα και το κράτος δεν συμμετέχει στη χρηματοδότηση, όπως γίνεται λχ. σε ορισμένα κρατίδια στη Γερμανία; Πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε αυτό το ζήτημα;
Στάθης Καρκαντώνης: Η αλήθεια είναι πως μέχρι τώρα οι προσφορές για συγκατοικήσεις δεν απαιτούν οικονομική συμμετοχή στο ενοίκιο από τους πρόσφυγες. Ωστόσο, πιστεύουμε, δεδομένης της αλληλεγγύης που έχει δείξει η ελληνική κοινωνία σε δράσεις υποστήριξης προσφύγων, ότι, εφόσον χρειαστεί, θα μπορέσουμε να ενεργοποιήσουμε άτομα και φορείς που στηρίζουν οικονομικά τέτοιου είδους πρωτοβουλίες.

-Μέχρι στιγμής 224 πρόσφυγες έχουν βρει στέγη χάρη στο αντίστοιχο πρόγραμμα που τρέχει σε Γερμανία και Αυστρία. Τι διαφορά μπορεί να κάνει μία τόσο μικρής κλίμακας δράση απέναντι στο προσφυγικό που έχει επηρεάσει εκατομμύρια κόσμο;
Όλγα Θεοδωρικάκου: Θεωρούμε πως το “Refugees Welcome” προτείνει ένα διαφορετικό μοντέλο στέγασης, σε αντίθεση με τη φιλοξενία σε μαζικούς χώρους όπως τα κέντρα υποδοχής ή οι ξενώνες. Δε μας αφορά μόνο ο αριθμός των συγκατοικήσεων αλλά και η διάρκεια και, φυσικά, η επίδραση που θα έχει και στις δύο πλευρές. Δεν υπάρχει πιο ηχηρό μήνυμα κατά του ρατσισμού και των διακρίσεων από το να μένεις και να συμβιώνεις με κάποιον που είναι διαφορετικός από εσένα.

Έχετε ήδη δεχτεί προσφορές από ιδιοκτήτες ακινήτων και αιτήματα από πρόσφυγες; Μπορείτε να μας δώσετε τους σχετικούς αριθμούς;
Χριστίνα Ψαρρά: Ήταν ιδιαίτερα αναπάντεχη και κινητοποιητική η ανταπόκριση στο πρόγραμμα. Πριν καν ξεκινήσει επισήμως το πρόγραμμα, λάβαμε αιτήματα από οικογένειες που θέλουν να συγκατοικήσουν με πρόσφυγες από την Αθήνα και διάφορες άλλες περιοχές της Ελλάδας, αλλά και πολλά αιτήματα από άτομα που δεν έχουν τη δυνατότητα συγκατοίκησης αλλά θέλουν να υποστηρίξουν εθελοντικά την πρωτοβουλία. Τις πρώτες 5 ημέρες λειτουργίας της πλατφόρμας έχουμε λάβει περισσότερες από 20 προσφορές συγκατοίκησης και θεωρούμε πως η ελληνική κοινωνία αποδεικνύει πως ενεργοποιείται μακριά από στερεότυπα σε ένα πλαίσιο αλληλεγγύης και ειλικρινούς αποδοχής.