Νίκος Φελέκης

Σε αναζήτηση τουλάχιστον έξι βουλευτών που θα ψηφίσουν μια συμφωνία επίλυσης του «Μακεδονικού» με σύνθετη ονομασία των Σκοπίων βρίσκεται η κυβέρνηση. Και τούτο επειδή ο Καμμένος συνεχίζει να αρνείται, τουλάχιστον προσώρας, λύση που θα περιλαμβάνει τη λέξη «Μακεδονία» ή παράγωγό της. Επίσης, στο Μαξίμου θεωρούν πως και ο φιλελεύθερος Μητσοτάκης θα αναγκαστεί από τους... μακεδονομάχους της Ν.Δ., αλλά και για λόγους αντιπολίτευσης να προσχωρήσει στο μέτωπο του «όχι» - το ίδιο και το ΠΑΣΟΚ. Επίσης, ο Λεβέντης έχει δηλώσει ότι δεν πρόκειται να ψηφίσει την κυοφορούμενη λύση - το ίδιο και η Χρυσή Αυγή. 

Το ΚΚΕ το πιθανότερο είναι να απέχει, αν και το 1992 ήταν το μόνο κόμμα που τάχθηκε υπέρ του συμβιβασμού και της σύνθετης ονομασίας, διαφωνώντας με την αδιάλλακτη στάση που υιοθέτησε το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. 
Με αυτά ως δεδομένα απομένουν μόνο οι 145 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ για να ψηφίσουν εφόσον επιτευχθεί συμφωνία και έρθει προς ψήφιση στη Βουλή. Είναι αρκετοί εφόσον το ΚΚΕ επιλέξει την αποχή, αλλά ο πρωθυπουργός δεν θέλει μια τόσο σοβαρή απόφαση να μην έχει την έγκριση τουλάχιστον της πλειοψηφίας της Βουλής. Μπορεί όμως να βρει τουλάχιστον έξι βουλευτές;

«Ναι», μας λέει υψηλόβαθμο στέλεχος της Κουμουνδούρου που είναι και μέλος του Υπουργικού Συμβουλίου. Ποιοι θα μπορούσαν να είναι αυτοί; Καταρχάς υπάρχει ο Σπύρος Δανέλλης, ο οποίος από το 1992 τάσσεται σταθερά υπέρ της σύνθετης ονομασίας με αμοιβαίες υποχωρήσεις. Είναι άλλοι δύο βουλευτές του Ποταμιού, οι οποίοι επίσης από το 1992 είναι στην ίδια γραμμή με τον Δανέλλη, έχουν πρωτοστατήσει στις προσπάθειες να εξευρεθεί λύση και έχουν υπογράψει το κείμενο των 374 πολιτών με τίτλο «Να μιλήσουμε τώρα», κάτι που προ ημερών επανέλαβε και ο Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης προφανώς για να υπενθυμίσει στους τότε συνοδοιπόρους του τις παλαιόθεν απόψεις τους για το «Μακεδονικό». Μάλιστα, στέλεχος της ανανεωτικής πτέρυγας του Συνασπισμού, που τώρα είναι εις εκ των πλέον στενών συνεργατών του πρωθυπουργού, είναι κατηγορηματικός: «Δεν πιστεύω ότι υπάρχει περίπτωση ο Λυκούδης, ο Δανέλλης και ο Ψαριανός, σε περίπτωση που εξευρεθεί λύση, που εμείς της ανανεωτικής αριστεράς την παλεύουμε από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, να πουν όχι. Το αποκλείω. Μπορεί να έχουμε διαφωνίες, να είμαστε σήμερα αντίπαλοι, να θέλουν να φύγουμε από την κυβέρνηση, αλλά σε θέματα αρχών, όπως το “Μακεδονικό” δεν μπορούν να μην ψηφίσουν».

Αναταράξεις

Σε αυτούς τους τρεις προσθέτουν και τον Πρόεδρο της ΔΗΜ.ΑΡ. Θανάση Θεοχαρόπουλο για τους ίδιους ακριβώς λόγους, ενώ θεωρούν ότι και «ο Σταύρος Θεοδωράκης θα βρεθεί σε εξαιρετικά δύσκολη θέση εάν για λόγους κομματικής ενότητας προτιμήσει να ευθυγραμμιστεί με το ΠΑΣΟΚ παρά με την πλειοψηφία των μελών και στελεχών του Ποταμιού, μεταξύ των οποίων και ο εκπρόσωπος Τύπου Δημήτρης Τσιόδρας, που επίσης από το 1992 ήταν υπέρ της λύσης που διαπραγματεύεται σήμερα η κυβέρνηση». Στο σημείο αυτό να σημειώσουμε ότι το Κίνημα Αλλαγής θα έχει ισχυρές αναταράξεις σε περίπτωση που εξευρεθεί λύση (με σύνθετη ονομασία και τα άλλα χαρακτηριστικά που προωθούσε ως υπουργός Εξωτερικών ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου) και οι βουλευτές της ΔΗ.ΣΥ. αρνηθούν να την ψηφίσουν. Επισημαίνεται ότι και ο Νίκος Αλιβιζάτος, ο επικεφαλής για την επιλογή αρχηγού της ΔΗ.ΣΥ. είχε υπογράψει το κείμενο των «374». Από το εξαμελές Πολιτικό Συμβούλιο του Κινήματος Αλλαγής μόνο η Φώφη Γεννηματά και ο Νίκος Ανδρουλάκης φαίνεται να επιμένουν για το «Μακεδονικό» στην ούλτρα αντικυβερνητική γραμμή. 

Το ρίσκο

Επομένως, στους 145 του ΣΥΡΙΖΑ -και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν διαρροές από αυτούς- θα μπορούσαν να προστεθούν τέσσερις (Δανέλλης, Λυκούδης, Ψαριανός, Θεοχαρόπουλος) και ενδεχομένως πέντε (Θεοδωράκης). Ενας ακόμη που θα μπορούσε να προστεθεί είναι και ο ανεξάρτητος Χάρης Θεοχάρης που γενικά περιλαμβάνεται στους σύγχρονους -και πάντως αντιλαϊκιστές-αντιεθνικιστές- τεχνοκράτες πολιτικούς. Υπάρχει ακόμη ο βουλευτής της Ενωσης Κεντρώων Γιώργος Κατσιαντώνης, ο οποίος με δημόσιες δηλώσεις του τάχθηκε υπέρ της λύσης που προωθεί η κυβέρνηση, διαφωνώντας με τον αρχηγό του κόμματος Βασίλη Λεβέντη. Εάν οι ως άνω βουλευτές ψηφίσουν με βάση τις αρχές τους και τις εκπεφρασμένες κατά το παρελθόν θέσεις τους συμπληρώνεται ο αριθμός 151.

 «Ο πρωθυπουργός, σε περίπτωση που ο Καμμένος επιμείνει στην άρνησή του, είναι λογικό να θελήσει να εξασφαλίσει τη συναίνεση τουλάχιστον των βουλευτών των ΑΝ.ΕΛ. που μετέχουν στο Υπουργικό Συμβούλιο», μας λέει κυβερνητικός παράγοντας και συμπληρώνει: «Οι υφυπουργοί Βασίλης Κόκκαλης (Γεωργίας) και Νίκος Μαυραγάνης (Μεταφορών) καθώς και η υπουργός Τουρισμού Ελενα Κουντουρά θα μπορούσαν, εφόσον τους το ζητούσε ο πρωθυπουργός και για να μην πέσει η κυβέρνηση, να συνταχθούν με μια λύση αμοιβαία αποδεκτή από τα δύο κράτη και την οποία, ας μην ξεχνάμε, για λόγους γεωπολιτικής σταθερότητας των Βαλκανίων την επιθυμούν οι ΗΠΑ και η Ε.Ε.». Και φυσικά υπάρχει και ο άλλος βουλευτής των ΑΝ.ΕΛ., ο Θάνος Παπαχριστόπουλος, ο οποίος σε περίπτωση που κινδύνευε η κυβέρνηση να πέσει μάλλον θα έκανε, μας λένε άνθρωποι που τον γνωρίζουν «ό,τι χρειαζόταν για να το αποτρέψει». 

Αισίως, λοιπόν, φτάνουμε στους 155 βουλευτές, περισσότερους και από όσους σήμερα αθροίζει η κυβερνητική πλειοψηφία. Βεβαίως, είναι δύσκολο να συμφωνήσουν όλοι αυτοί, αλλά και δεν μπορεί να αποκλειστεί ειδικά στην περίπτωση που ο Αλέξης Τσίπρας αποφάσιζε να κινηθεί επιθετικά έναντι του συγκυβερνήτη του Πάνου Καμμένου -με το ρίσκο ακόμη και να τα σπάσουν εάν ο αρχηγός των ΑΝ.ΕΛ. συνέχιζε να μη συναινεί σε μια λύση, η οποία θα κινείται κοντά στο εθνικό πλαίσιο που ετέθη το 2008 στο Βουκουρέστι από τον Κώστα Καραμανλή και την Ντόρα Μπακογιάννη και το οποίο τότε, ως υφυπουργός της κυβέρνησης, αποδέχτηκε ο Πάνος Καμμένος. 

Πάντως, σε περίπτωση που η κυβέρνηση έπεφτε με αφορμή το «Μακεδονικό», κάποιοι συνεργάτες του πρωθυπουργού θεωρούν ότι στις εκλογές που θα ακολουθούσαν και στις πολωτικές συνθήκες που θα επικρατούσαν η πιθανότητα να λάβει αυξημένο ποσοστό ο ΣΥΡΙΖΑ θα ήταν πολύ ισχυρή, ειδικά εάν η λύση στην οποία θα είχε καταλήξει, στο πλαίσιο του ΟΗΕ, ήταν σύμφωνη με το πλαίσιο του Βουκουρεστίου, «η δεύτερη καλύτερη μετά το πακέτο Πινέιρο», που προωθούσε το 1993 ο πατέρας του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. 

Σημειώνουμε εδώ ότι πρωθυπουργός και υπουργός Εξωτερικών θεωρούν πως τα πράγματα μπορεί να εξελιχθούν καλά για την κυβέρνηση όχι μόνο ως προς το περιεχόμενο της συμφωνίας, αλλά και στο εσωτερικό μέτωπο, στην περίπτωση που Ουάσινγκτον και Βρυξέλλες ασκήσουν, όπου χρειαστεί, με έντονο τρόπο την επιρροή τους, προκειμένου ΗΠΑ και Ε.Ε. να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους στα δυτικά Βαλκάνια, τα οποία θεωρούν ότι απειλούνται από τη ρωσική και την τουρκο-ισλαμική διείσδυση. 

Σε κάθε περίπτωση, τα πάντα θα εξαρτηθούν από την ποιότητα της συμφωνίας και αν αυτή μπορεί να γίνει αποδεκτή και από τα δύο μέρη. Οσες δυσκολίες υπάρχουν για την κυβέρνηση Τσίπρα στα καθ’ ημάς, εξίσου ή και μεγαλύτερες δυσκολίες αντιμετωπίζει η κυβέρνηση Ζάεφ στα Σκόπια. Η πιθανότητα να πάρει η Ελλάδα τη σύνθετη ονομασία και μάλιστα γραμμένη στα σλαβικά ως μία λέξη (για παράδειγμα, Novamakedonia) και το erga omnes, και τα Σκόπια τη γλώσσα και την εθνότητα, ως στοιχείο αυτοπροσδιορισμού, ενδέχεται να αποτελέσει τον κοινό τόπο που θα επιχειρήσουν Τσίπρας και Ζάεφ να διερευνήσουν την ερχόμενη Τετάρτη στο Νταβός της Ελβετίας, υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι Κοτζιάς και Ντιμιτρόφ θα έχουν προλειάνει το έδαφος. 

Τι θέλουν Τραμπ και Μέρκελ

Κυβερνητικές πηγές υποστηρίζουν ότι πρόθεση του πρωθυπουργού είναι το θέμα να επιλυθεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, ενδεχομένως και εντός του Φεβρουαρίου. Δεν θέλει να περιμένει ως τον Ιούλιο που είναι η σύνοδος του ΝΑΤΟ, ούτε ίσως και ως τον Απρίλιο που είναι η έκθεση προόδου για την αίτηση ένταξης των Σκοπίων στην Ε.Ε., αλλά επιθυμεί να έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο προτού αρχίσει η τέταρτη αξιολόγηση και ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για τη διευθέτηση του χρέους και την έξοδο από την ασφυκτική μνημονιακή επιτροπεία τον Αύγουστο.

Ενδεχομένως, ευελπιστεί στη βοήθεια Αμερικανών και Ευρωπαίων στα οικονομικά και ιδιαίτερα στην «καθαρή έξοδο» -που κατ’ αυτόν αλλά και για το κόμμα του είναι και το μείζον- ως αντάλλαγμα για την επίλυση του «Μακεδονικού». Διπλωματικοί παράγοντες υποστηρίζουν ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να υπάρξει μια τέτοια «ανταλλακτική σχέση» της χώρας με τους δανειστές, αλλά δεν αποκλείουν, σε περίπτωση που η κυβέρνηση κατάφερνε να φέρει εις πέρας τον συμβιβασμό με τα Σκόπια, όπως θέλουν Τραμπ και Μέρκελ, οι δανειστές, περιλαμβανομένου και του ΔΝΤ, να ήταν περισσότερο φιλικοί και υποβοηθητικοί στην κυβέρνηση Τσίπρα όσον αφορά στην έξοδο της χώρας από τα μνημόνια και την αντιμετώπιση του χρέους, κάτι που, σημειωτέον, περισσότερο από οτιδήποτε άλλο θέλει ο πρωθυπουργός, αφού αυτό θεωρεί ότι θα είναι και το ισχυρό πολιτικο-εκλογικό του χαρτί που θα ισοφαρίσει και τις όποιες απώλειες υποστεί σε περίπτωση επίλυσης του «Μακεδονικού». 

Σε κάθε περίπτωση, όπως μας λέει υπουργός της κυβέρνησης, όστις τυγχάνει και γνώστης των παρασκηνίων, από τον χρόνο επίλυσης του «Μακεδονικού» θα εξαρτηθεί και ο ανασχηματισμός. Αν είναι να τρέξουν γρήγορα οι εξελίξεις και να έχουμε λύση εντός του Φεβρουαρίου, ο ανασχηματισμός θα καθυστερήσει. Ο επιπλέον λόγος είναι ότι με δέλεαρ και τη συμμετοχή στο κυβερνητικό σχήμα δεν θα ήθελε να υπάρξει κάποιος βουλευτής «αόμματος στη γραμμή του κόμματος». 

Ανασχηματισμός

Εάν η λύση καθυστερήσει, όπερ και το πιθανότερο, τότε ο ανασχηματισμός θα γίνει στο επόμενο δεκαήμερο, «το αργότερο μέχρι 10 Φεβρουαρίου», λένε ορισμένοι συνεργάτες του πρωθυπουργού και οπωσδήποτε μετά το Νταβός. Το σίγουρο είναι ότι η λήξη της τρίτης αξιολόγησης και η έγκριση αύριο (22/1) από το Eurogroup της δόσης καταγράφεται στα θετικά της κυβέρνησης και ταυτοχρόνως σηματοδοτεί την είσοδο στην τελική ευθεία για την έξοδο από τη μνημονιακή επιτροπεία και την επάνοδο της χώρας στην κανονικότητα. 

Αν η νέα κυβέρνηση θα είναι περιορισμένων αλλαγών ή αν ο ανασχηματισμός θα είναι μεγάλος και εκλογικός συναρτάται άμεσα από τις εξελίξεις στο «Μακεδονικό» και τις επιπτώσεις που θα έχει τυχόν επίλυσή του στην κυβέρνηση. 

Αυτός είναι και ο λόγος που ο πρωθυπουργός προσπάθησε, μέσω της συμφωνίας που επέτυχε με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, να περιορίσει όσο το δυνατόν τη συμμετοχή του κόσμου στο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης. Αφενός για να δείξει (και στους έξω, στις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την Ε.Ε.) ότι οι καιροί, σε σχέση με το 1992, έχουν αλλάξει άρδην. Οτι οι μη επιθυμούντες λύση είναι μειοψηφία και συγκαταλέγονται στους ακραίους. Και φυσικά για να μεταφέρει το πρόβλημα στη Ν.Δ., της οποίας η φιλελεύθερη πτέρυγα, όπου ανήκει και ο αρχηγός της Κυριάκος Μητσοτάκης, ενώ παλαιόθεν ήταν υπέρ της επίλυσης του προβλήματος με σύνθετη ονομασία και αμοιβαίες υποχωρήσεις τώρα δίνει την εντύπωση ότι είναι αιχμάλωτη των υπερπατριωτών...