Από το Napster στο Spotify

Πριν από όχι τόσα πολλά χρόνια, τα αφεντικά της μουσικής βιομηχανίας είχαν μία απλή δουλειά όταν έπρεπε να μετρήσουν τα έσοδά τους. Μετρούσαν τον αριθμό των CD και βινυλίων που πωλούσαν, τον πολλαπλασίαζαν με το κόστος ενός τεμαχίου και αυτό ήταν όλο - τουλάχιστον σε αδρές γραμμές. Και τότε, άρχισε να ανατέλλει η ψηφιακή εποχή και τότε όλα άλλαξαν.

Όπως διαβάζουμε σε σχετικό άρθρο του Economist, το 1999, όταν έκανε το ντεμπούτο του το Napster -η peer to peer υπηρεσία για τον διαμοιρασμό μουσικών κομματιών-, τα έσοδα της παγκόσμιας μουσικής βιομηχανίας χτύπησαν οροφή, στα 23,7 δισ. δολάρια. Έκτοτε άρχισε μία κατηφόρα που σταμάτησε μόλις πρόσφατα. Πέρυσι, τα έσοδα της μουσικής βιομηχανίας αυξήθηκαν κατά 3,2% (ο πιο γρήγορος ρυθμός που καταγράφτηκε από το 1998), στα 15 δισ. και αυτό χάρη στον παράγοντα που συνέβαλε αρχικά στην πτώση τους: το ίντερνετ.

Το μεγαλύτερο κομμάτι των εισπράξεων προέρχεται πλέον από τα ψηφιακά μέσα (45% του συνόλου), με τη ζήτηση για CD να συνεχίζει να υποχωρεί (οι πωλήσεις δίσκων συνεισέφεραν μόλις το 39% του συνόλου). Η ταχύτερα αναπτυσσόμενη κατηγορία στον κλάδο ήταν αυτή των υπηρεσιών streaming, όπως του Spotify και της Apple Music, καθώς αυξήθηκε με τον εντυπωσιακό ρυθμό του 59%, σε περισσότερα από 2,3 δισ. δολάρια, κάτι που δείχνει και τη δυναμική της. Παράλληλα, τα downloads από υπηρεσίες όπως το iTunes έφεραν άλλα 3 δισ. στον… λογαριασμό, μειωμένα κατά 10,5% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά.

Ακόμα και με αυτά τα στοιχεία, η αγορά παραμένει κατά 36% μικρότερη σε σύγκριση με το απόγειό της το 1999. Και αυτό γιατί οι εταιρείες δεν μπορούν να κάνουν τους ακροατές να βάλουν το χέρι στην τσέπη για κάθε κομμάτι που θέλουν να ακούσουν. Η πειρατεία είναι ο ένας παράγοντας πίσω από αυτή την αδυναμία (και μάλιστα τα παράνομα downloads έχουν υποχωρήσει, τουλάχιστον στις ΗΠΑ). Ένας άλλος είναι η εξαγωγή αρχείων ήχου από υπηρεσίες streaming, συμπεριλαμβανομένου του YouTube.

Μία ακόμα επιλογή είναι να μπεις στο YouTube ή και άλλες σχετικές ιστοσελίδες και να παρακολουθήσεις το βίντεο με το τραγούδι που θέλεις. Σύμφωνα με την IFPI -την κύρια ένωση των δισκογραφικών εταιρειών- 900 εκατ. άνθρωποι άκουσαν μουσική από τέτοιες υπηρεσίες (οι οποίες ασφαλώς εκτός από μουσικά κομμάτια φιλοξενούν και διαφημίσεις), μία συνήθεια που παρήγαγε έσοδα 634 εκατ. δολαρίων σε παγκόσμιο επίπεδο - μόλις το 4% του συνόλου. Βασική αιτία πίσω από αυτή την… πενία είναι οι ελλείψεις και παραλείψεις στην κατάλληλη χρήση των αδειών αναπαραγωγής. Ήδη πολλά είναι τα βίντεο που κατεβαίνουν σε καθημερινή βάση εξαιτίας της απουσίας σχετικής άδειας από τις δισκογραφικές εταιρείες. Θα μπορούσαν οι τελευταίες να ανοίξουν περισσότερο τη συγκεκριμένη αγορά λειτουργώντας μόνο κατασταλτικά σε sites όπως το YouTube;