Η υπερφορολόγηση χτυπάει νοικοκυριά και αγορά

Σε κατάρρευση της κατανάλωσης,​ υπερεξάντληση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας ​και διάλυση του κοινωνικού ιστού οδηγεί η αιματηρή ​υπερείσπραξη φόρων το 2016.  Στην κυβέρνηση μιλούν για ​«υπεραπόδοση της οικονομίας», αλλά ως τέτοια ​εννοούν την υπέρβαση των στόχων είσπραξης φόρων. 

Την ίδια ώρα όμως οι καταναλωτές κόβουν ακόμα και από τη διατροφή τους, οι μικρομεσαίοι -ειδικά στις συνοικίες και την περιφέρεια- βλέπουν καθημερινά να μην πατάει πελάτης, ενώ κάθε ευρώ υπέρβασης εισπράξεων από την Εφορία και τα Ασφαλιστικά Ταμεία δημιουργεί τρύπα στα έσοδα δημοσίων οργανισμών και επιχειρήσεων,​ μια νέα γενιά απλήρωτων χρεών και μια στρατιά οφειλετών​ που ακυρώνουν -τυπικά και ουσιαστικά- ​τα περί επιστροφής στην ανάπτυξη.

Φόρος αίματος

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, το 2016 καταγράφηκε υπέρβαση καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού κατά 1,884 δισ. ευρώ (ανήλθαν σε 49,860 δισ. έναντι στόχου 47,976 δισ.). Η φόρα των εισπράξεων συνεχίστηκε και τον Ιανουάριο με υπέρβαση 325 εκατ. ευρώ, καθώς ο στόχος για τα καθαρά έσοδα Ιανουαρίου ήταν 3,716 δισ., αλλά τελικά ανήλθαν σε 4,041 δισ. ευρώ.  Ολα ίσως θα φάνταζαν θετικά, αν την ίδια ώρα δεν καταγράφονταν:

■ Ανακοπή της τάσης ανάκαμψης στην οικονομία: Η κυβέρνηση βιάστηκε να πανηγυρίσει προεξοφλώντας αύξηση του ΑΕΠ για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο, η οποία, όμως, με βάση τα πρώτα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ, τελικά δεν υπήρξε. 

Ο τυπικός​ ορισμός της ανάπτυξης είναι η συνεχής αύξηση του ΑΕΠ τουλάχιστον για δύο ​συνεχόμενα τρίμηνα. Πράγματι, στο β’ και το γ’ τρίμηνο του 2016 καταγράφηκε αύξηση του ΑΕΠ, αλλά η φοροεπιδρομή (ειδικοί και έμμεσοι φόροι, δόσεις εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ) έγινε αισθητή κυρίως στο δ’ τρίμηνο όταν έπεσαν όλα τα βάρη μαζεμένα, οπότε​ και το ΑΕΠ μειώθηκε (0,4%) αντί να αυξηθεί. ​ Ετσι η «ανάπτυξη» έγινε παρελθόν πριν καν φανεί. Πέρα από την εξέλιξη «τρίμηνο προς τρίμηνο», όμως, η ανάπτυξη μετριέται και σε ετήσια (δωδεκάμηνη) βάση. Ετσι μετρημένη, μετά από δύο αρνητικά συνεχόμενα τρίμηνα (α’ και β’ τρίμηνο) κατέγραψε αύξηση στο γ’ και στο δ’ τρίμηνο του 2016, με αποτέλεσμα η χρονιά να κλείσει με ​οριακή άνοδο του ΑΕΠ ​(0,3%) σε σχέση με το 2015. 

​Ωστόσο η αύξηση αυτή οφείλεται σε στατιστικούς λόγους και μόνο​, επειδή συγκρίνεται με τα αντίστοιχα καταστροφικά τρίμηνα του 2015 όπου το ΑΕΠ είχε καταρρεύσει λόγω capital controls, πρόωρων εκλογών και επιβολής τρίτου μνημονίου.

■  Ληξιπρόθεσμα χρέη στην Εφορία: Ενώ το κράτος εισέπραξε 1,9 δισ. παραπάνω έσοδα ​απ’ ό,τι υπολόγιζε, άλλα 14 δισ. από νέους και παλιούς φόρους δεν εισπράχθηκαν ποτέ και ​γράφτηκαν ως απλήρωτα χρέη στα κιτάπια της Εφορίας. Αυτό το ποσό σημαίνει ότι υπάρχουν 4.146.483 φορολογούμενοι σε οικονομική αδυναμία, εκ των οποίων οι 839.056 έχουν υποστεί κατασχέσεις και άλλα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης, ενώ στον «προθάλαμο» των μέτρων βρίσκονται και άλλοι τόσοι 808.715 φορολογούμενοι που παίρνουν σειρά αλλά δεν τους πρόλαβε η Εφορία έως τον Δεκέμβριο.

■  Ληξιπρόθεσμα χρέη στις ΔΕΚΟ: Το Γραφείο Προϋπολογισμού στη Βουλή διαπιστώνει «περαιτέρω ανησυχητική διόγκωση των χρεών των ιδιωτών προς όλους, ακόμα και στις ΔΕΚΟ».

Για παράδειγμα:

■  Στη ΔΕΗ  οι συνολικές οφειλές ξεπέρασαν τα 2,2 δισ. ευρώ. Εως τον Οκτώβριο 510.000 πελάτες έσπευσαν και ρύθμισαν σε 36 δόσεις περί το 1,3 δισ. ευρώ (από 1,1 δισ. ευρώ τον Ιούλιο). Δηλαδή σε ρύθμιση για σταδιακή πληρωμή έχει μπει μόνο το μισό χρέος. Εκατομμύρια καταναλωτές δεν ανταποκρίθηκαν στη ρύθμιση και η ΔΕΗ έχει εισπράξει από δόσεις λιγότερα από 300 εκατ. ευρώ το 2016.

■  στην ΕΥΔΑΠ περίπου 5.000 πελάτες έχουν μπει σε ρύθμιση για χρέη 30 εκατ. ευρώ, αλλά οι αρρύθμιστες οφειλές υπολογίζονται σε 110 εκατ. ευρώ. 

■  Τα χρέη σε εταιρείες τηλεφωνίας φτάνουν πλέον στα 100 εκατ. ευρώ.

■  Σε 30 εκατ. τον χρόνο υπολογίζεται η αύξηση της «εισιτηροδιαφυγής» στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.

■ Κόκκινα δάνεια: Η ΤτΕ εκτιμά ότι κάθε τρίμηνο του 2016 (μέχρι το γ’ τρίμηνο που υπάρχουν στοιχεία) δημιουργούνταν επισφαλή δάνεια 3 δισ. ευρώ. Από τα συνολικά 108 δισ. των δανείων σε καθυστέρηση, το 48% (σχεδόν τα μισά) έχουν εγκαταλειφθεί απλήρωτα για πάνω από δύο χρόνια (720 μέρες) και το ποσοστό αυξάνεται και άλλο - ειδικά στα δάνεια των ελεύθερων επαγγελματιών.

■ Χρέη μεταξύ ιδιωτών: Το 2016, για πρώτη φορά μετά από χρόνια, καταγράφεται ξανά έκρηξη χρεών σε ακάλυπτες επιταγές και απλήρωτες συναλλαγματικές, η χρήση των οποίων είχε περιθωριοποιηθεί. Ενώ, π.χ., το 2012 είχαν σκάσει 178.412 επιταγές αξίας 2 δισ. ευρώ, το 2015 μειώθηκαν κατά 90%, σε 15.743 επιταγές αξίας 207,8 εκατ. ευρώ. Το 2016 όμως έσκασαν 12.918 επιταγές, λιγότερες δηλαδή (σε τεμάχια) από εκείνες του 2015, αλλά υπερτριπλάσιας συνολικής αξίας ύψους 649,3 εκατ. ευρώ!

Η τάση μάλιστα για το 2017 είναι αυξητική, καθώς τον Ιανουάριο σφραγίστηκαν 788 επιταγές αξίας 22,4 εκατ. ευρώ. Το 2016 και το 2015 είχαν ξεκινήσει με κάτι παραπάνω από χίλιες επιταγές αξίας 14-15 εκατ. ευρώ (δηλαδή αύξηση 50%). Και αυτές είναι μόνο οι επιταγές που σφραγίστηκαν από τους πιστωτές και όχι όλες οι «βόμβες» που κυκλοφορούν ακόμα στην αγορά και κινδυνεύουν να σκάσουν στα χέρια όσων τις κρατούν.