Οι 13 «Μήδειες» του Εθνικού Θεάτρου

Με αφορμή την πρωτοποριακή ανδρική εκδοχή του νεώτατου Δημήτρη Καραντζά για την «Μήδεια» στην Μικρή Επίδαυρο πήγα πίσω στο χρόνο και έψαξα στη πολύτιμη ψηφιακή δεξαμενή του παλαιότερου θεατρικού οργανισμού της χώρας, του Εθνικού Θεάτρου.

Δεν πρόκειται να σας κουράσω με πολλά στατιστικά αν και αυτά έχουν πολλές φορές την σημασία τους αλλά και την αξία τους. Για παράδειγμα, «Μήδεια» πρωτοπαίζεται στο Εθνικό Θέατρο μέσα στην Κατοχή. Το 1942. Σε μετάφραση του Παναγή Γ. Λεκατσά και σκηνοθεσία του Τάκη Μουζενίδη με την Ελσα Βεργή. Η παράσταση παίζεται από τις 25/09/1942 μέχρι τις 04/10/1942 στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού και το πρόγραμμα είναι σε 3 γλώσσες: Ελληνικά, Γερμανικά και Ιταλικά ( οι δύο τελευταίες για τους θεατές που προέρχονται από τα Στρατεύματα Κατοχής). Στην παράσταση εμφανίζεται μεταξύ άλλων ο Μάνος Κατράκης, ενώ ο συνθέτης Μάριος Βάρβογλης έχει την ευθύνη για την «μουσική υπόκρουσιν».

Η πιο πρόσφατη παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου Μήδεια γίνεται το 2003 και η παράσταση σε σκηνοθεσία του Στάθη Λιβαθινού (μετάφραση: Στρατής Πασχάλης). Η παράσταση με πρωταγωνίστρια της Ταμίλα Κουλίεβα πρωτοπαίζεται στο αρχαίο θέατρο της Οχρίδας στην γειτονική μας πΓΔΜ και στην συνέχεια κατεβαίνει στην Επίδαυρο όπου η υποδοχή από τους κριτικούς – παρά την κοσμοπλημμύρα των 17 χιλιάδων- κάθε άλλο περιποιεί τιμή στο σκηνοθέτη (νυν καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου). «Η παράσταση της "Μήδειας" βυθίστηκε στα λιμνάζοντα νερά της πισίνας που κοσμούσε την ορχήστρα», έγραφε η Άννυ Θ. Κολτσιδοπούλου στο περιοδικό Γυναίκα (τεύχος Σεπτεμβρίου 2003), ενώ η Στέλλα Λοϊζου ( ψευδώνυμο της Λουϊζας Αρκουμανέα) έγραφε στην εφημερίδα Το Βήμα (17/08/2003) για την «κάκιστη Κουλίεβα» σε μία παράσταση «Πάρτυ by the pool». "Μηδεια" του Ευριπίδη στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθηνού για το Εθνικό Θέατρο.





Συνολικά, έχουμε 13 παραστάσεις μέσα σε 61 χρόνια. Από αυτές 4 ανήκουν στον Αλέξη Μινωτή με την Κατίνα Παξινού στο ρόλο της τραγικής ηρωίδας του Ευριπίδη. Οι παραστάσεις – ο Μινωτής χρησιμοποιεί την μετάφραση του Παντελή Πρεβελάκη- ξεκινούν να παίζονται το 1956 και συνεχίζονται το 1957 και το 1958 ( 2 φορές). Παίζεται για πρώτη φορά στις 23/06/1956 – στην Επίδαυρο, ανεβαίνει Θεσσαλονίκη ( 07/11/1956 - 11/11/1956 Βασιλικό Θέατρο) αφού προηγουμένως έχει κάνει ένα πέρασμα από το Ηρώδειο (15/08/1956 - 19/08/1956).

Αξίζει να αναφερθεί ότι η παράσταση διαθέτει τον Χατζιδάκι της. Ο Μάνος Χατζιδάκις γράφει την μουσική και εισπράττει την μουσικοκριτική του Φοίβου Ανωγειανάκη (εφημερίδα Έθνος) περί «περίεργης κάμψης».



Ακολουθούν τα βασικά στοιχεία όλων των παραστάσεων
Μήδεια (1942) 
Μετάφραση: Παναγής Γ. Λεκατσάς
Σκηνοθεσία: Τάκης Μουζενίδης

Μήδεια (1956) 
Μετάφραση: Παντελής Πρεβελάκης
Σκηνοθεσία: Αλέξης Μινωτής

Μήδεια (1957) 
Μετάφραση: Παντελής Πρεβελάκης
Σκηνοθεσία: Αλέξης Μινωτής

Μήδεια (1958) 
Μετάφραση: Παντελής Πρεβελάκης
Σκηνοθεσία: Αλέξης Μινωτής

Μήδεια (1958) 
Μετάφραση: Παντελής Πρεβελάκης
Σκηνοθεσία: Αλέξης Μινωτής

Μήδεια (1968) 
Μετάφραση: Έφη Φερεντίνου
Σκηνοθεσία: Λάμπρος Κωστόπουλος

Μήδεια (1971) 
Μετάφραση: Έφη Φερεντίνου
Σκηνοθεσία: Λάμπρος Κωστόπουλος

Μήδεια (1973) 
Μετάφραση: Έφη Φερεντίνου
Σκηνοθεσία: Λάμπρος Κωστόπουλος

Μήδεια (1976) 
Μετάφραση: Παντελής Πρεβελάκης
Σκηνοθεσία: Αλέξης Σολομός

Μήδεια (1977) 
Μετάφραση: Παντελής Πρεβελάκης
Σκηνοθεσία: Αλέξης Σολωμός

Μήδεια (1993) 
Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς
Σκηνοθεσία: Νίκος Χαραλάμπους

Μήδεια (1997) 
Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς
Σκηνοθεσία: Νικαίτη Κοντούρη

Μήδεια (2003) 
Μετάφραση: Στρατής Πασχάλης
Σκηνοθεσία: Στάθης Λιβαθινός