«Είναι μια ευτυχισμένη στιγμή» είπε ο Υπουργός Πολιτισμού, κ. Αριστείδης Μπαλτάς, στη συνέντευξη τύπου, κατά την οποία παρουσιάστηκε το πρόγραμμα του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Φυσικά δεν είπε ούτε λέξη για τις παλινωδίες του Υπουργείου το τελευταίο τετράμηνο, που λίγο έλειψαν να οδηγήσουν στην ακύρωση της φετινής διοργάνωσης. Ήταν απλά «μία ευτυχισμένη στιγμή» μετά από τέσσερις μήνες απόλυτης παράνοιας, μία αποπομπή, μία παραίτηση και έναν διορισμό–εξπρές Καλλιτεχνικού Διευθυντή. Θα μου πείτε ό,τι έγινε έγινε, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να είμαστε ευτυχισμένοι για ό,τι έγινε.
Ο νέος Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ, Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, και οι συνεργάτες του κλήθηκαν μέσα σε πέντε εβδομάδες να στήσουν το πρόγραμμα ενός Φεστιβάλ διεθνών προδιαγραφών. Σουρεαλιστικά πράγματα που μόνο στην Ελλάδα συμβαίνουν. Αλλά με έναν μαγικό τρόπο γίνονται και πραγματικότητα. «Αυτό που βιώσαμε τις περασμένες πέντε εβδομάδες είναι ένα θαύμα», σημείωσε ο Σύμβουλος Διεθνών Παραγωγών, Matthias von Hartz, και έχει απόλυτο δίκιο. Το ότι έχουμε φέτος Φεστιβάλ είναι ένα θαύμα και οφείλουμε να αποδώσουμε τα εύσημα στον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο και στην ομάδα του.
Το πρόγραμμα που παρουσίασε, παρά το ασφυκτικό χρονικά πλαίσιο μέσα στο οποίο διαμορφώθηκε, δεν είναι ένα «πρόχειρο» πρόγραμμα. Είναι ένα πρόγραμμα με πολλές εκδηλώσεις, που διασώζει εν μέρει τον διεθνή χαρακτήρα του Φεστιβάλ –κι αυτό είναι πραγματικό θαύμα!-, δίνει χώρο σε νέους και άξιους δημιουργούς που κάνουν το ντεμπούτο τους στο Φεστιβάλ και το κυριότερο ανοίγει τη συζήτηση για μία σειρά αλλαγών, που θα έρθουν από την επόμενη χρονιά. Διότι αυτό που χρειαζόμαστε δεν είναι απλά ένα Φεστιβάλ που θα φιλοξενεί εξαιρετικές, καλές, μέτριες ή κακές ελληνικές ή ξένες παραγωγές. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι έναν πολιτιστικό θεσμό που θα παράγει πολιτισμό και θα διαμορφώνει και τις κατάλληλες συνθήκες για να συμβεί αυτό.
Στο πλαίσιο αυτό, η ανακοίνωση για το Λύκειον της Επιδαύρου, ενός Διεθνούς Θερινού Σχολείου Αρχαίου Δράματος στην Επίδαυρο που θα λειτουργήσει από του χρόνου και θα απευθύνεται σε νέους ηθοποιούς και σπουδαστές Δραματικών Σχολών από ολόκληρο τον κόσμο, μπορεί ακόμα να είναι αρκετά ασαφής, αλλά παρουσιάζει σίγουρα ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Όπως και η βούληση του Θεοδωρόπουλου να ανοίξει η συζήτηση για τον χαρακτήρα του Φεστιβάλ της Επιδαύρου, που ψαρεύει κάθε χρόνο σε θολά νερά χωρίς ξεκάθαρο προσανατολισμό.
Επίσης, η ανάληψη πρωτοβουλιών που ανακοινώθηκαν που έχουν να κάνουν με τη στήριξη της εγχώριας δραματουργίας μέσα από αναθέσεις νέων έργων σε υποσχόμενους συγγραφείς και προσκλήσεις ενδιαφέροντος για κατάθεση δραματουργικών προτάσεων πάνω σε συγκεκριμένες θεματικές, είναι νομίζω προς τη σωστή κατεύθυνση. Φυσικά όλα αυτά αφορούν τα Φεστιβάλ των επόμενων χρόνων και παραμένουν ακόμα στο στάδιο των προθέσεων, οπότε καλύτερα να περιμένουμε να δούμε πώς θα γίνουν πράξη.
Προς το παρόν, νομίζω ότι το ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο του φετινού Φεστιβάλ είναι ότι ανοίγει την πόρτα του σε αρκετούς καλλιτέχνες, που δεν είχαν συμμετέχει μέχρι σήμερα σε αυτό –διαλέγοντας φυσικά από προτάσεις που ήδη είχαν κατατεθεί από το περασμένο φθινόπωρο–, ενώ καταφέρνει να διατηρήσει και κάποιες θεματικές, όπως το αφιέρωμα στα 400 χρόνια από τον θάνατο του Σαίξπηρ με δύο ιστορικές ξένες παραγωγές, μία ελληνική παράσταση και τρεις κλασικές κινηματογραφικές ταινίες. Στα μείον –αλλά τι μπορείς να χρεώσεις σε έναν άνθρωπο που φτιάχνει ένα πρόγραμμα Διεθνούς Φεστιβάλ σε πέντε εβδομάδες;- είναι το πρόγραμμα της Μικρής Επιδαύρου, που πραγματικά δεν έχει καμία συνοχή και κανέναν χαρακτήρα. Όμως και αυτό θα επανεξεταστεί από τη νέα χρονιά με την ελπίδα να αποκτήσει και η Μικρή Επίδαυρος μία πιο ολοκληρωμένη φυσιογνωμία.
Τώρα, επειδή το να σας παρουσιάσουμε εδώ ολόκληρο το πρόγραμμα του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου είναι αδύνατον, προτιμήσαμε να κάνουμε μία επιλογή από παραστάσεις και συναυλίες που αξίζουν την προσοχή σας. Έχουμε και λέμε λοιπόν…
Η ΤΑΞΗ ΜΑΣ
Το εξαιρετικά ενδιαφέρον και επίκαιρο έργο του Ταντέους Σλομποτζιάνεκ, που σκηνοθέτησε ο ικανότατος Γιάννης Καλαβριανός τον χειμώνα για λογαριασμό του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, έρχεται στο Φεστιβάλ Αθηνών και στην Πειραιώς 260 στις 17 και 18 Ιουνίου. Η σφαγή όλων των Εβραίων κατοίκων της πολωνικής πόλης Γιεντβάμπνε τον Ιούλιο του 1941 δεν είχε ως εκτελεστές του Ναζί, αλλά τους Πολωνούς συντοπίτες τους. Η αλήθεια αυτή θάφτηκε για 60 ολόκληρα χρόνια… Μία παράσταση για τη βία μέσα μας, τη φυλετική και θρησκευτική μισαλλοδοξία και το έρεβος της ανθρώπινης ψυχής μέσα από την πάντα διεισδυτική και λιτή σκηνοθετική ματιά του Γιάννη Καλαβριανού.
JULIO CAESAR. SPARED PARTS
Μία παράσταση του Ρομέο Καστελλούτσι είναι από μόνη της must see. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για μία περφόμανς – μελέτη πάνω στο λόγο και την ομιλία του Ιούλιου Καίσαρα στο ομώνυμο έργο του Σαίξπηρ. Τρεις ηθοποιοί, μία ενδοσκοπική κάμερα, ο αέρας που μετασχηματίζεται σε ήχο. Μία παράσταση – εμπειρία από τις 17 έως τις 20 Ιουνίου στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Εθνικού Θεάτρου.
ΑΜΛΕΤ
Ο «Άμλετ» του πολυβραβευμένου Λιθουανού σκηνοθέτη Οσκάρας Κορσουνόβας δεν είναι φυσικά ένας κλασικός Άμλετ. Αρχίζει με το ερώτημα «Ποιος είσαι;» για να καταλήξει στο τέλος στο σπαρακτικό ερώτημα «Ποιος είμαι;». Καθρέφτες παντού, ενοχλητικοί ήχοι, απειλητικές φιγούρες και η ροή του κειμένου να αλλάζει ακατάπαυστα. Τα υπόλοιπα θα τα ανακαλύψουμε στις 25 και 26 Ιουνίου στην Πειραιώς 260.
AVARIA / ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΗΣΑ ΠΙΣΩ
Στα χνάρια του «Η Ιστορία της Αυτοθυσίας» ο Βασίλης Μαυρογεωργίου και η ομάδα του Skrow Theater επιστρέφουν στο Φεστιβάλ Αθηνών με μία παράσταση, που στοχάζεται πάνω στην «αβαρία», την εκούσια θυσία ενός μικρότερου συμφέροντος για τη διάσωση κάποιου μεγαλύτερου. Μια παράσταση για όλα αυτά που αφήνουμε πίσω μας για να συνεχίσουμε να ζούμε. Πρωταγωνιστούν η Κατερίνα Μαυρογεώργη, ο Αργύρης Ξάφης, ο Γιάννης Νταλιάνης, η Σοφία Πάσχου και ο Σεραφείμ Ράδης. 25 και 26 Ιουνίου στην Πειραιώς 260.
MONAKSXA (A LONELY PLANET)
Ντεμπούτο στο Φεστιβάλ Αθηνών κάνει η ικανή ομάδα Terre De Semis, που υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες της ταλαντούχας Ειρήνης Φαναριώτη θα παρουσιάσει μία παράσταση για τη… μοναξιά. Τι είναι μοναξιά; Τι σημαίνει για τον καθένα; Είναι ως έννοια σύμφυτη με τον άνθρωπο; Πώς την παρατηρούμε γύρω μας; Αποσπάσματα από κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, προσωπικές μαρτυρίες, ιστορικά γεγονότα και έρευνες διαπλέκονται για να φωτίσουν αυτό που λέμε «μοναξιά». Πρωταγωνιστούν Δημήτρης Μοθωναίος, Άρης Λάσκος, Μυρτώ Γράψα, Ειρήνη Φαναριώτη, Βασίλης Σαφός, Δήμητρα Μητροπούλου. 30 Ιουνίου και 1η Ιουλίου στην Πειραιώς 260.
ΣΑΡΑ ΚΕΪΝ – ΨΥΧΩΣΗ 4.48 – ΚΟΙΤΑΞΕ ΜΕ
Μία παράσταση περφόμανς του Γιάννη Κακλέα αφιερωμένη στη Σάρα Κέιν. Μια παράσταση – ολονυκτία που ξεκινάει αμέσως μετά τα μεσάνυχτα. Ο λόγος, η εικόνα, ο χορός και η αλληλεπίδραση θεατών και ερμηνευτών δημιουργούν μία ξεχωριστή θεατρική εμπειρία. Θα καταφέρει άραγε ο Κακλέας να αναδείξει το ψυχολογικό και συναισθηματικό υπόβαθρο της Σάρα Κέιν; Αξίζει να ξαγρυπνήσουμε στις 8 και 9 Ιουλίου στην Πειραιώς 260 για να το ανακαλύψουμε.
YOUNG LEAR
Ακόμα ένα ντεμπούτο στο Φεστιβάλ. Η νεαρή σκηνοθέτιδα Ιόλη Ανδρεάδη τοποθετεί τον «Βασιλιά Ληρ» του Σαίξπηρ σε ένα νοσοκομειακό θάλαμο αναμονής προσεγγίζοντας το αριστούργημα του Σαίξπηρ μέσα από μία «ανάποδη» διανομή (όλοι οι ρόλοι ερμηνεύονται από νέους σε ηλικία ηθοποιούς) και μέσα από δύο επίπεδα αφήγησης. Το πρώτο αφορά την πραγματική ιστορία του Σαίξπηρ και το δεύτερο τη λανθάνουσα ιστορία. Παίζουν οι νεαροί, αλλά πολύ ταλαντούχοι, ηθοποιοί Χρηστίνα Γαρμπή, Ελεάνα Καυκαλά, Μιλτιάδης Φιορέντζης, Θύμιος Κούκιος, Μαρία Προϊστάκη και Νεκτάριος Σμυρνάκης. Στις 17 και 18 Ιουλίου στην Πειραιώς 260.
Η ΣΦΑΓΗ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ
Το πιο προβληματικό έργο του Κρίστοφερ Μάρλοου , που μιλάει για τη σφαγή 3000 περίπου Ουγενότων (Γάλλων Διαμαρτυρόμενων) από Καθολικούς, γοήτευσε την Ορχήστρα των Μικρών Πραγμάτων του Χρήστου Θεοδωρίδη, που έσκυψε πάνω σε αυτό μέσα από μία παράσταση που αναδεικνύει την ποίηση πίσω από τη δράση. Ακόμα ένα ντεμπούτο μίας ικανής θεατρικής ομάδας στο Φεστιβάλ Αθηνών. Παίζουν Ντένης Μακρής, Σαμψών Φύτρος, Παναγιώτης Εξαρχέας, Μαρία Μπαγανά, Ξένια Θεμελή, Κατερίνα Πατσιάνη, Γιώργος Κισσανδράκης. Στις 18 και 19 Ιουλίου στην Πειραιώς 260.
ONE SMALL STEP FOR A MAN: HELLO, GOODBYE
Μία περφόμανς της Δανάης Θεοδωρίδου με τους θεατές σε ένα τραπέζι να βλέπουν τις 118 φωτογραφίες με τα κρυπτογραφημένα μηνύματα που έστειλε το 1977 η NASA στο διάστημα σαν μία απόπειρα επικοινωνίας με τυχόν εξωγήινες μορφές ζωής. Οι θεατές παίζουν το ρόλο των εξωγήινων. Είστε έτοιμοι να αναθεωρήσετε όλα αυτά που ο κυρίαρχος πολιτισμός θεωρεί δεδομένα; Στις 21, 22 και 23 Ιουλίου στην Πειραιώς 260.
DARK AGES
Μία παράσταση – ντοκουμέντο για την πρόσφατη ιστορία των πολέμων στην ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια δια χειρός του βραβευμένου Ελβετού σκηνοθέτη Milo Rau. Πέντε ηθοποιοί από τη Βοσνία, τη Σερβία, τη Γερμανία και τη Ρωσία αφηγούνται επί σκηνής τις ιστορίες τους. Στις 25 και 26 Ιουλίου στο θέατρο REX.
ΑΪΝΤΑ ΚΑΙ ΚΑΡΜΕΝ
Η «Αϊντα» του Βέρντι και η «Κάρμεν» του Μπιζέ είναι οι δύο νέες παραγωγές της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, που θα παρουσιαστούν στις 10, 11, 12 και 15 Ιουνίου και στις 24, 26, 27 και 29 Ιουλίου αντίστοιχα στο Ηρώδειο. Την πρώτη υπογράφει σκηνοθετικά ο Ιταλός Ενρίκο Καστιλιόνε, ενώ τη δεύτερη ο Στήβεν Λάνγκριτζ. Για τους φίλους της όπερας.
ΦΕΛΙΝΙ – ΡΟΤΑ
Μία βραδιά αφιερωμένη σε δύο μυθικά πρόσωπα του σινεμά και της κινηματογραφικής μουσικής. Στις 5 Ιουλίου η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του Φρανκ Στρόμπελ, ερμηνεύει τις υπέροχες κινηματογραφικές μουσικές, που συνέθεσε ο Νίνο Ρότα ειδικά για τις ταινίες του Φρεντερίκο Φελίνι. Την ίδια στιγμή θα προβάλλονται αποσπάσματα από τις ταινίες. Όλα αυτά στο Ηρώδειο.
ΣΤΟΝ ΜΥΣΤΙΚΟ ΚΗΠΟ
Ένας από τους πιο ταλαντούχους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες. Μουσικές και τραγούδια του Νίκου Κυπουργού για το θέατρο και τον κινηματογράφο, καθώς και κάποια ανέκδοτα τραγούδια του, συναντούν τις μαγικές φωνές της Σαββίνας Γιαννάτου και του Δώρου Δημοσθένους. Σε φιλική συμμετοχή η Μαρία Φαραντούρη και ο Διονύσης Σαββόπουλος. Στις 2 Ιουλίου στο Ηρώδειο.
WEST SIDE STORY
Μετά το περσινό “Kiss Me Kate” η Καμεράτα επιστρέφει στο Φεστιβάλ Αθηνών, στις 17 Ιουλίου στο Μέγαρο Μουσικής, με το θρυλικό “West Side Story”. Το απόλυτο κλασικό μιούζικαλ στην αυθεντική ενορχήστρωση του 1957 σε διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου παρουσιάζεται – όπως και το “Kiss Me Kate” – σε μεταφρασμένη πρόζα και αγγλικό στίχο.
ΛΕΟΝΤΙΟΣ ΚΑΙ ΛΕΝΑ
Ήταν να παρουσιαστεί πέρυσι, αλλά ατύχησε λόγω capital controls. Η ολοκαίνουρια όπερα του Κορνήλιου Σελαμσή βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Γκέοργκ Μπύχνερ θα κάνει πρεμιέρα φέτος σε σκηνοθεσία Αργύρη Ξάφη στις 28 και 31 Ιουλίου στο Εθνικό Θέατρο.
ATTIC A PARIS
Ο Γιώργης Χριστοδούλου έχει έναν μοναδικό τρόπο να αγγίζει αισθαντικά τα απλά και καθημερινά. Όπως και ο Αττίκ. Στη νέα του μουσική παράσταση ο Γιώργης παρουσιάζει τη διετή του έρευνα πάνω σε αδισκογράφητα, χαμένα έργα του Αττίκ, απ’ όταν εκείνος σπούδαζε μουσική στο Παρίσι. Κι όλα αυτά στον υπέροχο κήπο της Πειραιώς 260 στις 19 Ιουνίου.
ΟΡΕΣΤΕΙΑ
Μετά τον πολυσυζητημένο «Ριχάρδο» του στο Εθνικό και τον «Κύκλο με την κιμωλία» στο Παλλάς, ο ακαταπόνητος Γιάννης Χουβαρδάς κατεβαίνει στην Επίδαυρο στις 8 και 9 Ιουλίου με την εμβληματική τριλογία του Αισχύλου «Ορέστεια» κι έναν θίασο 12 εκλεκτών ηθοποιών (Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, Νίκος Κουρής, Στεφανία Γουλιώτη, Νίκος Ψαρράς, Χριστίνα Μαξούρη κ.α.) να ερμηνεύουν όλους τους ρόλους της τριλογίας, συμπεριλαμβανομένου και του Χορού. Ο κύκλος αίματος μιας οικογένειας συναντά τον ιστορικό κύκλο ενός έθνους, που πρέπει να θυσιάσει τα παιδιά του για να ξαναγεννηθεί.
ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Στην πρώτη του σκηνοθεσία ως Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου ο Στάθης Λιβαθινός θα παρουσιάσει στην Επίδαυρο στις 15 και 16 Ιουλίου την πάντα δημοφιλή «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, με τη νεαρή (και άγνωστη στους περισσότερους) Αναστασία Ραφαέλα-Κονίδη στον ομώνυμο ρόλο. Στο πλευρό της ως Κρέοντας θα σταθεί ο Δημήτρης Λιγνάδης, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η επιλογή της Μπέτυς Αρβανίτη για να υποδυθεί τον Τειρεσία. Πρόκειται για συμπαραγωγή του Εθνικού με το ΚΘΒΕ και τον ΘΟΚ που αναμένουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ
Το Εθνικό συνεργάζεται με το ιστορικό θέατρο Βαχτάνγκοφ της Ρωσίας και ο «Οιδίποδας Τύραννος» του Σοφοκλή θα μιλήσει ρώσικα στην Επίδαυρο στις 29 και 30 Ιουλίου, σε σκηνοθεσία του Ρίμας Τούμινας. Θα πρόκειται για μία δίγλωσση παράσταση με Έλληνες και Ρώσους ηθοποιούς. Μία παράσταση, που σύμφωνα με τον δημιουργό της, επαναφέρει στο προσκήνιο την έννοια του συνόλου. Τη μουσική υπογράφει ο Θοδωρής Αμπαζής, ενώ μετά η παράσταση θα ταξιδέψει στη Μόσχα.
ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ
Η τρίτη παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου θέλει τον πάντα ανήσυχο και καινοτόμο Μιχαήλ Μαρμαρινό να καταπιάνεται για πρώτη φορά με τον Αριστοφάνη επιλέγοντας τη «Λυσιστράτη». Η Λένα Κιτσοπούλου υποδύεται την εμβληματική ηρωίδα έχοντας δίπλα της μια θεατρική dream team: Αιμίλιος Χειλάκης, Λένα Παπαληγούρα, Αθηνά Μαξίμου, Λένα Δροσάκη, Μαρία Σκουλά, Γιάννης Βογιατζής, Σοφία Κόκκαλη, Θέμης Πάνου, Αγλαϊα Παππά και άλλοι. Κανείς δεν ξέρει τι θα δει, αλλά είναι βέβαιο ότι θα το δούμε. Στις 5 και 6 Αυγούστου στην Επίδαυρο.
ΟΡΝΙΘΕΣ
Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών κατεβαίνει για πρώτη φορά στην Επίδαυρο και εμπιστεύεται το ντεμπούτο της στον ικανότατο Νίκο Καραθάνο. Οι «Όρνιθες» του Αριστοφάνη μέσα από ένα εντελώς διαφορετικό πρίσμα. Ο Άγγελος Τριανταφύλλου γράφει τη μουσική και ένας εξαιρετικός θίασος (Λούλης, Σερβετάλης, Καραθάνος, Αϊδίνη, Σαράντης, Μαλκότσης, Κότσιφας κ.α.) με τη συμμετοχή – έκπληξη της Νατάσσας Μποφίλιου πρωταγωνιστούν σε μια παράσταση – πρόταση στις 19 και 20 Αυγούστου.
ΜΕΙΝΑΝ ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΜΟΝΑ
Η Τάνια Τσανακλίδου ερμηνεύει τραγούδια από το θέατρο με φόντο το μαγικό σκηνικό της Μικρής Επιδαύρου στις 8 και 9 Ιουλίου. Δεν ξέρουμε περισσότερα, αλλά δεν χρειαζόμαστε να μάθουμε και κάτι παραπάνω για να είμαστε εκεί.
ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ
Ο πάντα ανήσυχος και εξαιρετικά ταλαντούχος φετινός νικητής του Βραβείου Χορν, Αργύρης Πανταζάρας, παρουσιάζει στη Μικρή Επίδαυρο στις 22 και 23 Ιουλίου μία παράσταση, στην οποία συναντιούνται αγγελιοφόροι αρχαίων ελληνικών τραγωδιών. Κάθε άγγελος είναι ένας τόπος, μια εποχή, μια ιστορία. Η φυγή, η άφιξη, η μνήμη, η λήθη, το χθες και το σήμερα.
