Θάνος Παπαδόπουλος

Όλοι οι δικτάτορες και οι τύραννοι, οι χασάπηδες στρατηγοί και οι λαϊκιστές δημαγωγοί επιδίωξαν κι επέβαλαν την ενίσχυση του κράτους και περιόρισαν τις ελευθερίες των πολιτών. Το κράτος τους μας υποχρέωνε να πιστεύουμε ορισμένη θρησκεία, να διαβάζουμε ορισμένα βιβλία, να μη λέμε τη γνώμη μας αν δεν συμφωνούσε με τη δική τους. Το κράτος τους φυλάκιζε, εξόριζε, βασάνιζε, δολοφονούσε. 

Ο Φράνκο, ο Σαλαζάρ, οι στρατηγοί δικτάτορες της Λατινικής Αμερικής. Ο Χίτλερ και ο Μουσολίνι. Ο Σουχάρτο της Ινδονησίας, οι δικτάτορες της Αφρικής, ο Μπουμεντιέν της Αλγερίας και η δικτατορία του απαρτχάιντ. Ο Σαντάμ Χουσεΐν, ο Άσαντ και ο Χομεϊνί. Και μαζί τους οι δήθεν αριστεροί και σοσιαλιστές Στάλιν, Μάο, Κάστρο, Πολ-Πoτ και πολλοί άλλοι, που μπορεί να ήταν καλοί επαναστάτες αλλά αποδείχτηκαν κακοί δικτάτορες. Επειδή όταν κατέκτησαν την εξουσία, αντί να οδηγήσουν τις χώρες τους στη δημοκρατία και στην ανάπτυξη, στην ελευθερία και στην ευημερία, τις οδήγησαν στην υπανάπτυξη και στην ανέχεια, στην καθυστέρηση και στη φτώχεια. Στους πολέμους, εμφυλίους και μη, και στην καταστροφή.


Ας θυμηθούμε και τους δικούς μας δικτάτορες. Τον Πάγκαλο, τον Κονδύλη και τον Μεταξά, καθώς και τους γελοίους της 21ης Απριλίου. Τι υποσχέθηκαν όλα αυτά τα καθάρματα στον λαό για να τους ανεχθεί; Εθνική δόξα, πατριωτισμό, ευημερία και χριστιανοσύνη με θαύματα. Τι πέτυχαν όταν πήραν την εξουσία; Χαμηλά μεροκάματα, λογοκρισία, διάλυση των συνδικάτων και των Δήμων. Διορισμούς στρατιωτικών στις επιχειρήσεις, εξορίες, φυλακίσεις, βασανισμούς και μερικές δολοφονίες…

Η μόνη προσφορά των δικτατοριών στην οικονομία των υποανάπτυκτων χωρών ήταν η πρωταρχική συσσώρευση κεφαλαίου, για λογαριασμό των ίδιων των δικτατόρων, των οικογενειών τους και των κύκλων και των μηχανισμών που συνδέθηκαν με τη δικτατορία. Όσον αφορά την οικονομία των «σοσιαλιστικών» χωρών η πρωταρχική συσσώρευση κεφαλαίου ευνόησε μόνον τη νομενκλατούρα. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της ΕΣΣΔ όπου οι ολιγάρχες και οι λοιποί κεφαλαιοκράτες της Ρωσίας ήταν όλοι τους στελέχη του κόμματος και της Νεολαίας, του κράτους και των κρατικών επιχειρήσεων και οργανισμών της Σοβιετικής Ένωσης.

Η σύνδεση της Αριστεράς και του σοσιαλισμού με τον κρατισμό έγινε στη σταλινική περίοδο. Ο Στάλιν δημιούργησε τον κρατικό καπιταλισμό χωρίς αγορά, που είχε απορρίψει ο Λένιν με τη ΝΕΠ ( νέα οικονομική πολιτική). Ήταν το όργανο για να επιβάλει την τυραννία του. Η εύκολη λύση στα προβλήματα επιβίωσης και ανάπτυξης της ΕΣΣΔ που κατέληξε στη διάλυσή της. Η Κίνα και το Βιετνάμ ξέφυγαν απ’ αυτή την παγίδα φιλελευθεροποιώντας την οικονομία τους και εισάγοντας ξένα κεφάλαια και τεχνολογία για την ανάπτυξή τους.

Η Αριστερά, κατά συνέπεια, πρέπει να εγκαταλείψει μια για πάντα τον κρατισμό που τη γυρίζει στα καθεστώτα βασιλιάδων και τυράννων, στην εποχή πριν την αμερικανική και τη γαλλική επανάσταση και να υπερασπιστεί με νύχια και με δόντια τη δημοκρατία και τη δημοκρατική ένωση των κρατών της Ευρώπης που είναι η μόνη ικανή να τα βάλει με τα καρτέλ και τα μονοπώλια. Αυτές τις κατακτήσεις απειλούν οι αντιδραστικοί κι ακροδεξιοί λαϊκιστές τύπου Τραμπ, Λεπέν και λοιπά καθάρματα. Οι σημαίες της Αριστεράς ήταν και θα είναι: Ελευθερία, Δημοκρατία και Κοινωνική Δικαιοσύνη.

Στην Ελλάδα ο κρατισμός πήρε τη μορφή κρατικών επιχειρήσεων και μιας στρατιάς αγράμματων υπαλλήλων του Δημοσίου που διορίστηκαν με ρουσφέτι. Αυτοί δημιούργησαν τον κρατικό συντεχνιακό συνδικαλισμό που αντιδρά στις ιδιωτικοποιήσεις για έναν και μοναδικό λόγο: να μη χάσουν τα προνόμιά τους. Να μην καταργηθεί η ιδιωτικοποίηση του κράτους που έχουν κάνει για λογαριασμό τους. Να μη χάσουν την εξουσία τους πάνω στην κοινωνία.
Τέλος η Αριστερά θα πρέπει να μάθει να ξεχωρίζει τον φιλελευθερισμό από τον νεοφιλελευθερισμό του Milton Friedman  και της Σχολής του Σικάγου. Και να μην πέφτει θύμα των πονηρών και αγράμματων συνδικαλιστών του κρατικού συντεχνιακού συνδικαλισμού, που χαρακτηρίζουν όλες τις μεταρρυθμίσεις νεοφιλελευθερισμό για να προστατεύσουν τα προνόμιά τους.

*Ο Θάνος Παπαδόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας