Θανάσης Τσεκούρας

Θυμήθηκα τη σκηνή με αφορμή την κρίση στον Εβρο και την υπερόξυνση του Μεταναστευτικού. Ενα αυτονόητο γεγονός, η φύλαξη των συνόρων και η αποτροπή της μαζικής εισόδου ανθρώπων που τους έφεραν εκεί τα αυτοκρατορικά σχέδια του Ερντογάν, πυροδότησε έναν απίστευτο δημόσιο διάλογο. Σίγουρα παρόμοιο με τον διάλογο των ζουρλών του Κουστουρίτσα, οι οποίοι αμέλησαν βέβαια μέσα στο ντελίριο να παρατηρήσουν μια μικρή λεπτομέρεια: ότι η χώρα τους σταδιακά έφευγε από την ευρωπαϊκή ήπειρο.

Για να διακρίνουμε τις απόψεις ας επιχειρήσουμε την κατάταξή τους σε δύο ομάδες. Υπάρχουν οι επικίνδυνοι, υπάρχουν και οι γραφικοί.

Στους πρώτους, που επιδιώκουν πάση θυσία το «σφράγισμα των συνόρων», την επιβολή του δόγματος «ούτε κουνούπι δεν θα περάσει», την «ισραηλοποίηση» και τη «στρατιωτικοποίηση» της χώρας, απλώς να υπενθυμίσουμε ότι αρχίζουν να διαπερνούν αμέριμνα κάποια άλλα σύνορα: τα σύνορα με την εκκόλαψη μιας νέας άκρας Δεξιάς, πιο επικίνδυνης και με ισχυρότερες κοινωνικές αγκυρώσεις από την προκάτοχο, την αλήστου μνήμης Χρυσή Αυγή.

Η δεύτερη ομάδα, οι γραφικοί, είναι κυρίως οι οπαδοί του περίφημου «ακραίου Κέντρου». Πρώην αριστεροί, πρώην κεντροαριστεροί, γενικώς πρώην, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια αποφάσισαν να αναλάβουν μια εργολαβία: να καταγγείλουν με σφοδρότητα ό,τι πίστευαν και (πολλοί εξ αυτών) ό,τι έγραφαν τα προηγούμενα χρόνια. Καθ’ όλα νόμιμοι μετανάστες οι περισσότεροι σε μια καινούρια «γη της Επαγγελίας» που ανακάλυψαν, την πολιτική και ιδεολογική ήπειρο της Νέας Δεξιάς.

Μάλιστα οι γραφικοί έχουν επιφορτιστεί με το πρόσθετο καθήκον να ορίζουν τη δημόσια ατζέντα. Αλλοι μετέφεραν το αλβανικό Επος στον Εβρο. Αλλοι παιανίζουν στρατιωτικά εμβατήρια. Κάποιοι, οι πιο καλλιεργημένοι, παραμένουν σταθεροί στα κλασικά, τα τραγούδια της Σοφίας Βέμπο. Κάποιοι άλλοι ανακάλυψαν την έμπνευσή τους στον «πούτζον» του Καραϊσκάκη. Σχεδόν όλοι ορκίζονται στο «δόγμα της αποτροπής». Και με τα όπλα, αν χρειαστεί.

Για τη μόνιμη διαχείριση του Μεταναστευτικού οι ιδέες τους είναι αστείρευτες. Και πλωτά φράγματα. Και ξερονήσια - «ακατοίκητα νησιά» για να μην ξεχνάμε και την politically correct ορολογία. Και κλειστά κέντρα. Και μαζικές απελάσεις. Και προσωρινά μόνιμη κατάργηση της διαδικασίας του ασύλου.

Δεν γνωρίζω πώς άνοιξε η πόρτα αυτού του απέραντου φρενοκομείου. Το μόνο βέβαιο είναι ότι από τη στιγμή που άνοιξε, δύσκολα θα ξανακλείσει. Με βαθύτατες συνέπειες στον πυρήνα της ελληνικής κοινωνίας και στη διαμόρφωση της κοινωνικής συνείδησης.

Σύμφωνα με την αισιόδοξη ερμηνεία, ζούμε μια κλασική εφόρμηση στο προσκήνιο του ελληνικού σουρεαλισμού. Η οποία, σαν μόδα, σύντομα θα περάσει. Υπάρχουν όμως και οι απαισιόδοξοι που διαβλέπουν μια μεταστροφή της κοινωνίας στις αρχές ενός ακραίου και επιθετικού συντηρητισμού. Και θυμούνται με τρόμο την τύχη που είχαν οι ζουρλοί του Κουστουρίτσα.