Σταύρος Λυγερός

Στην επίσκεψη Τσίπρα ο κανόνας ίσχυσε εν μέρει. Την παραμονή είχαμε μπαράζ παραβιάσεων, αλλά την ημέρα της επίσκεψης στο Αιγαίο επικράτησε νηνεμία. Η εξήγηση ίσως βρίσκεται στο ότι συμφωνήθηκε οδικός χάρτης.

Μετά τη δημόσια αντιπαράθεση που είχε σφραγίσει την επίσκεψη Ερντογάν στην Ελλάδα το Δεκέμβριο 2017, πάντως, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις δεν άντεχαν μία επανάληψη. Μπορεί και η Αθήνα και η Άγκυρα να μην έχουν κάνει βήμα πίσω από τις πάγιες θέσεις τους, αλλά η καθεμία έχει τους δικούς της λόγους να μην θέλει σ’ αυτή τη φάση όξυνση του κλίματος και πολύ περισσότερο ανεξέλεγκτες εξελίξεις.

Ο Ερντογάν έχει πολλά ανοικτά μέτωπα: στο εσωτερικό τον άτυπο εμφύλιο, το Κουρδικό στη νοτιοανατολική Τουρκία, στη Συρία και στο Ιράκ, τις διεκδικήσεις του στην κυπριακή ΑΟΖ και βεβαίως το ρήγμα στις σχέσεις του με την Ουάσιγκτον. Δεν έχει, λοιπόν, κανένα συμφέρον να ενεργοποιήσει και το ελλαδοτουρκικό μέτωπο, στο οποίο, βεβαίως, διατηρεί εν ισχύ και σε κατάσταση έμπρακτης προβολής όλες τις μονομερείς επεκτατικές διεκδικήσεις της χώρας του. Και μάλιστα φροντίζει να στέλνει το μήνυμα στην Αθήνα πως δεν πρέπει να πιστεύει πως, λόγω των προβλημάτων της, η Άγκυρα είναι διατεθειμένη να κάνει εκπτώσεις.

Η ιστορία μας διδάσκει πως όταν η Άγκυρα προσθέτει μία νέα μονομερή διεκδίκηση στο καλάθι των ελληνοτουρκικών δεν την ξεχνάει. Την καλλιεργεί με επιμονή και συστηματικότητα, ώστε να την εγγράψει στη συνείδηση του διεθνούς συστήματος ως υπαρκτή διαφορά που χρειάζεται επίλυση μέσω συμβιβασμού. Και βεβαίως, επιδιώκει σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες να παρασύρει την Αθήνα σε μία εφ’ όλης της ύλης διαπραγμάτευση με βάση, βεβαίως, το πλαίσιο που έχουν διαμορφώσει οι μονομερείς τουρκικές διεκδικήσεις.
Οι διερευνητικές επαφές και ο οδικός χάρτης

Είναι αληθές ότι την τελευταία 20ετία, στο πλαίσιο των διερευνητικών επαφών, έλαβε χώρα μία άτυπη διμερής διαπραγμάτευση, η οποία δεν έχει καταλήξει πουθενά. Ποτέ, ωστόσο, δεν υπήρξε διαπραγμάτευση σε επίσημο επίπεδο, μεταξύ υπουργών Εξωτερικών και πολύ περισσότερο ηγετών. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να διευκρινισθεί τι ακριβώς είναι αυτός ο οδικός χάρτης, για τον οποίο έγινε αναφορά στην κοινή συνέντευξη Τύπου.

Εάν ο οδικός χάρτης περιορίζεται στα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, που έχουν σκοπό να διατηρούν χαμηλά και υπό έλεγχο τη θερμοκρασία στο ελληνοτουρκικό μέτωπο δεν υπάρχει πρόβλημα. Εάν, όμως, ο οδικός χάρτης αφορά διαδικασία προσπέλασης των λεγόμενων ελληνοτουρκικών διαφορών μέσω διμερούς διαπραγμάτευσης θα αποτελεί μία υποχώρηση. Αφενός με την έννοια της έμμεσης νομιμοποίησης μονομερών τουρκικών διεκδικήσεων, αφετέρου με την έννοια του κινδύνου η αποτροπή της έντασης να φθάσει να εξαρτιέται από την αποδοχή κάποιων έστω και μικρών τουρκικών απαιτήσεων.

Δεν είναι γνωστό εάν στην κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Τσίπρα ο Ερντογάν επανέλαβε τη θέση για αναθεώρηση της συνθήκης της Λωζάννης. Είναι γεγονός, όμως, πως αποτελεί τουρκική θέση. Ειπώθηκε για να μπει με κάποιον τρόπο στο τραπέζι. Ειδικά μετά την απόπειρα πραξικοπήματος, ο Τούρκος πρόεδρος θεώρησε ότι στο πλαίσιο της κυοφορούμενης νέας τάξης πραγμάτων στην περιοχή μεθοδεύεται και ο δυνάμει ακρωτηριασμός της χώρας του.

Διαβάστε περισσότερα στο: slpress.gr