Σπύρος Παππάς

Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης είναι παράθυρο στον κόσμο, ο αντανακλαστικός καθρέφτης των εικόνων της αλήθειας που περιβάλλουν τη ζωή μας, αντικατοπτρίζοντας τα όσα συμβαίνουν στο κοντινό αλλά και μακρινό περιβάλλον μας. Δεν αποτελούν ούτε κατάρα ούτε ευλογία για τον σύγχρονο άνθρωπο.

Όπως όλα τα επιτεύγματα του πολιτισμού έτσι κι αυτά συγκεντρώνουν πολλά ευεργετικά αλλά και τρωτά σημεία. Στη σημερινή εποχή αποτελούν αναμφισβήτητα επίτευγμα μοναδικό, γιατί είναι τα μέσα τα οποία φέρνουν τους ανθρώπους πιο κοντά, τα γεγονότα στο σπίτι μας και δημιουργούν (;) τις προϋποθέσεις εκείνες για την ενεργοποίηση του πολίτη. 

Η εξουσία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, είναι μια πραγματικότητα. Προσδιορίζουν τους παράγοντες διαμόρφωσης γεγονότων, καταστάσεων, δραστηριοτήτων και καθορίζουν το βαθμό επιρροής τους στις σκέψεις, ιδέες, γνώμες, κατευθύνσεις και επιλογές μας. Έχουν τη δυνατότητα να διαμορφώνουν χαρακτήρες, να οδηγούν στο μιμητισμό και να μαθαίνουν στους νέους ότι υπάρχει ένας κόσμος διαφορετικός από εκείνον που του έμαθε το σχολείο, η οικογένεια ή το βιβλίο. 

Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, είναι μια δύναμη παγκόσμιας εμβέλειας που, με όργανα το λόγο και την εικόνα, έχουν την ικανότητα διείσδυσης καθημερινά στη ζωή μας. Επειδή είναι ο βασικός πομπός κάθε είδους μηνυμάτων (πολιτικών, πολιτιστικών…), λόγω της επίδρασης που ασκούν πάνω μας, οφείλουν να επιτελούν, στο ακέραιο, το δημοσιογραφικό τους έργο, να προστατεύουν την αντικειμενική πληροφόρηση και να μη λειτουργούν με βάση τη σκοπιμότητα, ώστε αντί να οδηγούν σ’ ένα δρόμο σωστό και δίκαιο να αποπροσανατολίζουν. 

Η αλήθεια, για να βγαίνει, απρόσκοπτα, στο φως της ημέρας, πρέπει ν’ αντιμετωπίζεται με σεβασμό από τους ανθρώπους που την υπηρετούν. Ο πολίτης έχει αναφαίρετο δικαίωμα να γνωρίζει όσα διαδραματίζονται γύρω του σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο. Κάποιος, όμως, που δεν έχει την ικανότητα να κατανοήσει το λόγο μετάδοσης ή προβολής μιας πληροφορίας, γνώμης ή ιδέας και του λείπει η πνευματική και ψυχική καλλιέργεια, αφήνεται στη δυναστεία των εξωτερικών ερεθισμάτων, τα οποία τον μετατρέπουν σε οντότητα-αντικείμενο, που πάει όπου τον πάνε, μη μπορώντας να διαχωρίσει το ορθό από το λάθος, το καλό από το κακό, το όμορφο από το άσχημο, το αναγκαίο από το περιττό. 

Στη σημερινή εποχή τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης μπορούν και πρέπει να προάγουν την καλλιέργεια του πνεύματος, τον πολιτισμό και να παίξουν καθοριστικό ρόλο στη διαπαιδαγώγηση και εκπαίδευση όλων, προβάλλοντας την αντικειμενικότητα, τις καλές και ηθικές πράξεις και κάθε τι που βελτιώνει τη ζωή μας. Αυτά είναι που μας μορφώνουν, μας ψυχαγωγούν, μας εκφράζουν και συμβάλλουν στη σωστή διαμόρφωση της κοινής γνώμης. 

Για να γίνει όμως αυτό δεν πρέπει να προβάλλεται κατά κόρον το κακό. Η ζωή έχει και καλά στοιχεία. Γιατί όμως προβάλλεται περισσότερο το κακό; Μα φυσικά γιατί γίνεται ευκολότερα γνωστό και «πουλάει». Και μένει ως ανίσχυρη αλήθεια. Το ήξερε καλά ο λαός μας όταν δημιούργησε την παροιμία: «Καλύτερα να σου βγει το μάτι παρά τ’ όνομα». Το καλό γίνεται επίσης αντικείμενο αμφισβήτησης και φθόνου κι έτσι χίλια καλά χάνονται, ένα κακό όμως πάντα φαίνεται και μένει. 

Οι πολίτες παρακολουθώντας ουσιαστικά την επικαιρότητα μέσα απ’ τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών εκπομπών, και κυρίως των ηλεκτρονικών μέσων (Facebook, κλπ.) γίνονται καθημερινά μάρτυρες γεγονότων που στην πλειονότητά τους σχετίζονται με την υπερβολή, τις καταστροφές, τη βία και το βίο του καθενός. 

Κι εγώ εύλογα αναρωτιέμαι, μήπως κατά βάθος περισσεύει η κακία μέσα μας και χαιρόμαστε με τη συμφορά του άλλου; Μήπως, στη σημερινή εποχή, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης θα έπρεπε να γίνουν πιο αντικειμενικά, πιο ανθρώπινα, πιο αληθινά ; 

* Ο Σπύρος Παππάς είναι καθηγητής, πρώην άμισθος σύμβουλος σε θέματα Παιδείας του Δήμου Μαραθώνος.