Νίκος Φελέκης

Οσοι γνωρίζουν τον τέως πρωθυπουργό και μετέχουν στα κομματικά παρασκήνια είναι σίγουροι ότι οι αποφάσεις και στα δύο προαναφερόμενα θέματα διαγενομένου του χρόνου θα αλλάξουν. Ο Αλέξης Τσίπρας και θα ζητήσει να εκλεγεί από τη βάση πριν το συνέδριο και το συνέδριο θα είναι μεν του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά οι πολιτικές, οργανωτικές και προγραμματικές του αποφάσεις θα επικυρώσουν τη μεγάλη στροφή της Κουμουνδούρου από τον χώρο της Ριζοσπαστικής Αριστεράς σε αυτόν της Αριστερής Σοσιαλδημοκρατίας. Το γεγονός ότι επέλεξε να μη συγκρουστεί, στην παρούσα φάση, με την αριστερή πτέρυγα του κόμματός του οι συνομιλητές του Αλέξη το αποδίδουν στη... ΔΕΘ. Ο τέως πρωθυπουργός δεν θέλει η συνέντευξη Τύπου που θα δώσει στη Θεσσαλονίκη να μετατραπεί σε πεδίο παροχής εξηγήσεων για τα εσωκομματικά του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν θέλει να περάσει στον κόσμο η εικόνα της εσωστρέφειας, αλλά της αξιόμαχης και αξιόπιστης αξιωματικής αντιπολίτευσης η οποία, δεδομένου και του υψηλού ποσοστού (31,5%) που έλαβε στις εκλογές της 7ης Ιουλίου, παραμένει, ως είθισται να λέγεται, και οιονεί κυβέρνηση. 

Αυτός ήταν και ο βασικός λόγος που έσπευσε να παράσχει πλήρη κάλυψη στον Πάνο Σκουρλέτη, αποδοκιμάζοντας τις εις βάρος του επιθέσεις, παρότι όλοι στην Κουμουνδούρου, μεταξύ των οποίων και ο ίδιος ο γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ, θεωρούν ότι το κέντρο της αμφισβήτησης βρίσκεται δίπλα στον πρώην πρωθυπουργό, είναι oι «άνθρωποι του προέδρου», ενώ κάποιοι δεν αποκλείουν τα δημοσιεύματα κατά του Σκουρλέτη να είχαν αν όχι τη σύμφωνη γνώμη, τουλάχιστον τη σιωπηρή αποδοχή και του ίδιου του Αλέξη. Ο Τσίπρας μετέθεσε τη σύγκρουση με τον Σκουρλέτη για αργότερα αφενός επειδή τώρα η πλειοψηφία των στελεχών, βουλευτών και οργανώσεων του ΣΥΡΙΖΑ συνετάχθη με τον γραμματέα του κόμματος και αφετέρου γιατί μια σφοδρή εσωκομματική σύγκρουση θα οδηγούσε σε εσωστρέφεια, ενώ θα άνοιγε και σε λάθος χρόνο -παραμονή της ΔΕΘ γαρ- τη συζήτηση για τα αίτια της ήττας του ΣΥΡΙΖΑ, που εκ των πραγμάτων θα οδηγήσει σε διχασμό και πολωτικές καταστάσεις. 

Ανάληψη ευθυνών ζητά η αντιπολίτευση

Σημειώνουμε ότι στελέχη της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, μεταξύ των οποίων και οι περισσότεροι από την ομάδα των «53+», έχουν τη γνώμη ότι ένας από τους λόγους για τους οποίους ο Τσίπρας και τα ηγετικά στελέχη της προεδρικής πλειοψηφίας θέλουν η συζήτηση στο επικείμενο συνέδριο να επικεντρωθεί στις προϋποθέσεις και τους όρους ίδρυσης νέου κόμματος είναι επειδή με αυτόν τον τρόπο θα αποφύγουν τη συζήτηση για την τριπλή εκλογική ήττα, τις αιτίες, τα κυβερνητικά λάθη και τον καταλογισμό των ευθυνών ακόμη και στον ίδιο τον πρόεδρο του κόμματος, αφού αυτός έλαβε την ολέθρια, όπως εκ του αποτελέσματος απεδείχθη, απόφαση να μη γίνουν μαζί οι εθνικές εκλογές με τις ευρωεκλογές. «Ο Αλέξης θέλει να αποφύγει όπως ο διάβολος το λιβάνι τη συζήτηση για την ήττα στις βουλευτικές εκλογές και τις ευρωεκλογές. Δεν τον συμφέρει γιατί εκεί θα αποδειχθούν οι τραγικές ευθύνες του ίδιου και του επιτελείου του, που άλλαξαν τον σχεδιασμό και αντί να γίνουν τον Μάιο όλες οι εκλογές μαζί, αποφάσισαν να πάμε σε τρεις διαδοχικές ήττες (ευρωεκλογές, αυτοδιοικητικές, βουλευτικές). Θα πρέπει να μας πουν γιατί ακόμη και το απόγευμα της ημέρας των ευρωεκλογών θεωρούσαν ότι η διαφορά με τη Ν.Δ. ήταν στις 2 μονάδες», μας λέει βουλευτής και ιστορικό στέλεχος της Ανανεωτικής Αριστεράς. Και προσθέτει: «Εάν συζητήσουμε για το τι έφταιξε και χάσαμε, θα πρέπει να δοθούν απαντήσεις για την επικοινωνιακή διαχείριση της τραγωδίας στο Μάτι, το φιάσκο με τη Novartis, τα κότερα, τον Πετσίτη, τον Πολάκη, τη σύγκρουση με τα μίντια και πολλά άλλα, τον χειρισμό των οποίων είχε αποκλειστικά ο Τσίπρας με τους εξ απορρήτων του». 

Επιστροφή στην γκρίνια του 4% φοβούνται οι προεδρικοί

Από την πλευρά της προεδρικής πλειοψηφίας, παράγοντες που έχουν αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στη μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ και την ώσμωσή του με την ευρύτερη Κεντροαριστερά επισημαίνουν ότι «η ομφαλοσκόπηση όχι μόνο δεν ωφελεί, αλλά και βλάπτει σοβαρά την προσπάθεια που πρέπει να καταβάλει ο ΣΥΡΙΖΑ για να υπερασπιστεί τα θετικά του κυβερνητικού του έργου και, κυρίως, τα λαϊκά συμφέροντα, τα οποία θα πληγούν καίρια από την κυβέρνηση της Δεξιάς. Η συζήτηση πρέπει να γίνει για το μέλλον και όχι για το παρελθόν. Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ είναι να γυρίσει στην γκρίνια των εποχών του 4%. Θα πρέπει οι δήθεν θεματοφύλακες της αριστερής ταυτότητας του ΣΥΡΙΖΑ να καταλάβουν ότι πλέον είμαστε μια μεγάλη κυβερνητική παράταξη και όχι ένα κομματικό γκρουπούσκουλο. Πρέπει να τονώσουμε τα μαζικά χαρακτηριστικά του ΣΥΡΙΖΑ και της Προοδευτικής Συμμαχίας και να μην παραμείνουμε κλεισμένοι στο κομματικό οχυρό της Κουμουνδούρου. Αν οι σύντροφοι που γκρινιάζουν δεν καταλαβαίνουν ότι πλέον είμαστε στο σαλόνι του πολιτικού συστήματος και του δημόσιου βίου και όχι στο δωμάτιο υπηρεσίας, θα καταλήξουν στο τέλος να γίνουν Λαφαζάνηδες». 

«Οι βαρόνοι θα του ψήσουν το ψάρι στα χείλη»

Βεβαίως η αλήθεια είναι ότι ενώ τα στελέχη και οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ έχουν άγριες διαθέσεις και εκατέρωθεν προετοιμάζονται για σύγκρουση, ο Τσίπρας είναι πιο ευέλικτος και βλέπει κάπως διαφορετικά τα πράγματα. Προφανώς, επειδή και εκ της θέσεώς του πρέπει να διασφαλίσει την ενότητα του κόμματός του. Κυρίως όμως επειδή καταλαβαίνει ότι «κόμμα σε κρίση και χωρίς κυβερνητική εξουσία συνιστά συνταγή σίγουρης αποτυχίας». Αυτή τη στιγμή και παρά την γκρίνια της ήττας ο Τσίπρας είναι κυρίαρχος. Δεν έχει κανένα λόγο να δημιουργήσει κρίση στο κόμμα του, όταν μάλιστα ο Κυριάκος Μητσοτάκης παραμονεύει. Οπως έχει πει σε συνομιλητές του, «αν κυριαρχήσει η εικόνα του εσωκομματικού πολέμου, ο κυβερνητικός Τύπος με ρεπορτάζ και άρθρα θα αυξήσει τα διαλυτικά σενάρια. Γι’ αυτό πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στις αντιπαραθέσεις και τους χαρακτηρισμούς». Επιπροσθέτως, ο Αλέξης γνωρίζει ότι αν δεν έχει ενότητα στον σκληρό πυρήνα του κόμματός του, οι «βαρόνοι» (Ευκλείδης Τσακαλώτος, Πάνος Σκουρλέτης, Νίκος Φίλης, Νίκος Βούτσης κ.ά.) θα του ψήσουν το ψάρι στα χείλη. Αν κάποιος από αυτούς ζητήσει να ελεγχθούν από τη Βουλή οι συμβάσεις για την προμήθεια του Καμμένου, τι θα γίνει; Ο Τσίπρας ξέρει πως αν βάλει απέναντι την εσωκομματική αντιπολίτευση, σε περίπτωση διώξεων δεν θα έχει την ενότητα που θα χρειαστεί για να τις αντιμετωπίσει. Μάλιστα αυτή η διάσταση του εσωκομματικού πολέμου του έχει επισημανθεί από πρώην υπουργό σε σχετική συζήτηση που είχε μαζί του. 

Επίσης, ο τέως πρωθυπουργός γνωρίζει πως εφόσον ο Μητσοτάκης πάει καλά και ο ίδιος ηγείται ενός κόμματος που βρίσκεται σε αναταραχή, το πιθανότερο είναι να υποστεί και νέα εκλογική ήττα. Και αν χάσει και δεύτερη εκλογική μάχη, χάνεται και ο ίδιος. Εκ των πραγμάτων θα οδηγηθεί σε αποστρατεία παραχωρώντας τη θέση του σε κάποιον/α άλλον/η, ενώ δεν αποκλείεται μια δεύτερη ήττα του ΣΥΡΙΖΑ με επικεφαλής τον ίδιο να οδηγήσει και σε ευρύτερες κομματικές αναδιοργανώσεις τον χώρο της Κεντροαριστεράς, που προσώρας (εξ)αναγκάζεται να περάσει κάτω από τα καυδιανά δίκρανα της Κουμουνδούρου, η πλειονότητα των στελεχών της οποίας αντιμετωπίζει το ΚΙΝ.ΑΛ./ΠΑΣΟΚ ως τοξικό και «ακάθαρτο» μόρφωμα. Το γεγονός ότι ο Τσίπρας δεν διανοείται καν ότι μπορεί να αποστρατευτεί στα πενήντα του οδηγεί τους «53+» και τους υπόλοιπους της εσωκομματικής αντιπολίτευσης στο συμπέρασμα ότι θα κάνει οτιδήποτε χρειαστεί για να μην οδηγηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ σε μακροχρόνιο εμφύλιο, κάτι που εκ των πραγμάτων ευνοεί τους ίδιους, αφού η διατήρηση των κομματικών ισορροπιών είναι βασική τους επιδίωξη, καθώς εκτός των άλλων ισοδυναμεί και με αναπαραγωγή της ηγεμονίας του ιστορικού πυρήνα του ΣΥΡΙΖΑ, στον οποίο οι ίδιοι μετέχουν, και στο νέο κόμμα, όποιο κι αν είναι αυτό. 

Στα υπέρ της εσωκομματικής αντιπολίτευσης είναι και το γεγονός ότι εκτός της δύναμης στον κομματικό μηχανισμό έχουν και σημαντική επιρροή στην Κοινοβουλευτική Ομάδα. Η διαφορά με τον Βαρουφάκη, τη Ζωή, τον Λαφαζάνη και τη ΛΑΕ είναι ότι οι τωρινοί «αντιφρονούντες», βουλευτές και κομματικά στελέχη, έχουν μπροστά τους μια τετραετία και όχι ένα μήνα για να οργανωθούν και να προκαλέσουν -μέσω πολιτικών παρενοχλήσεων και ανάδειξης των λαθών και των παραλείψεων της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ- ενδεχομένως ανεπανόρθωτη πολιτική και εκλογική ζημιά στον Τσίπρα σε περίπτωση που η εσωκομματική αντιπαράθεση οδηγηθεί στα άκρα. Και επειδή ο Τσίπρας θεωρείται, και είναι, δεινός τακτικιστής, θα πρέπει τουλάχιστον μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου να μην περιμένουμε αναταράξεις. Ενδεχομένως τα πράγματα θα εξελιχθούν ήρεμα ακόμη και μετά την 27η Σεπτεμβρίου, όταν και θα ανακοινωθούν τα πρόσωπα που θα συγκροτήσουν το Εθνικό Συμβούλιο του ΣΥΡΙΖΑ που θα οδηγήσει στο συνέδριο αναδιοργάνωσης της προοδευτικής παράταξης. Κάποιες γκρίνιες ίσως υπάρξουν για τα μέλη που θα στελεχώσουν την Πολιτική Γραμματεία του Εθνικού Συμβουλίου, καθώς σε αυτή εκτός από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ θα μετέχουν και εκπρόσωποι της Γέφυρας και όσων άλλων συγκροτούν το σχήμα της Προοδευτικής Συμμαχίας. 

Χάνουν συνεχώς στη λαϊκή βάση

Ομως, εκτιμάται ότι οι αψιμαχίες μέχρι τουλάχιστον το τέλος του έτους δεν θα είναι έντονες και οι όποιες διαφωνίες θα περιοριστούν στην εγγραφή των νέων μελών, για τον αριθμό των οποίων δεν υπάρχει και μεγάλη αισιοδοξία, αφού, όπως όλοι παραδέχονται σε εποχή κρίσης του κομματικού φαινομένου και με τον ΣΥΡΙΖΑ ηττημένο και στην αντιπολίτευση δύσκολα θα υπάρξει αθρόα συμμετοχή νέων μελών, όπως ενδεχομένως θα γίνονταν παλαιότερα. Οπως εκτιμούν, ακόμη και παράγοντες της προεδρικής πλειοψηφίας, δεν είναι πολλοί οι πολίτες που ενδιαφέρονται να εγγραφούν σε ένα κόμμα για να λύσουν τη διαμάχη του Σκουρλέτη με τον Σπίρτζη ή του Τσακαλώτου με τον Παππά. Και επειδή αναφερθήκαμε στους τέως υπουργούς Οικονομικών και Ψηφιακής Πολιτικής, να πούμε ότι ο μεν Ευκλείδης δεν έχει και πολλά-πολλά, για να το πούμε κομψά, με τον Τσίπρα, ενώ ορισμένοι στον ΣΥΡΙΖΑ περιμένουν ότι ο Νίκος θα είναι ο επόμενος, μετά τον Σκουρλέτη, που θα μπει στο στόχαστρο της κριτικής. Πάντως, Τσίπρας και Τσακαλώτος μπορεί να βρίσκονται σε αποκλίνουσα πορεία, όμως έχουν έναν κοινό στόχο: να τεθεί εκτός εσωκομματικής κριτικής η οικονομική πολιτική της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Και ο λόγος είναι ότι στην περίπτωση αυτή θα πρέπει εκτός από τον Αλέξη να παραδεχτεί και ο Ευκλείδης ότι είναι συνυπεύθυνος για την ήττα, αφού η υπερφορολόγηση, τα θηριώδη πλεονάσματα και το τσάκισμα της μεσαίας τάξης ήταν κατεξοχήν έργο του οικονομικού επιτελείου. 

Νωρίς για «Κασσάνδρες»

Πάντως, όπως παραδέχονται και στελέχη της Προοδευτικής Συμμαχίας που το τελευταίο διάστημα συνομίλησαν με τον Τσίπρα, «είναι πολύ νωρίς ακόμη για να πούμε προς ποια κατεύθυνση θα εξελιχθούν τα πράγματα». Παραδέχονται ότι το συνέδριο θα είναι του ΣΥΡΙΖΑ και όχι ενός νέου κόμματος. «Εξάλλου», όπως μας λέει εις εξ αυτών, «ποτέ δεν μπήκε θέμα διάλυσης του ΣΥΡΙΖΑ. Το μόνο στο οποίο έχουμε συμφωνήσει είναι η ανάγκη μαζικοποίησης και μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα κόμμα που θα εκτείνεται και εκτός των τειχών της Κουμουνδούρου». «Το πώς θα γίνει αυτό δεν το γνωρίζει ακόμη ούτε και ο ίδιος ο Τσίπρας», διατείνεται ένας άλλος πρωταγωνιστής της Γέφυρας, αφού σε συνάντηση που είχε προσφάτως με τον τέως πρωθυπουργό διέγνωσε ότι «ο σχεδιασμός είναι θολός και δεν υπάρχει ολοκληρωμένη στρατηγική». Επιβεβαίωσε δε και αυτός τα λεγόμενα άλλων συνομιλητών του Τσίπρα, σύμφωνα με τα οποία ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ τους είπε ότι «θα πρέπει να αποφύγουμε την εσωστρέφεια και να μη δημιουργούμε μέτωπα για να μη χάσουμε τη δυναμική της ανασυγκρότησης. Οι παραγοντισμοί στο μόνο που θα οδηγήσουν είναι σε παραλυτικές ισορροπίες, από τις οποίες μόνοι ευνοημένοι θα είναι ο Μητσοτάκης και η Φώφη».
 
Το σίγουρο είναι ότι προσώρας τα μαχαίρια μπήκαν στα θηκάρια. Μέχρι τη ΔΕΘ σίγουρα -και πιθανώς μέχρι και τις 27 Σεπτεμβρίου- δεν θα υπάρξει άλλη εσωκομματική αναταραχή, όπως αυτή με τον Σκουρλέτη, και οι συγκρούσεις θα αρχίσουν όταν στο πλαίσιο του προσυνεδριακού διαλόγου θα έχουμε αντιπαραθέσεις για τα οργανωτικά, τη διακήρυξη και το κυβερνητικό πρόγραμμα. Ενδιαφέρον έχει και το γεγονός ότι τις μεγάλες υστερήσεις στην Αυτοδιοίκηση, στα συνδικάτα και τη Νεολαία ανέλαβαν να τις διαχειριστούν τα προερχόμενα από το ΠΑΣΟΚ στελέχη της Προοδευτικής Συμμαχίας, προφανώς ως πλέον έμπειρα. Πριν από το συνέδριο θα γίνει πανελλαδική συνδιάσκεψη που θα αποτιμήσει το άνοιγμα των οργανώσεων σε νέα μέλη και θα επεξεργαστεί τα κείμενα που θα κατατεθούν στο συνέδριο, ενώ σχεδιάζεται να πραγματοποιηθεί και ένα συνέδριο για τα ευρωπαϊκά και διεθνή θέματα προκειμένου, μέσω και των προσωπικοτήτων που θα προσκληθούν να συμμετάσχουν, να αναβαθμιστεί ο ρόλος του ΣΥΡΙΖΑ στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, το οποίο προβλέπεται ταραγμένο, ιδίως αν έχουμε άτακτο Brexit, η διακυβέρνηση σε Ιταλία και Ισπανία οδηγηθεί σε μεγαλύτερα αδιέξοδα, η οικονομική επιβράδυνση επικρατήσει στην Ευρωπαϊκή Ενωση και ο Ντόναλντ Τραμπ συνεχίσει να συμπεριφέρεται ως διεθνής προβοκάτορας στις οικονομικές και γεωπολιτικές εξελίξεις.