Μπάμπης Κούτρας

Κάθε φορά που μπαίνουμε σε φάση έντασης, δύο ερωτήματα απασχολούν την ελληνική κοινή γνώμη. Πρώτον, αν κινδυνεύουμε να πάμε σε πόλεμο με την Τουρκία και, δεύτερον, αν θα μπορούσαμε να τα βρούμε μαζί τους ώστε να αποφύγουμε μια και καλή αυτή την απειλή. Κατά τη γνώμη μου, η απάντηση και στα δύο είναι όχι. Ο Ερντογάν παριστάνει μεν τον τρελό με τις επιδιώξεις του, αλλά καταλαβαίνει πολύ καλά ότι δεν μπορεί να φτάσει σε σύρραξη με την Ελλάδα. Σχεδιάζει τη «γαλάζια πατρίδα» στα χαρτιά και την προβάλλει στις ομιλίες του, αλλά η πράξη απέχει πολύ από τα λόγια. Η χώρα μας, παρά τη μεγάλη οικονομική και κοινωνική κρίση της τελευταίας δεκαετίας, διαθέτει τη στρατιωτική ικανότητα να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε πρόκληση από τον Εβρο μέχρι την Κρήτη. Η Τουρκία θα τραβήξει το σχοινί τόσο όσο μπορεί, χωρίς όμως να περάσει την κόκκινη γραμμή που οδηγεί σε πολεμικές συγκρούσεις με πλοία και αεροπλάνα. Δεν θα βγάλει ποτέ τα γεωτρύπανα αν γνωρίζει ότι μπορεί και να μην επιστρέψουν ποτέ.

Η Τουρκία χρησιμοποιεί κάθε φορά την ίδια τακτική των υψηλών διεκδικήσεων για να κερδίσει περισσότερα όταν έρθει η ώρα των διαπραγματεύσεων. Απειλώντας με πόλεμο, έχει ακριβώς ως στόχο να κερδίσει στο τραπέζι των διπλωματών όσα περισσότερα μπορεί. Τις τελευταίες ημέρες πυκνώνουν στην Αθήνα οι φωνές που ισχυρίζονται ότι «πρέπει να τα βρούμε με τον Ερντογάν, γιατί σε μερικά σημεία έχει δίκιο». Αυτή είναι η παγίδα που πρέπει να αποφύγει η Ελλάδα. Οποια συμφωνία και να υπάρξει, η χώρα μας θα πρέπει να δώσει λίγα ή περισσότερα από όσα διαθέτει και δεν έχει κανέναν λόγο να το κάνει.

Ο Ερντογάν επεδίωξε την είσοδο της Τουρκίας στην Ε.Ε., αλλά τελικά αυτή που μπήκε ήταν η Κύπρος. Εκδήλωσε την πρόθεση να τα βρει με το Κάιρο, αλλά η τετραμερής συμφωνία Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ και Αιγύπτου έφερε Αμερικανούς και Γάλλους στους υδρογονάνθρακες της Ανατολικής Μεσογείου και περιόρισε ασφυκτικά τον ζωτικό χώρο της Τουρκίας στη Μεσόγειο. Προφανώς αυτή ήταν και η αιτία της πρωτοφανούς ανακάλυψης συνόρων με τη Λιβύη.
Δεν γνωρίζουμε μέχρι πού θα φτάσει η πίεση του Ερντογάν για το θέμα αυτό, αλλά δεν μπορεί να πάει μακριά. Δεν έχουμε κανέναν λόγο να πάμε σε συμφωνία για την υφαλοκρηπίδα ή τις ΑΟΖ αν δεν είμαστε βέβαιοι ότι προστατεύονται τα εθνικά μας συμφέροντα.

Προφανώς η κυβέρνηση Μητσοτάκη καλείται να διαχειριστεί αυτή την κρίσιμη κατάσταση. Τα βήματα που έχει κάνει έως τώρα είναι στη σωστή κατεύθυνση. Καλώς έγινε η συνάντηση στο Λονδίνο, για να υπάρξει μια εκτίμηση των πραγματικών προθέσεων της άλλης πλευράς και επειδή είναι αναγκαία η επικοινωνία ακόμη και στις πιο δύσκολες καταστάσεις. Διπλωματικά έγινε αξιόλογη δουλειά, αφού οι ΗΠΑ, η Ε.Ε., το Ισραήλ και σε ικανοποιητικό βαθμό η Ρωσία στηρίζουν τις ελληνικές θέσεις, ενώ ιδιαίτερα χρήσιμο μπορεί να αποδειχτεί ένα άνοιγμα προς τους πολιτικούς και στρατιωτικούς αντιπάλους της κυβέρνησης της Λιβύης. Φυσικά πρέπει να γίνουν κι άλλα που έχουν να κάνουν με την εθνική ομοψυχία του πολιτικού συστήματος και την ικανότητα των ενόπλων δυνάμεων να ανταποκριθούν με επιτυχία σε οποιαδήποτε πρόκληση. Ο,τι και να γίνει, σε αυτή τη φάση, η κρίση δεν θα τελειώσει.