Μπάμπης Κούτρας

Οποιος ακόμη πιστεύει ότι η χώρα μπορεί να φρενάρει στον οικονομικό και κοινωνικό κατήφορο στον οποίο διολισθαίνει τους τελευταίους 30 μήνες βρίσκεται εκτός τόπου και χρόνου. Χωρίς αλλαγές στους όρους του μνημονίου και κυρίως χωρίς αναπτυξιακή βοήθεια από το εξωτερικό είναι καταδικασμένη να φτάσει μέχρι την τελική ισοπέδωση πριν καταλήξει στη δραχμή. Χρειάζεται άμεσα αλλαγή στο «φάρμακο», όπως είχε χαρακτηρίσει η Ανγκελα Μέρκελ το βαρύ πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής που έφερε τη φτώχεια, την ανεργία, την ύφεση και την κοινωνική εξαθλίωση.

Οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής μάς επιτρέπουν για πρώτη φορά να αισιοδοξούμε, αλλά αυτό δεν φτάνει. Η δυνατότητα να χρηματοδοτούνται οι τράπεζες απευθείας από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ΕΣΜ) χωρίς να αυξάνεται το δημοσιονομικό έλλειμμα μιας χώρας είναι μια πολύ σημαντική απόφαση. Αυτό σημαίνει ότι και το χρέος μπορεί να μειωθεί και οι τράπεζες μπορούν να συνεχίσουν τη λειτουργία τους χωρίς προβλήματα ρευστότητας. Αν μελλοντικά η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εγγυηθεί και τις καταθέσεις σε όλες τις χώρες, θα έχει γίνει το πρώτο βήμα.

Σε μια τέτοια περίπτωση, οι καταθέσεις μπορούν να επιστρέψουν από τα «σεντούκια» και το εξωτερικό στην Ελλάδα (αλλά και στην Ισπανία ή την Ιταλία), ενώ υπάρχει σοβαρή πιθανότητα επιτέλους οι αγορές να ηρεμήσουν και τα επιτόκια να αποκλιμακωθούν. Και επειδή η οικονομία είναι πάνω απ’ όλα ζήτημα ψυχολογίας, μπορεί δειλά-δειλά να αρχίσουν και κάποιες επενδύσεις.

Το επόμενο βήμα πρέπει να είναι η οικονομική και πολιτική ενοποίηση, η οποία θα βάζει ενιαίους κανόνες στη φορολογία, στον έλεγχο της διαφάνειας, στην αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας, ώστε η ευρωζώνη να αποτελεί ένα ενιαίο σύστημα που προσφέρει σε όλους τις ίδιες δυνατότητες και προϋποθέτει τις ίδιες αυστηρές υποχρεώσεις.
 
Από μια άποψη ο Αντώνης Σαμαράς μπορεί να αποδειχτεί πολύ τυχερός γιατί ανέλαβε τα ηνία της χώρας την ώρα που στον ευρωπαϊκό Νότο δημιουργείται ένα ισχυρό ενιαίο μέτωπο από τους Μόντι, Ραχόι και Ολάντ, το οποίο μπορεί να διεκδικήσει και επιτέλους να πετύχει να αλλάξουν οι κανόνες του παιχνιδιού. Η στάση τους στη Σύνοδο Κορυφής άλλαξε το κλίμα και δημιουργεί υψηλές προσδοκίες για μια ορθότερη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της κρίσης.

Είναι ανάγκη η ελληνική κυβέρνηση να διεκδικήσει χωρίς καθυστέρηση τη δική της θέση σε αυτό το σχήμα. Οχι ως παρατηρητής ή «φτωχός συγγενής», αλλά ως ισχυρός διαπραγματευτής, που έχασε πολλά εξαιτίας των λανθασμένων αποφάσεων που πήραν οι ηγέτες της Ε.Ε. και του ΔΝΤ τα τελευταία χρόνια.

Η Ελλάδα έχει καταρρεύσει και η κοινωνία δεν αντέχει άλλες θυσίες και μάλιστα χωρίς αποτέλεσμα. Η προσπάθεια πρέπει να ξεκινήσει από την εβδομάδα που έρχεται και από την τρόικα που θα επισκεφθεί τη χώρα μας για τους αναγκαίους ελέγχους και τις επαφές με τα μέλη της νέας ελληνικής κυβέρνησης. Είναι ανάγκη να τους πείσουμε πως το μνημόνιο πρέπει να αλλάξει και να ενισχυθεί η αναπτυξιακή προοπτική της οικονομίας. Οι πολίτες δεν μπορούν να προσφέρουν ούτε άλλους φόρους, ούτε άλλες περικοπές. Το μόνο που είναι αποδεκτό είναι οι απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές.