Κλεοπάτρα Κοντονίκα

Το ρεπορτάζ εκτυλίσσεται γύρω από τις συνθήκες διακοπών βρετανών τουριστών που επέλεξαν την Κω και συνθέτει την αντίθεση ανάμεσα στους ευτυχείς Βρετανούς τουρίστες που απολαμβάνουν τα καλαμαράκια τους και τη greek salad τους και τους δυστυχείς άπλυτους και εξαθλιωμένους μετανάστες από τη Συρία και το Αφγανιστάν που ξαπλώνουν στα πεζοδρόμια μετατρέποντας το νησί σε «αηδιαστικό κολαστήριο». 

Το ρεπορτάζ εμπλουτίζεται με μαρτυρίες βρετανών που μετάνιωσαν για την επιλογή τους, διότι «καθόμασταν στο εστιατόριο να φάμε και δίπλα στο παράθυρο κάθονταν απένταροι μετανάστες που μας κοιτούσαν συνεχώς». Περιγράφοντας την εικόνα ως αηδιαστική, η βρετανίδα νοσοκόμα Anne δύσκολα συγκρατεί την οργή της: «Επισκεπτόμαστε το νησί εδώ και περίπου δέκα χρόνια. Μας αρέσει να τρώμε, να πίνουμε και να χαλαρώνουμε. Όμως φέτος η ατμόσφαιρα είναι διαφορετική. Υπάρχει πολύ βρώμα στους δρόμους. Δεν μπορούμε ούτε καν να απολαύσουμε το φαγητό μας».

Και φυσικά η εφημερίδα επιβεβαιώνει τη μαρτυρία περιγράφοντας ότι «την ώρα που οικογένειες τουριστών χαλαρώνουν απολαμβάνοντας τον ήλιο στις ξαπλώστρες, λίγα μέτρα παραπέρα δεκάδες μετανάστες κοιμούνται σε κούτες, ανάμεσα σε σωρούς σκουπιδιών», ενώ συνεχίζει την περιγραφή γράφοντας «ξυπόλητα νήπια με βρώμικα ρούχα παίζουν στους δρόμους δίπλα από άνδρες με μουστάκια που ατενίζουν τη θάλασσα κάνοντας σχέδια για τα επόμενα στάδια του ταξιδιού τους στην Αθήνα και την υπόλοιπη Ευρώπη, ίσως ακόμα και στη Βρετανία». 

Το δημοσίευμα αποφεύγει να αναφερθεί στους λόγους που οδήγησαν τους εκατοντάδες Σύριους με τις οικογένειές τους και τα ξυπόλυτα νήπια στις παραλίες της Κω, της Ρόδου ή της Μυτιλήνης. Ενδεχομένως να μην έχουν ασχοληθεί ούτε με την ιταλική Λαμπεντούζα εφόσον αυτή δεν αποτελεί τουριστικό προορισμό για τους βρετανούς μικροαστούς ή με τους χιλιάδες που πνίγηκαν και πνίγονται ακόμα στη Μεσόγειο στην προσπάθειά τους να γλυτώσουν από τον πόλεμο στη χώρα τους. 

Η εφημερίδα προβάλλει την αισθητική του προβλήματος με τους μετανάστες που έχουν κατακλύσει τους δρόμους του νησιού ως την ώρα που θα μπορέσουν να ταξιδέψουν στην ηπειρωτική Ελλάδα και από κει σε μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Ο φόβος μη τυχόν και εμφανισθούν μια μέρα στα βρετανικά λιμάνια οι άντρες με τα μουστάκια, τα ξυπόλητα νήπια, οι γυναίκες με τις μαντήλες, πεινασμένοι, άπλυτοι και εξαθλιωμένοι καταγράφεται από την βρετανική εφημερίδα. Είναι δε εντυπωσιακό ότι η Βρετανία και ειδικότερα η βρετανική πρωτεύουσα είναι η πιο πολυπολιτισμική πρωτεύουσα της Ευρώπης. Φιλοξενεί και προσφέρει εργασία σε χιλιάδες ξένους, στα πανεπιστήμιά της σπουδάζουν εδώ και δεκαετίες χιλιάδες ξένοι φοιτητές, η άλλοτε βρετανική αποικία των Ινδιών έχει στελεχώσει εκατοντάδες βρετανικές επιχειρήσεις με Ινδούς εργαζόμενους ενώ χιλιάδες Ινδοί δουλεύουν σε όλες τις δουλειές και όλες τις εργασιακές βαθμίδες. 

Όμως οι Σύριοι που φεύγουν να γλυτώσουν από τον πόλεμο στη χώρα τους και χωρίς τον πόλεμο καμία όρεξη δεν θα είχαν να θαλασσοπνιγούν, είναι μια άλλη κάστα. Δεν είναι αποδεκτοί. Είναι άλλη κατηγορία. Θέλουν να ζήσουν στην Ευρώπη και η βρετανική εφημερίδα τους βλέπει σχεδόν σαν μολυσμένους απειλητικούς για την υγεία του βρετανικού λαού. Είναι ένας σχεδόν απροκάλυπτος δημοσιογραφικός ρατσισμός που σκιαγραφείται μέσα από τις σελίδες της Daily Mail, διαμορφώνοντας έμμεσα συνειδήσεις, αποκρύπτοντας τα αίτια, αποκρύπτοντας την επιτακτική ανάγκη αντιμετώπισης του μεταναστευτικού προβλήματος, αποκρύπτοντας ίσως τις ενοχές που κάθε σκεπτόμενος Ευρωπαίος πολίτης θα μπορούσε να έχει για τις πολιτικές που ακολούθησαν οι ευρωπαϊκές χώρες και η Δύση συνολικά, την ευθύνη και τις σκοπιμότητες που όχι μόνο οδήγησαν αλλά και διατηρούν αυτή την εκρηκτική κατάσταση στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Όμως και μόνο την αισθητική πλευρά του θέματος αν μελετήσουμε, ακόμη και με καθαρά υποκειμενικούς όρους, θα μπορούσαμε να σημειώσουμε πως αισθητικό πρόβλημα αποτελεί η εικόνα του ξανθού ευτραφούς τουρίστα με τα άσπρα σοσόνια και τα σανδάλια. Αισθητικό σοβαρό μάλιστα πρόβλημα –και όχι μόνον- είναι και οι μεθυσμένοι βρετανοί φτηνοτουρίστες που ασχημονούν στα ελληνικά νησιά κατεβάζοντας κασόνια με μπύρες και καταλήγουν στις μπάρες των ξενυχτάδικων ξεγυμνωμένοι να πίνουν σε σφηνάκια ο ένας τα ούρα του άλλου. 
Αισθητικό πρόβλημα είναι και οι τουρίστες που πέφτουν αναίσθητοι στα σοκάκια από το μεθύσι, ξυπόλητοι και βρώμικοι και ξυπνούν όταν τους χτυπήσει ο χρυσός ήλιος που υποτίθεται ότι έρχονται να απολαύσουν. 

Ασφαλώς δεν είναι όλοι οι βρετανοί τουρίστες έτσι. Φυσικά υπάρχουν και τουρίστες που έρχονται χρόνια ολόκληρα και αγαπούν τα ελληνικά νησιά, έχουν επισκεφθεί τα ελληνικά μουσεία -που πολλοί Έλληνες δεν ξέρουν ότι υπάρχουν-  τους συναντούμε σε αρχαιολογικούς χώρους, σε παραλίες, σε ταβέρνες και σε χωριά ξεχασμένα κι απ’ το Θεό. Είναι και οι τουρίστες που σέβονται τον εαυτό τους και τη χώρα που επισκέπτονται και οι οποίοι θέλω να πιστεύω ότι θα ενοχλήθηκαν από το δημοσίευμα της Daily Mail. Μιας και το θέμα μας είναι η αισθητική, θέλω να πιστεύω ότι είναι πολλοί περισσότεροι αυτοί που ενοχλήθηκαν από αυτή την τόσο αντιαισθητική και εν τέλει ανήθικη δημοσιογραφία. Μιλώ γι’ αυτούς που αντιλαμβάνονται και συμμερίζονται την άποψη πως η αισθητική είναι η ηθική του μέλλοντος.