Γιάννης Μακρυγιάννης

Κυβερνητικός αξιωματούχος, έσπευσε να σχολιάσει χθες το μεσημέρι, το νόημα της επίσκεψης Ερντογάν, επιχειρώντας να δικαιολογήσει την πρόσκληση που απηύθυνε στον Τούρκο πρόεδρο η Αθήνα και κυρίως να εξηγήσει τα όσα ειπώθηκαν, κατά την υποδοχή του «σουλτάνου» στο προεδρικό μέγαρο από τον Προκόπη Παυλόπουλο, λέγοντας τα εξής: «Οι σημαντικές επισκέψεις δεν γίνονται όταν όλα τα ζητήματα έχουν λυθεί για να ανταλλάσσουν φιλοφρονήσεις οι πολιτικές ηγεσίες αλλά όταν είναι αναγκαίο για την επίλυση ζητημάτων, την οικοδόμηση εμπιστοσύνης και την αναβάθμιση των σχέσεων».

Ορθή επισήμανση, αρκεί να έχει και πρακτική σημασία. Οι επισκέψεις αυτού του είδους δεν γίνονται για τουρισμό, ούτε όταν όλα τα προβλήματα είναι λυμένα. Αλλά οφείλει να μας εξηγήσει η κυβέρνηση, αν πέτυχε με την επίσκεψη Ερντογάν την «επίλυση ζητημάτων», αν «οικοδόμησε εμπιστοσύνη» και αν «αναβαθμίστηκαν οι σχέσεις» των δύο χωρών.

Πιστεύει αλήθεια κανείς ότι είχαμε κάποια πρόοδο σε όλα αυτά τα μέτωπα, μετά την επεισοδιακή παραμονή του Ερντογάν στην Αθήνα; Ή απλώς μείναμε μετέωροι ανάμεσα στην προσδοκία για μία βελτίωση των σχέσεων και τη σκληρή πραγματικότητα μίας προκλητικής μεγαλομανείας του Τούρκου προέδρου;

Διότι, ναι μεν δεν γίνονται αυτές οι επαφές για να ανταλλαγούν φιλοφρονήσεις, αλλά δεν γίνονται ούτε για να στηθούν καβγάδες, ούτε να εκφωνηθούν μονόλογοι προς άγρα εντυπωσιασμού. Τέτοιες επισκέψεις, ακριβώς επειδή (πρέπει να) έχουν σοβαρό σκοπό, είναι αναγκαίο να προετοιμάζονται καλά και να έχουν κάποιο συγκεκριμένο θετικό αποτέλεσμα. Γι’ αυτό και δεν γίνονται ούτε κάθε μέρα, ούτε με την πρώτη ευκαιρία – είδαμε φως και μπήκαμε ή βρεθήκαμε τυχαία και είπαμε να τα πούμε. Για την επιλογή μίας τέτοιας επίσκεψης συνεκτιμώνται οι συνθήκες, γενικές και ειδικές, οι διαθέσεις των δύο πλευρών και οποιοδήποτε άλλο στοιχείο μπορεί να καθορίσει την επιτυχία ή την αποτυχία των επαφών.

Σε μία περίοδο που ο Ερντογάν είναι διεθνώς απομονωμένος, κάνει σπασμωδικές κινήσεις και επιδίδεται σε προκλήσεις προς την ελληνική πλευρά, τι ακριβώς επεδίωκε η Αθήνα προσκαλώντας τον; Να τον μαλώσει από κοντά; Να τον καλοπιάσει μην αρχίσει και στέλνει κύματα προσφύγων προς το Αιγαίο; Να του εξηγήσει ότι δεν πρέπει να έχει τη ρητορική που έχει για τη Θράκη; Και ήταν γι’ αυτά τα θέματα ενδεδειγμένη κίνηση η επίσκεψη;

Ούτε προετοιμασία φάνηκε να υπάρχει επαρκής, ούτε θετικά αποτελέσματα καταγράφονται.

Ειδικά η εικόνα στο προεδρικό μέγαρο με τις αψιμαχίες, που έδωσε και τον τόνο στην επίσκεψη, φανέρωσε ότι μάλλον δεν έγινε καμία ουσιαστική προετοιμασία και συνεννόηση ανάμεσα σε Πρόεδρο της Δημοκρατίας και Κυβέρνηση.

Το μόνο εμφανές αποτέλεσμα της επίσκεψης είναι ότι ο Ερντογάν ήλθε και έβαλε με θράσος και προκλητικότητα όλη την ατζέντα του – κι ας του λένε όλοι ότι δεν τίθεται θέμα αναθεώρησης της συνθήκης της Λοζάνης. Ο πραγματικός του στόχος δεν είναι η αναθεώρηση. Αλλά η συζήτηση για τη συνθήκη. Ο μεν Παυλόπουλος του αναγνώρισε ότι είναι θέμα ερμηνείας της συνθήκης (από πότε υπάρχει θέμα ερμηνείας;), ο δε Τσίπρας του είπε ότι άλλο η αναθεώρηση κι άλλο η καλή εφαρμογή – αναγνωρίζοντας εμμέσως ότι μία συζήτηση για την καλύτερη  εφαρμογή ίσως έχει νόημα.

Στον Ενρτογάν αρκούν αυτά. Μαζί με την εικόνα, που δείχνει ότι δεν είναι και τόσο απομονωμένος διεθνώς, αλλά και την επίσκεψη στην Κομοτηνή σήμερα για να κάνει ένα εθνικιστικό σόου. Στην κυβέρνηση τι ακριβώς είναι εκείνο που μετρά ως θετικό;