Γιάννης Μακρυγιάννης

Δύο κεντρικά διακυβεύματα υπάρχουν στο κυβερνητικό αφήγημα τούτη την περίοδο: έρχεται η ανάπτυξη (κάπου από το βάθος, αλλά έρχεται, λένε) και θα βγούμε στις αγορές (όχι του Αλ Χαλίλι, ούτε της Ερμού, τις κανονικές με τα ομόλογα).

Ας πάρουμε την ανάπτυξη: Τα επίσημα στοιχεία έγραψαν για το 2016 μηδενική ανάπτυξη, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2017 σημειώθηκε ύφεση. Κι αυτό παρότι το 2015 ήταν κακή χρονιά για την οικονομία, που σώθηκε μόνο και μόνο εξαιτίας της αύξησης της κατανάλωσης μετά τα capital controls, για προφανείς ψυχολογικούς λόγους – φοβήθηκαν όλοι ότι χάνουν τα χρήματά τους - και όχι εξαιτίας πραγματικών αναγκών των καταναλωτών ή αναθέρμανσης της οικονομίας. 

Όμως υπάρχει και κάτι άλλο: Την τελευταία διετία ειδικά, λόγω και του πλαστικού χρήματος, ένα μέρος της «μαύρης» οικονομίας, έγινε «άσπρο». Οι ρυθμοί της οικονομίας που καταγράφονται δεν είναι δηλαδή πραγματικοί, αλλά οφείλονται σε αυτή την «τεχνική» λεπτομέρεια, η οποία είχε ξεκινήσει πριν το 2015 και απλώς εντατικοποιήθηκε στη συνέχεια. Ουσιαστικά μιλάμε δηλαδή για βαθύτερη ύφεση απ’ όση καταγράφεται επίσημα. Και επιπλέον είναι πολύ δύσκολο, όσα «επενδυτικά μπουμ» και να σκάσουν τα επόμενα χρόνια, όπως διαβεβαιώνει η κυβέρνηση, μεγάλη ανάπτυξη δεν θα έχουμε (για το «δίκαιη», ας μην πιάσουμε καν την κουβέντα). Ακόμη και το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα προβλέπει σχετικά αναιμικούς ρυθμούς ανάπτυξης (γύρω στο 2% κάθε χρόνο), που με βάση τη μείωση του ΑΕΠ τα τελευταία οκτώ χρόνια, είναι μάλλον ασπιρίνη για το οικονομικό και παραγωγικό πρόβλημα της χώρας.

Ας πάρουμε και την πολυθρύλητη έξοδο στις αγορές: Το να βγάλει η Ελλάδα ομόλογα λίγων δις και με κατευθυνόμενες και ελεγχόμενες διαδικασίες να τα διοχετεύσει σε αγοραστές (με τη βοήθεια καλοπληρωμένων ξένων συμβουλευτικών οίκων) δεν λέει τίποτα. Στάχτη στα μάτια. Το έκανε και ο Σαμαράς το 2014 και δεν έπεισε κανένα. Η όποια έξοδος στις αγορές το καλοκαίρι, όπως θέλει η κυβέρνηση, δεν σημαίνει τίποτα για το τι θα γίνει μετά το τέλος του τρίτου μνημονίου το 2018. Ούτε θα σημάνει το τέλος της επιτροπείας από τους δανειστές. Η όποια έξοδός μας στις αγορές το 2018 για την πλήρη κάλυψη των δανειακών μας αναγκών, θα εξαρτηθεί αποκλειστικά από τις διαθέσεις των πιστωτών. Εάν θέλουν να μας βγάλουν, θα μας βγάλουν (θα τους κοστίσει ίσως και λιγότερο), εάν όχι, πολύ απλά μπορούν να κάνουν οτιδήποτε ώστε να μην έχουμε την καλή μαρτυρία προς τα έξω για να μας δεχθούν οι αγορές. Και πιθανότατα η όποια ρύθμιση για το χρέος, θα προϋποθέτει την εφαρμογή σκληρών μνημονιακών πολιτικών για πολλά χρόνια ακόμα, αλλά και θα μπορεί να καθορίζει την δυνατότητα εξόδου ή όχι της χώρας στις αγορές. Αν αυτό δεν σημαίνει επιτροπεία για πολύ καιρό ακόμα, τότε έχουμε σίγουρα χάσει τη σημασία των εννοιών.

Μπορεί να πει κανείς – και πάντως η κυβέρνηση το λέει - ότι αφού είμαστε σε ένα συγκεκριμένο ευρωπαϊκό και νομισματικό πλαίσιο δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς.

Μπορεί ναι, μπορεί και όχι. Αλλά, σε κάθε περίπτωση κανείς δεν μπορεί να μιλά για επιτυχίες, επανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας και διάφορα τέτοια παραπλανητικά, που δίδονται ως χάντρες και μπιχλιμπίδια στους ιθαγενείς.