Γιάννης Μακρυγιάννης

Μέχρι τώρα όμως δεν φαίνεται να υπάρχει καμία ουσιαστική, λειτουργική και αποδοτική νέα ιδέα. Η αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, η σκέψη περί νέου φόρου στις τραπεζικές συναλλαγές ή οποιαδήποτε ιδέα που απλά φέρνει νέους και μάλιστα οριζόντιους φόρους, δεν μπορεί να είναι πραγματική λύση για το ασφαλιστικό σύστημα.

Αύξηση πόρων νοείται μόνο μέσω της ανάπτυξης και άρα της ενίσχυσης της απασχόλησης και μέσω της αντιμετώπισης της εισφοροδιαφυγής, δηλαδή της πάταξης της μαύρης εργασίας. Στο πρώτο μέτωπο (της ανάπτυξης και της απασχόλησης) τα πράγματα είναι αποθαρρυντικά ακόμα, στο δε δεύτερο (των ελέγχων για τη μαύρη εργασία) υπάρχουν μεν περιθώρια, αλλά και πρόκειται έτσι κι αλλιώς για ένα δύσκολο έργο, που δεν αποδίδει εύκολα και αμέσως, ειδικά σε συνθήκες κρίσης στην αγορά.

Μπροστά σε αυτή την κατάσταση αναζητείται ο εύκολος δρόμος, κατά τα φαινόμενα: μέσω της επιβολής ενός νέου, μικρού πλην οριζοντίου φόρου, να βρεθεί ένα μέρος των χρημάτων ώστε να καλυφθεί η υποχρέωση για το ασφαλιστικό σύστημα. Είναι όμως συνταγή αυτή για την αντιμετώπιση των προβλημάτων; Κάθε φορά που θα υπάρχει μία μαύρη τρύπα στο πρόγραμμα, θα επιβάλλεται και ένας νέος φόρος; Κι αν αύριο δεν επαρκούν τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν από το φόρο στις τραπεζικές συναλλαγές, θα εφευρεθεί ένας νέος; Και μετά ένας ακόμα, κι άλλος ένας και πάει λέγοντας;

Μα, αυτή δεν είναι χρόνια τώρα η φαύλη και αναποτελεσματική συνταγή των μνημονίων; Και ναι, δεν θα την πληρώσουν οι συνταξιούχοι με δραματική μείωση, αλλά το βάρος θα πέσει σε όλους και θα είναι ελαφρύτερο, αλλά και πάλι δεν είναι η αναπαραγωγή της ίδιας συνταγής;
Διότι κάπως έτσι ξεκίνησαν όλοι οι φόροι των μνημονικακών χρόνων. «Φόρτωνε από λίγο, όλο και περισσότερους για οτιδήποτε κινείται και υπάρχει και βλέπουμε» ήταν η συνταγή. Και μας προέκυψαν μόνιμοι και μεγάλοι φόροι για τα ακίνητα και μία σειρά από άλλες δραστηριότητες, εισοδήματα και μικρές περιουσίες.

Μπορεί ο φόρος στις τραπεζικές συναλλαγές σαν μέτρο να φαίνεται όντως πιο δίκαιο, υπό την έννοια ότι είναι δυνατό να το σηκώσουν οι περισσότεροι που θα κληθούν να το πληρώσουν – από το να υποστούν μία σημαντική μείωση συντάξεων άνθρωποι που βρίσκονται στα όρια – αλλά και πάλι είναι δεδομένη η ανάγκη να υπάρξουν πιο σταθερές και βιώσιμες λύσεις. Και προς τα εκεί λοιπόν χρειάζεται εφευρετικότητα και δημιουργία και όχι προς την ανακάλυψη νέων φόρων.