Γ. Ι. Πατσόπουλος

Oι ταγοί της Ελληνικής Δημοκρατίας της Μεταπολίτευσης δεν φαίνεται να πιστεύουν στην αριστοτελική αναγκαιότητα της διάκρισης των εξουσιών για την εύρυθμη λειτουργία της. Ούτε καν στην ίση βαρύτητα που έχουν οι τρεις εξουσίες στην ομαλή εξέλιξη των θεσμών. Προσπαθούν, και σε αρκετά υψηλό βαθμό τα έχουν καταφέρει, να αφοπλίσουν ή να περιορίσουν την τρίτη εξουσία, τη Δικαιοσύνη, και να δώσουν περισσότερο πεδίο για ανεπίτρεπτες παρεμβάσεις στην τέταρτη εξουσία, τα περίφημα ΜΜΕ, που γιγαντώθηκαν πολύ περισσότερο από ό,τι σε μια δημοκρατία με κανόνες.

Και να που γεννήθηκε στις μέρες μας μια νέα ιερή συμμαχία: Εκκλησία, πολιτικός κόσμος και ΜΜΕ ενάντια στη δικαστική λειτουργία. Κατά τ’ άλλα, δεν παρεμβαίνουν σαν πιστοί δημοκράτες: «Ας αφήσουμε τη Δικαιοσύνη να ολοκληρώσει το έργο της». Κλασική πολιτικάντικη έκφραση όταν συμφέρει! Οταν οι λειτουργοί της δεν μπορούν να ολοκληρώσουν το καθήκον τους λόγω παραγραφών ή από δικονομικά τεχνάσματα που δημιουργούν αδιέξοδο! Ο νόμος περί ευθύνης υπουργών έπρεπε για λόγους ισονομίας να ισχύει και για κάποιους άλλους πολίτες: να καλύπτει και τους μοναχούς, κάποιους συγγενείς εξ αίματος ή αγχιστείας και κάθε παραβατικότητα που έχει την προστασία των πολιτικών ή των ΜΜΕ. Πιθανώς να είναι το μελλοντικό νομοθετικό καθήκον κάποιου πολιτικού σχήματος. Ας έρθουμε τώρα στους κανόνες επικοινωνίας: Κανόνας πρώτος: η παρουσίαση της ηλικίας του υπόδικου: απευθύνεται στο θυμικό και στην τάση του κοινού για λύπηση και συγκίνηση.

Κανόνας δεύτερος: η υπερθέρμανση της άποψης ότι ο υπόδικος είναι «υπεράνω πάσης υποψίας» από σήμερα και στο εξής. Η λογική λέει ότι και στο παρελθόν ήταν πέρα από κάθε σκέψη για παραβατικότητα. Κανόνας τρίτος: έχει επισφαλή υγεία. Κέντρισμα στον συναισθηματισμό των τηλεθεατών! Λες και ο νόμος δεν έχει προβλέψει τις περιπτώσεις αυτές. Κανόνας τέταρτος: είναι ιερωμένος, άνθρωπος του Θεού! Λίγοι σκέφτονται το προφανές: μα ακόμα χειρότερα! Γι’ αυτόν η κάθε μορφής παραβατικότητα ηθικά μετράει πολύ περισσότερο! Νομικά, βέβαια, το ίδιο. Κανόνας πέμπτος: είναι στο Αγιον Ορος: δημιουργείται η ψυχολογία του άβατου, του «κράτους εν κράτει», ένα αντίγραφο του παπικού αλάθητου. Κανόνας έκτος: είναι παραμονές Χριστουγέννων! Το βαρύ επιχείρημα που παραπέμπει στις έννοιες της συγχώρεσης, της θρησκευτικότητας, στην εορταστική ατμόσφαιρα, στη στέρηση των σχετικών καθηκόντων από κάθε μορφής τελετή.

Μήνυμα σε κάθε μορφής επίδοξο παραβάτη και υποψήφιο δράστη ποινικών αδικημάτων: φροντίστε η παραβατικότητά σας να συμπέσει με θρησκευτική εορτή και ίσως απαλλαγείτε! Είναι γνωστό ότι όλα τα ολοκληρωτικά καθεστώτα στηρίχθηκαν στο συναίσθημα, στον φανατισμό, στο μίσος, και την πίστη χωρίς αποδείξεις. Οπως γνωρίζουν όλοι, η δημοκρατία στηρίζεται στη λογική - και μόνο τότε είναι δυνατόν να λειτουργήσει σωστά. Εχει κανόνες και όχι επιθυμίες της κάθε μορφής εξουσίας κατά το δοκούν και διαφορετικές εκάστοτε. Εχει κανόνες ανεξάρτητους από συμφέροντα και σκοπιμότητες. Αυτά τα αυτονόητα ξεχνιούνται, η φασιστοειδής ψυχολογική βία στους λειτουργούς της Δικαιοσύνης καλά κρατεί. Μερικοί ακολουθούν την πολιτική της «ήπιας» και «διακριτικής» παρέμβασης: μιλούν μόνο για υπερβάλλουσα αυστηρότητα και για εσφαλμένη επιλογή του timing. Ξεχνούν ότι οι δικαστές φυσικό είναι να μην έχουν προσόντα διαφημιστή ή δημοσιοσχεσίτη όπως οι ίδιοι.

Συχνότατα γράφουν και μιλούν οι πολιτικοί μας ηγέτες για την ισότητα των πολιτών απέναντι στους νόμους, για τις σχετικές διατάξεις του Συντάγματος, για την ευνομούμενη πολιτεία και ισονομία. Μιλούν για κρίση εμπιστοσύνης στο πολιτικό σύστημα. Πώς είναι δυνατόν να μην υπάρξει κρίση εμπιστοσύνης όταν, αντί να προστατεύουμε τη δι- άκριση των εξουσιών, διατυμπανίζουμε τις διακρίσεις των πολιτών; Εκτός από τους πολιτικούς, μήπως επιθυμούμε να επεκτείνουμε και σε άλλες ομάδες ενόχων την ατιμωρησία του ποινικού μας συστήματος; Πώς είναι δυνατόν να απαιτούμε από πολίτες να είναι νομοταγείς, συνεπείς φορολογούμενοι και σκαπανείς του γενικού συμφέροντος όταν δημιουργούμε την αίσθηση ότι οι νόμοι εφαρμόζονται κατά περίπτωση, υπάρχουν εξαιρέσεις, αλλάζουν συχνά και προσαρμόζονται στα μέτρα κάθε μορφής συμφέροντος; Ετσι δημιουργείται η αμφίπλευρη αρνητική σχέση κράτους και πολίτη. Ο ένας δεν σέβεται τον άλλο με τη δικαιολογία της ρευστότητας, των εξαιρέσεων, με συνέπεια όλοι να νιώθουν αδικημένοι, παρότι είναι ίσως ευνοημένοι. Για να σπάσει ο φαύλος κύκλος το μεγαλύτερο ποσοστό ευθύνης έχει ο κατά γενική πεποίθηση «έχων τη δύναμη», δηλαδή το κράτος, που επιβάλλεται να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη του πολίτη. Ούτε προβλέπεται από τους νόμους οι αποφάσεις της Δικαιοσύνης να υπόκεινται στην κρίση με χαρακτήρα αναίρεσης της πλειονότητας των ενδιαφερομένων, δηλαδή ότι κάθε υπόδικος θα μπορούσε να αθωωθεί αν σημαντικός αριθμός από πολίτες με τα ίδια «πιστεύω» διαμαρτύρονταν για την καταδίκη του. Φαντασθείτε τότε πόσο εύκολα θα μπορούσε να απαλλαγεί ένας καλός ποδοσφαιριστής με πολλούς θαυμαστές αν κάποια ενέργειά του ήταν ποινικά κολάσιμη! Είναι εξάλλου βέβαιο ότι όποιος δεν σέβεται τη δικαστική εξουσία δεν σέβεται ούτε Βουλή ούτε κυβέρνηση. Ούτε βέβαια και την κυμαινόμενη και ευαίσθητη τέταρτη εξουσία.

Απλώς τις χρησιμοποιεί. Ολα αυτά βέβαια θα έχουν ένα τέλος. Πολύ απλά γιατί ακόμη και ο υπόδικος βλέπει πολύ πιο μακριά από τους θερμόαιμους υποστηρικτές του!