Αντώνης Πανούτσος

Η σύλληψη του Λάκη Γαβαλά την περασμένη Πέμπτη για το χρέος των 7,59 εκατ. ευρώ στο Δημόσιο, εκτός από τον προφανή λόγο να προβάλλονται οι συλλήψεις των επωνύμων μπας και οι υπόλοιποι πληρώσουν τις οφειλές τους, έχει ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο προσέγγισης: ένα διαλυμένο κράτος που επέτρεψε σε ανθρώπους να χρωστάνε εκατομμύρια δίνοντάς τους την εντύπωση ότι όπου και να φτάσουν τον αριθμό δεν τρέχει τίποτα.

Αποκλείεται ο Λάκης Γαβαλάς και η εταιρεία του τη μια μέρα να μη χρωστούσαν τίποτα στο Δημόσιο και την επομένη να βρέθηκαν να χρωστάνε 7.597.234 ευρώ. Οπως συμβαίνει με όλους, κάποτε ο Γαβαλάς θα πλήρωνε, κάποια στιγμή δεν θα έδωσε το πρώτο χιλιάρικο και δεν συνέβη τίποτα. Τότε ήρθε για εκείνον η στιγμή που ήρθε και για τους 200 μεγαλοοφειλέτες του πίνακα του Δημοσίου. Η στιγμή που σκέφτηκε «Τι μαλάκας που ήμουνα τόσα χρόνια και πλήρωνα…». Και, έτσι, σταμάτησε να πληρώνει. Η στιγμή αυτή μπορεί να ήρθε πέρσι, πρόπερσι, αντιπρόπερσι αλλά δεν έχει σημασία. Μπορεί να ήρθε κάποια στιγμή στα τελευταία 30 χρόνια μετά τη μέρα που ο νόμος έπαψε να υπάρχει γιατί «δίκιο είναι το δίκιο του λαού», που δωροδοκία κάτω από τα 200 εκατ. δραχμές έπαψε να υπάρχει και έγινε απλώς ένα μικρό δωράκι και όλο το Δημόσιο κατάλαβε ότι ο ένας μπορεί να κρύβεται πίσω από τον άλλον. Διότι, αν ρωτήσεις την Εφορία σήμερα γιατί άφησαν τα χρέη του Γαβαλά και του κάθε Γαβαλά να πάνε στα εκατομμύρια, θα σου πουν ότι εμείς στέλναμε τις υποθέσεις στα δικαστήρια, εάν ρωτήσεις τα δικαστήρια θα σου πουν ότι βγάζαμε αποφάσεις αλλά η Αστυνομία δεν τις εκτελούσε και αν ρωτήσεις την Αστυνομία, θα σου πει: «Πώς να τις εκτελέσουμε αφού κάθε υπουργός, βουλευτής και εκδότης είχε από πέντε αστυφύλακες;».

Οι πολίτες μπορεί να ικανοποιούνται βλέποντας επώνυμους να διαπομπεύονται, αλλά αν μείνουμε σε αυτό το σημείο δεν κάναμε τίποτα. Ολόκληρη η ελληνική κρατική μηχανή πρέπει να εκπαιδευτεί από την αρχή ότι ο ρόλος της δεν είναι διακοσμητικός. Να της γίνει συνείδηση ότι όταν αφήσεις τον Λάκη Γαβαλά και τον κάθε Γαβαλά να φεσώσει το κράτος με το πρώτο χιλιάρικο και να μείνει ατιμώρητος, θα προχωρήσει και θα το φεσώσει όχι με χιλιάρικο αλλά με εκατομμύριο. Οτι ο οδηγός που πέρασε το φανάρι με 150 χλμ./ώρα και  κόκκινο και σκότωσε κάποιον, πριν από πολύ καιρό είχε περάσει ένα πορτοκαλί με 40 χλμ./ώρα και κανένας δεν τον σταμάτησε.

Σήμερα η Ελλάδα προσπαθεί να εισπράξει λεφτά που τα άτομα τα οποία τα χρωστάνε την εποχή που είχαν δεν τα έδιναν. Κάτι λίγα μπορεί να πάρει, αλλά πολυτιμότερο και από τα λεφτά θα είναι ένα Δημόσιο που ενώ χρόνια αδιαφορούσε να εισπράξει το ευρώ, τώρα τρέχει να εισπράξει εκατομμύρια.

Εξαθλίωση

Λόγω δουλειάς και χρόνου δύο-τρεις φορές την εβδομάδα περνάω από το κέντρο με τη μηχανή. Περνώντας από την Ομόνοια, την Πατησίων, τη Μάρνη και μετά προς τη Βάθη, ένα πράγμα με έχει εντυπωσιάσει: η νοοτροπία του ’60, όταν η μία άφηνε τα σκουπίδια της μπροστά στην πόρτα της άλλης, ζει και βασιλεύει, μόνο που τα σκουπίδια είναι σήμερα άνθρωποι. Στην Ομόνοια, όπου μόλις πριν από δύο χρόνια γινόταν το έλα να δεις από πρεζόνια και μετανάστες, σήμερα δεν υπάρχει πια τίποτα από τα ανωτέρω. Για την ακρίβεια, υπάρχει το γυμνό τσιμέντο της πιο άθλιας πλατείας της Ευρώπης, που μοιάζει σαν ταράτσα από αγροτικό σπίτι όπου περιμένουν να σηκώσουν πάτωμα όταν θα είναι να παντρευτεί η μικρή. Το ίδιο ισχύει και με την Τοσίτσα, που πριν από λίγους μήνες ήταν ο πρεζόδρομος της πόλης.

Νέοι πρεζόδρομοι

Λίγα μέτρα από την Ομόνοια, κάτω από την Πατησίων και στην ευρύτερη περιοχή της Σολωμού και της Μάρνη, το εμπορικό κέντρο της Αθήνας ξαναανθεί -  αλλά μόνο στην πρέζα. Το ερώτημα λοιπόν είναι όταν στην Αθήνα γίνεται μια «επιχείρηση-αρετή», που λέγανε και παλιά, αν υπάρχει και κάποιο σχέδιο απορρόφησης του προβλήματος. Υπάρχει δηλαδή κάποιος σχεδιασμός όταν τα πρεζόνια και τα βαποράκια φύγουν από κάπου για το πού θα πάνε για να συνεχίσουν τα deals τους ή ο σχεδιασμός είναι όπως των λαϊκών αγορών, που έξι μήνες είναι σε έναν δρόμο και έξι μήνες σε έναν άλλον, για να μοιράζονται και οι δύο την ταλαιπωρία;

Τι κάνουν στην Ευρώπη

Και στο «και τι να κάνουμε;» η απάντηση είναι απλή: ό,τι κάνανε στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές μεγάλες πόλεις. Ούτε σκοτώσανε τα πρεζόνια ούτε τα εξορίσανε στα βουνά. Ανάμεσα όμως στο ’80, όπου στο κέντρο του Λονδίνου τα ρίχνανε έξω από τα μαγαζιά, και σήμερα, που δεν βλέπεις πρεζόνι, κάτι κάνανε και δεν νομίζω ότι δεν θα μας το πουν επειδή το έχουν μυστικό. Αρκεί βέβαια να ρωτήσουμε και να ενδιαφερόμαστε ακόμα για το κέντρο μιας πόλης που καθάρισμα θεωρούμε να μεταφέρονται μερικοί εξαθλιωμένοι άνθρωποι σαν σκουπίδια από τον έναν δρόμο στον άλλον.