Αλέξανδρος Κασιμάτης

Κάθε κυβέρνηση άλλαζε το φορολογικό καθεστώς κατοχής ακινήτων ανάλογα με τις ταμειακές ανάγκες της.  Πριν από περίπου 15 χρόνια ο φόρος επιβλήθηκε επί κυβερνήσεων Κ. Σημίτη, ως φόρος για τους έχοντες και κατέχοντες καθώς είχε ένα σημαντικό αφορολόγητο, το οποίο όμως μειωνόταν  σταθερά κάθε χρόνο αυξάνοντας θεαματικά τον αριθμό των υπόχρεων.

Ακολούθησαν οι  κυβερνήσεις Κ. Καραμανλή , όπου ο Γ. Αλογοσκούφης  έκανε ριζικές αλλαγές –για να είμαστε δίκαιοι- προς το καλύτερο. Ο φόρος επιβλήθηκε σε όλους, ήταν συνάρτηση των τετραγωνικών της ιδιοκτησίας και τα ποσά σε σχέση με αυτά που πληρώνουμε σήμερα ήταν πολύ μικρά. Ταυτόχρονα μείωσε στο 1% το φόρο μεταβίβασης ακινήτων.

Ακολούθησαν  οι κυβερνήσεις  Γ. Παπανδρέου με τον  υπουργό Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου   να αλλάζει πάλι το καθεστώς,  φορολογώντας (δήθεν) τους πλουσίους και μειώνοντας συνεχώς το αφορολόγητο. Ο διάδοχος του στο υπουργείο Οικονομικών Ευαγ. Βενιζέλος έδιωξε ένα βράδυ την Τρόικα (για κάνει πολιτική διαπραγμάτευση με τα αφεντικά τους) και μετά από λίγες μέρες μπήκε στη ζωή μας το ΕΕΤΗΔΕ, ως προσωρινό μέτρο.

Οι κυβερνήσεις Α. Σαμαρά διατήρησαν τους δύο φόρους, αλλά επειδή είχαν υποσχεθεί ότι θα καταργηθεί το ΕΕΤΗΔΕ, τους ενσωμάτωσαν σε έναν, το γνωστό μας ΕΝΦΙΑ. Αυτό είναι σε γενικές γραμμές το ιστορικό του συγκεκριμένου φόρου, με εξαίρεση περιστασιακές ελαφρύνσεις  ή μεταβολές που γίνονταν σε προεκλογικές περιόδους.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το ΕΝΦΙΑ είναι ένας άδικος φόρος για πολλούς και συγκεκριμένους λόγους:

1.     Γιατί δεν είναι δίκαιο να φορολογείς τα ακίνητα σαν να είναι κεφάλαιο.

2.     Γιατί επιβάλλεται σε εικονικές αξίες ακινήτων που έχει αποφασίσει διοικητικά το κράτος με τις αντικειμενικές αξίες.

3.      Γιατί δεν λειτουργεί η αγορά ακινήτων και όποιος δεν μπορεί να πληρώνει, υποχρεώνεται να πουλήσει το ακίνητο του σε δραματικά χαμηλές τιμές σαν να το έχασε χθες στα χαρτιά.

4.     Γιατί πρώτα υπολόγισαν ότι  χρειάζονται 3 δις. στα δημόσια ταμεία και στη συνέχεια έκοψαν και έραψαν τον φόρο, ώστε τα έσοδα να ανταποκριθούν στο ποσό-στόχο.  

5.     Οι έκτακτες ανάγκες και οι κρίσιμες περιστάσεις δεν είναι επαρκής δικαιολογία όταν διανύουμε τον πέμπτο συνεχή χρόνο εξοντωτικής  φορολόγησης των ακινήτων. Επείγουσες συνθήκες που δεν μπορούν να  αντιμετωπιστούν επί μια πενταετία είναι ένας καλός λόγος να ανησυχούμε  για την αποτελεσματικότητα αυτών που μας κυβερνούν.

Το πιο εξοργιστικό όμως είναι η ελαφρότητα, η επιπολαιότητα  -για να μην πούμε τίποτε χειρότερο- με την οποία αντιμετωπίζεται   ένας φόρος που αφορά περισσότερο από το 80% των ελλήνων. Οσο κι αν είναι εξωφρενική η καταγγελία ότι ο ΕΝΦΙΑ ήρθε γραμμένος στα αγγλικά από ξένα δικηγορικά γραφεία, είναι μια κάποια… παρηγοριά, μια ελπίδα ότι αυτό το μπακάλικο που δημιούργησε τον ΕΝΦΙΑ δεν είναι το ελληνικό Δημόσιο, η ελληνική κυβέρνηση.

Δυο –τρείς από τους λογιστές που κάνουν καριέρα στις τηλεοράσεις να είχαν ρωτήσει, θα είχαν διορθώσει το νομοσχέδιο σε ένα -δυο  βράδια. Αν θυμάστε,  λόγω ΕΝΦΙΑ είχαν ξεσηκωθεί  οι Τζαμτζής και Κασής και με ομάδες  βουλευτών της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ πήγαν στο γραφείο του Στουρνάρα σε ειδικές συσκέψεις  για να διασώσουν τα χωράφια από τη φορολόγηση. Φανταστείτε την άγνοια και τα  κομπολόγια να χτυπούν σε αυτές τις συσκέψεις, καθώς  όλοι μαζί έχαναν το χρόνο τους. Τίποτε δεν άλλαξε, ούτε και οι βουλευτές κατάλαβαν στη συνέχεια τι ψήφιζαν.

Ο Γκ. Χαρδούβελης που αντιμετωπίζει την υπόθεση με την άνεση ότι την κληρονόμησε και συνεπώς έχει τη δυνατότητα να είναι πιο ειλικρινής, είπε στη Βουλή ότι διόρθωσε ο ίδιος λάθη που αφορούσαν δυο εκατομμύρια έλληνες. Όταν διαπίστωσαν  ότι τα εκκαθαριστικά  για το τερατούργημα που λέγεται ΕΝΦΙΑ δεν μπορούσαν να εκδοθούν τον Ιούλιο και συνεπώς να πληρωθεί σε έξι δόσεις, είπαν με άνεση: Δεν πειράζει θα πληρωθεί σε πέντε. Τελικά χρειάστηκε να παρέμβει ο Πρωθυπουργός, να αναστατωθεί όλη η Ελλάδα και συμπτωματικά ανακάλυψαν  ότι τελικά μπορεί να πληρωθεί ακόμη κι ως τον Μάρτιο, σε επτά δόσεις.  Και για αυτό το εξευτελιστικό ρεσιτάλ ανευθυνότητας  δεν καταλογίστηκαν ούτε πολιτικές, ούτε και υπηρεσιακές ευθύνες σε κανέναν.

Αν η Κυβέρνηση θέλει να κάνει ουσιαστικές  μεταρρυθμίσεις, ας αρχίσει να παίρνει και ουσιαστικές αποφάσεις. Να παραχωρήσει τον ΕΝΦΙΑ στους Δήμους, διακόπτοντας  ταυτόχρονα τις επιχορηγήσεις των Δήμων από τον προυπολογισμό. Ο κάθε Δήμαρχος  θα βρεθεί μπροστά στις ευθύνες του καθώς θα  μπορεί να ασκεί τη δική του πολιτική, με έσοδα που θα αντλεί από τους δημότες-ιδιοκτήτες ακινήτων, ο φόρος θα έχει πλέον ανταποδοτικό χαρακτήρα και αυτόματα θα κοπεί ο ομφάλιος λώρος του Δημοσίου με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.