Αντωνία Δήμου

Η τροποποιημένη συμφωνία επιτρέπει στις ΗΠΑ να λειτουργούν και να διατηρούν στρατιωτικές και βοηθητικές ευκολίες εντός των εγκαταστάσεων των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων και συγκεκριμένα στην αεροπορική βάση της Λάρισας, στη βάση Αεροπορίας Στρατού Στεφανοβικείου, καθώς και σε άλλες εγκαταστάσεις έπειτα από αμοιβαία συμφωνία.

Στις εν λόγω εγκαταστάσεις προβλέπεται η πραγματοποίηση αποστολών και δραστηριοτήτων, όπως επισκέψεις, εκπαίδευση, ασκήσεις, ανεφοδιασμός αεροσκαφών και πλοίων, προσγείωση και ανάκτηση αεροσκαφών, προσωρινή συντήρηση οχημάτων, πλοίων και αεροσκαφών, στάθμευση και ανάπτυξη δυνάμεων και υλικού, κοινές και συνδυασμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες, δραστηριότητες συνδρομής στην αντιμετώπιση ανθρωπιστικών κρίσεων και φυσικών καταστροφών κ.ά.

Προσθέτως, η τροποποιημένη συμφωνία προβλέπει την περιοδική χορήγηση καθεστώτος προτεραιότητας σε περιοχές μη στρατιωτικών εγκαταστάσεων και συγκεκριμένα στον λιμένα της Αλεξανδρούπολης, καθώς και σε άλλες τοποθεσίες έπειτα από αμοιβαία συμφωνία. Το καθεστώς αυτό αφορά προγραμματισμένες και έκτακτες απαιτήσεις συμπεριλαμβανομένης της υποδοχής, της στάθμευσης πλοίων και άλλων δραστηριοτήτων διοικητικής μέριμνας και υποστήριξης.

Αξιομνημόνευτη είναι η πρόβλεψη ότι έργα που πρόκειται να πραγματοποιηθούν στις αναφερόμενες διευκολύνσεις θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από την αμερικανική πλευρά και θα αποτελούν τμήμα ελληνικών στρατιωτικών τοποθεσιών που θα τελούν υπό ελληνική διοίκηση.

Αποτελεί πλέον κοινό τόπο ότι η χώρα μας μέσω της Κρήτης διασφαλίζει τη σύνδεση της Ευρώπης με τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και τον Περσικό Κόλπο. Η υποστήριξη συμμαχικών και δη αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων πραγματοποιείται στην Κρήτη από το 1958 και ενισχύθηκε έτι περαιτέρω το 1990. Οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις στη Σούδα αφενός καταλαμβάνουν έκταση 110 στρεμμάτων, συνυπάρχοντας με την 115 Πτέρυγα Μάχης της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, και αφετέρου προσφέρουν τη δυνατότητα ελλιμενισμού αμερικανικών πολεμικών πλοίων στο λιμάνι της Σούδας.

Τα ελληνικά πλεονεκτήματα της Σούδας συνίστανται στο ότι, πρώτον, υπάγεται wστον Ελληνα διοικητή της αεροπορικής βάσης που τη φιλοξενεί, και δεύτερον, είναι προφανώς ελεγχόμενη η όποια στρατιωτική δραστηριότητα για την οποία χρησιμοποιείται, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι επιτρέπεται στον Ελληνα διοικητή η πρόσβασή του σε κάθε «διαβαθμισμένο» σημείο της στρατιωτικής βάσης στη Σούδα κατ’ εφαρμογή των όρων της συμφωνίας παραχώρησης. Στην τροποποιημένη συμφωνία περιλαμβάνονται για πρώτη φορά οι μη συνορεύουσες ευκολίες της αεροπορικής βάσης Σούδας εντός της ναυτικής βάσης Σούδας της περιοχής Μαραθίου, όπου παρατηρείται την τελευταία 5ετία ιδιαίτερη αμερικανική στρατιωτική παρουσία λόγω του κρηπιδώματος Κ-14 που επιτρέπει τη φιλοξενία αεροπλανοφόρων.

Η ανανέωση της τροποποιημένης συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας προβλέπεται μεταβατικά σε ένα έτος ωσότου επιτευχθεί μα ευρύτερη συμφωνία ανάμεσα στις δύο χώρες στην οποία θα περιλαμβάνεται συγκεκριμένη δέσμη ανταλλαγμάτων που δύναται να διεκδικήσει η ελληνική πλευρά και με εκτιμώμενη επέκταση ανανέωσης αυτής σε 8 ή 10 έτη και ακολούθως επ’ αόριστον. Η χρονική επέκταση της ανανέωσης της συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας - ΗΠΑ θα αναβαθμίσει ποιοτικά και οικονομικά πρωτίστως τον Ναύσταθμο της Κρήτης. Και τούτο διότι μόνο όσον αφορά τις μακροχρόνιες διεθνείς συμβάσεις το αμερικανικό Κογκρέσο προβλέπει την έγκριση σημαντικών πιστώσεων για τη χρηματοδότηση έργων εντός των στρατιωτικών εγκαταστάσεων. Η ψήφιση από την Ελληνική Βουλή της τροποποιημένης ελληνοαμερικανικής αμυντικής συμφωνίας αναμφισβήτητα ενδυναμώνει την Ελλάδα τόσο εντός του ΝΑΤΟ όσο και σε περιφερειακό επίπεδο με δεδομένο ότι η χώρα μας αποτελεί de facto κρίκο σε μια αλυσίδα χωρών που συνίσταται από το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Κύπρο, την Ιταλία και την Ιορδανία, που στοχεύουν στη γεωπολιτική σταθερότητα και συνεργασία.