Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την αποπομπή της Λίζα Κουκ από το διοικητικό συμβούλιο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας, σε μια κίνηση που δεν έχει προηγούμενο στην ιστορία του θεσμού και πυροδοτεί έντονη αντιπαράθεση για τη νομιμότητα και τις συνέπειές της.
Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε τη Δευτέρα ότι απέπεμψε την Λίζα Κουκ, σύμφωνα με επιστολή που της απηύθυνε και ανήρτησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης — το πρώτο περιστατικό στην 111ετή ιστορία της κεντρικής τράπεζας που πρόεδρος απομακρύνει μέλος του διοικητικού της συμβουλίου.
Η πρωτοφανής αυτή κίνηση συνιστά σημαντική κλιμάκωση στη σύγκρουση του Ντόναλντ Τραμπ με τον πρόεδρο της Fed, Τζερόμ Πάουελ, τον οποίο έχει κατηγορεί ότι καθυστερεί υπερβολικά να μειώσει τα επιτόκια.
Η απομάκρυνση της Λίζα Κουκ δίνει στον Τραμπ την ευκαιρία να τοποθετήσει νέο πρόσωπο στο Δ.Σ. της Fed, αλλάζοντας τις ισορροπίες υπέρ της μείωσης των επιτοκίων.
Η Κουκ είναι η πρώτη Αφροαμερικανίδα γυναίκα που υπηρέτησε στο Διοικητικό Συμβούλιο της Fed. Είχε προταθεί ως υποψήφια για τη θέση από τον Τζο Μπάιντεν τον Ιανουάριο του 2022 και είχε εκλεγεί στη θέση τον Μάιο του ίδιου έτους.
Κατηγορίες περί απάτης στεγαστικών δανείων
Η Κουκ έχει πρόσφατα βρεθεί στο στόχαστρο του Τραμπ και μελών της κυβέρνησής του για φερόμενη εμπλοκή της σε υποθέσεις απάτης στεγαστικών δανείων. Το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει ανακοινώσει ότι σκοπεύει να διερευνήσει αυτές τις κατηγορίες, οι οποίες διατυπώθηκαν αρχικά από τον διευθυντή της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Στέγασης Μπιλ Πάλτε.
Η Fed αρνήθηκε να σχολιάσει την είδηση.
Νομικά ερωτήματα για την εξουσία του προέδρου
Παραμένει ασαφές εάν ο Τραμπ διαθέτει τη νομική εξουσία να αποπέμψει την Κουκ με βάση τις συγκεκριμένες κατηγορίες. Ο νόμος προβλέπει ότι ο πρόεδρος μπορεί να απομακρύνει μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Fed «για λόγο», χωρίς ωστόσο να διευκρινίζει επακριβώς τι συνιστά τέτοιον λόγο.
Αν και η απόφαση μπορεί να αμφισβητηθεί στα δικαστήρια, ακόμη και να φτάσει στο Ανώτατο Δικαστήριο, η κίνηση του Τραμπ να αποπέμψει την Κουκ φέρνει την κεντρική τράπεζα της μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο σε αχαρτογράφητα νερά.
Αβεβαιότητα για το μέλλον της θέσης
Για παράδειγμα, δεν είναι γνωστό εάν η Κουκ θα πρέπει να εγκαταλείψει αμέσως τη θέση της στο διοικητικό συμβούλιο και, σε μια τέτοια περίπτωση, εάν ο Τραμπ θα έχει τη δυνατότητα να διορίσει κάποιον άλλον στη θέση της.
Η επόμενη συνεδρίαση νομισματικής πολιτικής της Fed είναι προγραμματισμένη σε λιγότερο από έναν μήνα, στις 16 και 17 Σεπτεμβρίου.
Η αντίδραση της Κουκ
Την περασμένη εβδομάδα η Κουκ είχε εκδώσει ανακοίνωση, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν προτίθεται να «εκβιαστεί» σε παραίτηση.