Χρ. Ι. Στεφανάδης

Βέβαια η επιθυμία του ανθρώπου να επηρεάσει και τελικά να ελέγξει το περιβάλλον, είναι παλιά, όσο και η παρουσία του στον πλανήτη μας. Αρχικά, ο άνθρωπος προσπαθούσε να επιβληθεί στο περιβάλλον του με την σωματική βία. Με την πρόοδο όμως της επιστήμης, την σωματική βία υποκατέστησαν διάφορες ψυχολογικές μεθοδολογίες και τεχνικές, πλέον αποτελεσματικές, οι οποίες μπορούν να εφαρμοστούν όχι μόνο σε ατομικό επίπεδο αλλά και σε συλλογικό, ακόμα και σε επίπεδο ολόκληρου Λαού.

Οι μεθοδολογίες αυτές περιγράφονται με τον γενικό όρο “brainwash”, δηλαδή “πλύση εγκεφάλου” και στοχεύουν στην εμφύτευση νέων ιδεών, στην τροποποίηση της συμπεριφοράς και τελικά στην χειραγώγηση . Οι μεθοδολογίες αυτές, βασίζονται κυρίως στην θεωρία του Ρώσου Φυσιολόγου Ιβάν Παβλόφ, που έζησε τον 19ο Αιώνα και ο οποίος θεμελίωσε την θεωρία των εξαρτημένων αντανακλαστικών.

Σύμφωνα με αυτήν, ένας ζωντανός οργανισμός αλληλοεπιδρά με το περιβάλλον του μέσω των λεγόμενων "ανακλαστικών". Ένα ανακλαστικό, συνδέει ένα ερέθισμα που προέρχεται από το περιβάλλον, με την αντίδραση του οργανισμού. Χρησιμοποιώντας αυτή την σύνθετη λειτουργία του νευρικού συστήματος των ανθρώπων, μπορούμε να χειραγωγήσουμε τις συμπεριφορές με διάφορες τεχνικές. Όπως στην διαφήμιση π.χ., βλέποντας μια εικόνα ενός προϊόντος σε ένα ωραίο περιβάλλον, στο υποσυνείδητο συνδυάζονται αυτά τα δύο, και όταν στο μέλλον δούμε το προϊόν μόνο του, αυτόματα αναπολούμε και το ωραίο περιβάλλον και το αγοράζουμε …Αντίθετα, το ίδιο συμβαίνει και στην πολιτική προπαγάνδα των λαϊκιστών . Συνδυάζουν μνήμες από δυσάρεστα γεγονότα του παρελθόντος που τις προβάλλουν μαζί με τις δημαγωγικές πολιτικές προτάσεις τους, προκειμένου να εξαπατήσουν τον λαό.

Οι ποιο συνηθισμένες τεχνικές για την “πλύση εγκεφάλου” ενός Λαού είναι:

1. Η απόσπαση της προσοχής.

Δηλαδή η εκτροπή της προσοχής από τα σημαντικά προβλήματα και η διοχέτευση της σε άλλα , όχι σημαντικά θέματα. Δηλαδή “η μπάλα στην εξέδρα!..”.

2. Η σταδιακή εφαρμογή δυσάρεστων μέτρων.

Προκαλείται έτσι μια σταδιακή ”απευαισθητοποίηση”, έτσι ώστε η τελική πλήρης εφαρμογή των δυσάρεστων μέτρων να γίνει εύκολα αποδεκτή.

3. Η αναβολή.

Προκειμένου για παράδειγμα να γίνει αποδεκτό ένα επώδυνο αντιλαϊκό μέτρο, παρουσιάζεται ως επώδυνο αλλά αναγκαίο, εξασφαλίζεται αρχικά η αποδοχή του, αλλά εφαρμόζεται στο μέλλον.
 
4. Ο χειρισμός του Λαού, σαν αυτός να ευρίσκεται στην παιδική ηλικία.

Το σκεπτικό είναι, ότι αν κάποιος απευθύνεται σε ένα άτομο σαν αυτό να ήταν παιδί ,η αντίδρασή του θα είναι όπως αυτή ενός μικρού παιδιού, δηλαδή χωρίς λογική σκέψη, αλλά κυρίως με το συναίσθημα.
Με τον τρόπο αυτό γίνεται καλύτερη πρόσβαση στο υποσυνείδητο και εμφυτεύονται ευκολότερα φοβίες, επιθυμίες αλλά και ιδέες. Τρανταχτό παράδειγμα είναι η συνεχής αναφορά στις “αμαρτίες” του πρόσφατου αλλά και του μακρινού παρελθόντος ,που επαναλαμβάνει συνεχώς η κυβέρνηση και που τις καταλογίζει στους αντιπάλους της.

5. Η ενθάρρυνση του Λαού να είναι ικανοποιημένος με την μετριότητα.

Δηλαδή προβάλλονται ως πολιτικές προσωπικότητες, άτομα χωρίς ουσιαστικά προσόντα που απαιτεί η διακυβέρνηση , αλλά με μόνο προσόν την αυτονόητη εντιμότητα, την ρητορική δεινότητα (αλλά με ξύλινη γλώσσα, και κενή περιεχομένου και πολλές φορές το υβρεολόγιο σε κάθε αντίθετη άποψη.

6.  Η ενοχοποίηση τού Λαού.

Δηλαδή να πιστέψει ο Λαός ότι αυτός θα ευθύνεται για την όποια κακοτυχία θα του προκύψει, εάν δεν στηρίξει την κυβέρνηση.

7. Να πιστέψει ο Λαός ότι το σύστημα που τον κυβερνά γνωρίζει καλύτερα από αυτόν τα προβλήματά του.

Με τον τρόπο αυτό , ο Λαός άκριτα μπορεί να δεχθεί όλες τις επιλογές που έχουν γίνει , αλλά και που θα γίνουν…

Αυτές οι τεχνικές “πλύσης εγκεφάλου” του Ελληνικού λαού , χρησιμοποιήθηκαν κατά τρόπο προκλητικό από την παρούσα κυβέρνηση στην τετραετία που πέρασε. Προσπάθησε να αναμοχλεύσει από την μνήμη των Ελλήνων ξεχασμένες τραυματικές ιστορίες από το πρόσφατο αλλά και μακρινό παρελθόν ( όπως τον εμφύλιο, τον Α. Βελουχιώτη, την δολοφονία του Γ. Λαμπράκη την στρατιωτική δικτατορία, τα μνημόνια και αλλά… ) και να τις συνδέσει με την αποδοχή λήψης επώδυνων οικονομικών μέτρων που φτωχοποίησαν τον λαό, με ιδεοληπτικά και διχαστικά νομοσχέδια και με σπίλωση πολιτικών αντιπάλων…

Δηλαδή, η παρούσα κυβέρνηση, επιδόθηκε σε μια διαρκή “πλύση εγκεφάλου” του λαού , προκειμένου να παραμένει στην εξουσία.

Ο Ελληνικός λαός όμως , δεν εγκλωβίσθηκε στις τεχνικές αυτές και αντέδρασε διαφορετικά.

Με την καταλυτική και σαρωτική ψήφο του, έδωσε την σκληρή του απάντηση στον λαϊκισμό, στην δημαγωγία, στην ανικανότητα και στην ιδεοληπτική οπισθοδρόμηση.

Και επιβράβευσε την σοβαρότητα, την συνέπεια, την προοπτική και την ελπίδα…


* Ο Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης είναι καθηγητής καρδιολογίας