Χρ. Ι. Στεφανάδης

Ο πρώτος είναι ο προκλητικά υπερβολικός αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων του ελληνικού κράτους, αριθμός πού συνεχώς αυξανόταν είτε με άμεσες προσλήψεις, είτε με παράπλευρες τεχνικές μονιμοποιήσεων συμβασιούχων. Ο δεύτερος λόγος είναι, ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι (και οι οικογένειές τους) αποτελούν συνήθως προβεβλημένα πρόσωπα στις μικρές αλλά και στις μεγάλες κοινωνίες, με αποτέλεσμα να επηρεάζουν ή ακόμα και να διαμορφώνουν με την επιρροή τους ένα εκλογικό αποτέλεσμα…

Ένας εξορθολογισμός του διογκωμένου δημόσιου τομέα στην χώρα μας, επιβλήθηκε με την μνημονική επιτήρηση, που είχε ως αποτέλεσμα την σταδιακή μείωση του αριθμού των δημόσιων υπαλλήλων … Άκουσα τις πρόσφατες εξαγγελίες του πρωθυπουργού, που πανηγυρικά προανήγγειλε την πρόσληψη δέκα χιλιάδων υπαλλήλων από το δημόσιο την επόμενη διετία! Και αυτά, σε μια χώρα με σχεδόν μηδενικές επενδύσεις.

Σε μια χώρα, που η απίστευτη γραφειοκρατία στραγγαλίζει κάθε επενδυτική προσπάθεια. Σε μια χώρα, που η παρούσα κυβέρνηση, θέλοντας να προβάλει ό,τι ψήγμα αριστερής ιδεολογίας της έχει απομείνει, προσπαθεί να κάνει βίαιη ανακατανομή του «πλούτου», ισοπεδώνοντας την μεσαία τάξη. Δηλαδή την κοινωνική τάξη που αποτελεί τον πνεύμονα και την κινητήρια δύναμη σε όλες τις δυτικές δημοκρατίες. Σε μία χώρα που ζει με δανεικά. Που η αξιοκρατία διώκεται, και η αριστεία αποτελεί όνειδος.

Σε μια χώρα, που τα ιδιωτικά πανεπιστήμια εξορκίζονται πεισματικά. Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, που υπάρχουν σε όλες τις χώρες του πολιτισμένου κόσμου και που ακόμα και η μικρή Κύπρος έχει αναπτύξει τρία, τα οποία  τις φέρνουν έσοδα ύψους άνω του δυόμιση τοις εκατό του ΑΕΠ!...

Θα μου πείτε, τι σχέση έχουν αυτά με τον δημόσιο τομέα και τους δημοσίους υπαλλήλους. Η απάντηση είναι, ότι συνδέονται άρρηκτα. Συνδέονται με την γραφειοκρατία που ο δημόσιος τομέας έχει αναπτύξει για να οχυρώσει πίσω από αυτήν την ανεπάρκεια του.

Συνδέονται άρρηκτα με την έλλειψη ουσιαστικής αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων, αξιολόγησης που θα πρόβαλε και θα επιβράβευε τους ικανούς με αντικειμενικά προσόντα και θα τους ανέθετε διοικητικές θέσεις, που σήμερα δυναστεύονται από την περίφημη αναχρονιστική, αλλά πολλές φορές καταστροφική, αρχαιότητα…Την αυτονόητη αξιολόγηση, που όταν ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης την επικαλείται ως βασικό μοχλό ανάταξης του βαριά πάσχοντα δημόσιου τομέα, «λιθοβολείται» από τους λαϊκιστές. Τους λαϊκιστές, που από την αρχαιότητα αποτέλεσαν πληγή για την δημοκρατία…Τους λαϊκιστές, που η κατάληψη της εξουσίας είναι αυτοσκοπός, και η παραμονή στην εξουσία ένας αγώνας με κάθε θεμιτό και κυρίως με κάθε αθέμιτο μέσο…

Αλλά δεν είναι μόνο η έλλειψη ουσιαστικής αξιολόγησης και επομένως αξιοκρατίας στο δημόσιο, τροχοπέδη στην λειτουργία του κράτους και φρένο στην ανάπτυξη. Είναι και η αδικία, η ταπείνωση και η απογοήτευση για τους καλούς, τους συνειδητούς, τους άριστους. Γιατί στην μεγάλη δεξαμενή του δημοσίου, υπάρχουν όλοι.
 
Αναφέρω τρείς χαρακτηριστικές περιπτώσεις, που γνωρίζω προσωπικά, αλλά που αντιπροσωπεύουν ξεχωριστές κατηγορίες.

Πρώτη περίπτωση : Πίσω στις δεκαετίες ʼ50 και ʼ60. Μια δασκάλα. Σε ένα απομονωμένο και παραμελημένο νησί του Ανατολικού Αιγαίου. Χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, χωρίς αυτοκινητόδρομο, χωρίς ιατρική περίθαλψη...Μόνη αυτή δασκάλα σε ένα σχολείο με 80 παιδιά σε 6 τάξεις...Μάθημα πρωί και απόγευμα...Έξι ημέρες την εβδομάδα...Εκτός από το μάθημα επιπρόσθετα και αρωγή στους πάμφτωχους μαθητές...Δεν κοίταζε το ωράριο, δεν μεμψιμοιρούσε, δεν συνέδεε τον μισθό της με το καθήκον…

Δεύτερη περίπτωση : Πριν χρόνια, σε ένα κεντρικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Αθήνας. Η προϊσταμένη των οικονομικών υπηρεσιών αποκαλύφθηκε  να καταχράται το δημόσιο χρήμα, παρουσιάζοντας πλαστά τιμολόγια κατ΄  εξακολούθηση...Το οικονομικό έγκλημα ήταν ξεκάθαρο και τεκμηριωμένο. Παρόλα  αυτά παρέμενε στη θέση της αφού οι διαδικασίες με τα υπηρεσιακά συμβούλια και τις Νομικές υπηρεσίες του Πανεπιστημίου ήταν χρονοβόρες και ουσιαστικά αδιέξοδες...Σε ερώτηση προς το Νομικό σύμβουλο του Πανεπιστημίου με ποιο τρόπο θα μπορούσε άμεσα να απομακρυνθεί από τα καθήκοντά της, η απάντησή του ήταν «..μόνο με τιμητική άδεια..!!».

Και η  απάντηση αυτή των νομικών, περιέκλειε όλη τη νομική δυσκαμψία για την άμεση απομάκρυνση ενός επίορκου υπαλλήλου.

Μπορεί η κατηγορία των επιόρκων να είναι πολύ μικρή σε σχέση με το σύνολο των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά είναι υπαρκτή, και είναι τοξική για το σύνολο. Και η  απάντηση αυτή των νομικών, περιέκλειε όλη τη νομική δυσκαμψία για την άμεση απομάκρυνση ενός επίορκου υπαλλήλου.

Τρίτη περίπτωση : Στην Εντατική Μονάδα Στεφανιαίας Νόσου Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής. Εκεί που καθημερινά η ιατρική αναμετριέται με το θάνατο...Μια Νοσηλεύτρια αδελφή, αγωνιζόταν  δίπλα στο βαριά ασθενή με όλες τις δυνάμεις της.

Και όταν ο ασθενής παρά τις προσπάθειες κατέληγε, η Νοσηλεύτρια αυτή, έκλεγε ...βουβά, σεμνά και με ένα παράπονο. Παράπονο που δεν μπόρεσε να προσφέρει περισσότερα...Και όταν ο ασθενής πήγαινε καλά ήταν χαρούμενη...Και η εναλλαγή αυτή του συναισθήματός της δεν είχε καμία σχέση με τον πενιχρό μισθό που της έδινε το σύστημα. Και είχε οικογένεια. Είχε παιδιά. Αλλά το καθήκον της ήταν πάνω απ΄όλα.

…Η πρώτη περίπτωση, ήταν η μάνα μου. Την  δεύτερη περίπτωση, την έζησα ως πρόεδρος στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο. Η Τρίτη περίπτωση συνέβαινε στην πανεπιστημιακή καρδιολογική κλινική, που ήμουν διευθυντής.

…Αξιολόγηση και αξιοκρατία. Αυτή είναι η πρόκληση. Και έτσι θα θεραπευθούν, έστω εν μέρει, οι πληγές που άνοιξαν στην κοινωνία μας για δεκαετίες, η αναξιοκρατία, η ευνοιοκρατία και η κομματοκρατία...Και αυτό είναι και το στοίχημα της επόμενης κυβέρνησης. Όχι απολύσεις. Ουσιαστική αξιολόγηση, αξιοκρατία και αξιοποίηση των δημοσίων υπαλλήλων, σύμφωνα με τα προσόντα τους και την απόδοσή τους.
                            
*O Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης
Είναι Καθηγητής Καρδιολογίας