Χρ. Ι. Στεφανάδης

Σε ένα νησί του Αιγαίου, χωρίς ιδιαίτερη τουριστική ανάπτυξη, αλλά με εξαιρετικές φυσικές ομορφιές.

Είχε βραδιάσει και το μελτέμι δρόσιζε την ειδυλλιακή παραλία. Τα περισσότερα, όμως, μαγαζιά, καφενεία, ζαχαροπλαστεία, εστιατόρια και μπαρ, τα οποία άλλες βραδιές εξυπηρετούσαν φωταγωγημένα τον κόσμο που γέμιζε τα υπαίθρια τραπεζάκια, ήταν σκοτεινά και κλειστά. Στην πόρτα ενός μαγαζιού έγραφε σε πρόχειρη χειρόγραφη πινακίδα «κλειστό λόγω γάμου». Σε ένα άλλο έγραφε «κλειστό λόγω κηδείας»…

Τι είχε συμβεί; Ενα κλιμάκιο του ΣΔΟΕ είχε έρθει για έλεγχο. Καλά έως εδώ. Λογικό είναι να γίνονται τέτοιοι έλεγχοι, ιδιαίτερα σε τουριστική περίοδο. Πώς όμως έγινε γνωστός, εκ των προτέρων, ο επερχόμενος έλεγχος στους επαγγελματίες;

Εμαθα ότι το φορολογικό κλιμάκιο είχε κλείσει επωνύμως δωμάτια και ημερομηνίες καθόδου του σε ξενοδοχείο του νησιού και ο ξενοδόχος είχε ενημερώσει αμέσως τους ενδιαφερόμενους επαγγελματίες…

Η φοροδιαφυγή στη χώρα μας είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα. Το πρόβλημα αυτό, παρά τις προσπάθειες της νομοθετικής και της εκτελεστικής εξουσίας, αντί να μειώνεται, φαίνεται ότι μάλλον αυξάνεται. Είναι ένα φαινόμενο ανίκητο μέχρι σήμερα. Ακόμα και κατά τη διάρκεια της επταετούς δικτατορίας, όταν η διαπίστωση της φοροδιαφυγής είχε σε κάποια φάση χαρακτηριστεί ιδιώνυμο αδίκημα και όσοι πολίτες συλλαμβάνονταν για απλές φορολογικές παραβάσεις, όπως παρατυπίες στην τήρηση φορολογικών στοιχείων, οδηγούνταν στη φυλακή με την αυτόφωρη διαδικασία, η φοροδιαφυγή δεν είχε μειωθεί.

Το φαινόμενο αυτό, εκτός από τις άμεσες δυσμενείς επιπτώσεις που έχει στην εθνική μας οικονομία, έχει και παράλληλες σημαντικές κοινωνικές επιπτώσεις στη διατήρηση του κοινωνικού μας ιστού. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα φορολογικά βάρη τα επωμίζονται κυρίως οι συνεπείς φορολογούμενοι ή οι αναγκαστικά συνεπείς, κάτι που δημιουργεί δυσβάσταχτη ανισότητα. Το πρόβλημα της ανισότητας γίνεται οξύτερο διότι όσοι δεν μπορούν ή δεν θέλουν να φοροδιαφεύγουν γίνονται αποδέκτες και άλλων πρόσθετων φορολογικών βαρών, που υπολογίζονται με βάση το εισόδημά τους και τα οποία έχουν ως αποτέλεσμα τη συνεχή οικονομική τους συρρίκνωση.

Στις μέρες μας εντείνεται πάλι η προσπάθεια ενάντια στη φοροδιαφυγή.

Ο νέος αρμόδιος υπουργός, γνωρίζοντας αντικειμενικά το πρόβλημα και τις διαστάσεις του, λόγω επιτυχημένης επαγγελματικής μακροχρόνιας ενασχόλησής του, εξαγγέλλει νέα μέτρα και υπόσχεται άμεσα αποτελέσματα. Μακάρι να επιτύχει εκεί όπου απέτυχαν δεκάδες προκάτοχοί του. Δηλαδή στο κυνήγι της χίμαιρας που λέγεται φοροδιαφυγή.

Να θυμίσουμε ότι η Χίμαιρα, κατά την ελληνική μυθολογία, ήταν ένα φοβερό τέρας που είχε σώμα κατσίκας, κεφάλι λιονταριού και ουρά που κατέληγε σε φίδι. Απόγονοί της ήταν το Λιοντάρι της Νεμέας και η Σφίγγα. Τελικά φονεύτηκε από τον Βελλερεφόντη, που ίππευε ένα ιπτάμενο άλογο, τον Πήγασο.

Η ελληνική έκφραση «κυνηγάω χίμαιρες» σημαίνει ότι επιδιώκω κάτι εξαιρετικά δύσκολο και συνήθως ανέφικτο.

Για να μην παραμείνει όμως ένα χωρίς επιτυχία κυνήγι χίμαιρας η πάταξη της φοροδιαφυγής, θα πρέπει πρώτα απ’ όλα ο πολίτης να πειστεί ότι είναι πολίτης ενός κράτους δικαίου με ισονομία και ότι οι φορολογικοί νόμοι εφαρμόζονται από όλους, ισχυρούς και αδύνατους, επώνυμους και ανώνυμους.

Να δοθούν ισχυρά κίνητρα απόδοσης στους υπηρεσιακούς παράγοντες του συστήματος και αντίστοιχα κίνητρα ελάφρυνσης στους συνεπείς φορολογούμενους.

Να εκσυγχρονιστεί η τεχνολογική υποδομή του συστήματος, γεγονός που προϋποθέτει και ανάλογη εκπαίδευση του προσωπικού.

Να λειτουργήσει σε βάθος χρόνου η αξιοκρατία στη στελέχωση.

Τότε η χίμαιρα της φοροδιαφυγής θα νικηθεί.

Και ο φορολογούμενος πολίτης της πατρίδας μας, ανεξάρτητα από ελέγχους και πιθανές επιπτώσεις, θα μπορεί να υπερηφανεύεται  όπως ο μέσος Αμερικανός, ότι «πληρώνω τους φόρους μου»!

*Ο Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης είναι καθηγητής Καρδιολογίας