Θωμάς Παπαλιάγκας

1. Πολύς λόγος γίνεται για τα «κόκκινα» δάνεια σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Οι τράπεζες της Ευρωζώνης έχουν «κόκκινα» δάνεια ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ περίπου, με τις ιταλικές να φτάνουν περίπου στο ένα τέταρτο. Η πρόσφατη οδηγία της ΕΚΤ, με την οποία επιχειρεί να καθαρίσει σύντομα τους ισολογισμούς των τραπεζών, βρήκε αντίσταση πολιτική και θεσμική. Όμως, όσο περισσότερα είναι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια τόσο λιγότερο μπορούν οι τράπεζες να χρηματοδοτούν την παραγωγή και την αγορά.

Στην Ελλάδα η συζήτηση για τα «κόκκινα» δάνεια γίνεται αποκλειστικά από κοινωνική σκοπιά. Αυτή της προστασίας των δανειοληπτών, που είτε έχασαν τη δουλειά τους είτε υπέστησαν σοβαρές μειώσεις στα εισοδήματά τους λόγω της κρίσης. Βεβαίως αυτά τα θύματα της κρίσης χρήζουν προστασίας. Όπως αξίζουν μία δεύτερη ευκαιρία όσοι επιχειρηματίες χρεοκόπησαν λόγω της ύφεσης. 

2. Η κοινωνική διάσταση του προβλήματος των «κόκκινων» δανείων είναι πολύ σοβαρή και πρέπει να αναδεικνύεται και να λυθεί. Όπως και το θέμα της προστασίας της πρώτης κατοικίας. Στην Ελλάδα όμως μονοπωλεί απολύτως τη συζήτηση σε σημείο αυτή να εξαντλείται εκεί. 

Κανένα από τα σημερινά κόμματα δεν μίλησε για το μέγα σκάνδαλο της τελευταίας ανακεφαλαιοποίησης – και πώλησης ουσιαστικά των τραπεζών αντί πινακίου φακής σε funds αγνώστου προελεύσεως και συμφερόντων. Ούτε για τον ανύπαρκτο ρόλο των τραπεζών στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Και βεβαίως κανένα κόμμα δεν μίλησε για τα «πράσινα» δάνεια. Τα δάνεια δηλαδή που εξυπηρετούνται κανονικά και, μαζί με τους φόρους όλων μας, χρηματοδοτούν την – οριακή – επιβίωση των τραπεζών. 

Όταν φτάνουμε στο σημείο τα «κόκκινα» δάνεια να είναι στο 41% του συνόλου, βλέπουμε ότι τείνουν να γίνουν ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Όταν ένας στους τέσσερις Έλληνες ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας και η πλειοψηφία των θέσεων εργασίας αποφέρει 360 ευρώ το μήνα σε όσους από τους νέους εργάζονται, η φτώχεια τείνει να γίνει ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Φτάνουμε στο σημείο οι έχοντες ανάγκη προστασίας να είναι περισσότεροι από όσους μπορούν να συνεισφέρουν σ’ αυτήν. 

3. Είναι ώρα λοιπόν να μιλήσουμε σοβαρά για το ρόλο των τραπεζών και για τα «πράσινα» δάνεια. Οι τράπεζες οφείλουν να είναι αιμοδότες της οικονομίας και της παραγωγής. Αν δεν είναι, δεν υπηρετούν τον έναν από τους δύο λόγους ύπαρξής τους.

Είναι ώρα να στηρίξουμε την προσπάθεια και την παραγωγή και να επιβραβεύσουμε τη συνέπεια και την επιτυχία. 

Η αποφυγή αυτής της ουσιαστικής συζήτησης για τις τράπεζες, το ρόλο τους στην οικονομία και τα «πράσινα» δάνεια είναι καθρέφτης της γενικότερης αντίληψης της εθνικής καχεξίας. Της λογικής της αδράνειας. Της μονίμως αμυντικής αντιμετώπισης της «Ελλάδας που αντιστέκεται». «Της Ελλάδας που επιμένει» να μη θέλει να αλλάξει. Να μη θέλει να επιβραβεύσει το συνεπή, τον παραγωγικό, τον πρωτοπόρο. 

Οφείλουμε να είμαστε και με την Ελλάδα των «πράσινων» δανείων, αν θέλουμε να μειώσουμε δραστικά τα «κόκκινα» δάνεια. Οφείλουμε να είμαστε με την Ελλάδα του Οδυσσέα, για να μειώσουμε δραστικά την Ελλάδα του Καραγκιόζη. Με την Ελλάδα του πολυμήχανου που σχεδιάζει, για να μειώσουμε δραστικά την Ελλάδα του καταφερτζή που τα μπαλώνει.

Γιατί χρειάζεται Οδυσσέας για να φύγουν οι μνηστήρες, που καλοπερνούν στην υγεία των κορόιδων, και να ζήσουν οι Ιθακήσιοι πολίτες σε μία κοινωνία που ευημερεί και έτσι μπορεί να προστατεύσει και τους φτωχούς της. Και η χώρα έχει πολλούς Οδυσσείς. Κάποιοι ήδη σαλπάρουν από το νησί των Φαιάκων.

Ο Θωμάς Παπαλιάγκας είναι πολιτικός επικεφαλής της Δημοκρατικής Ευθύνης