Θάνος Παπαδόπουλος

Ο Ντόναλντ Τραμπ διακήρυξε πρόσφατα ότι «η Ευρώπη είναι εχθρός», και το τσιράκι του ο Στηβ Μπάνον προσπαθεί να οργανώσει την Ακροδεξιά της Ευρώπης για να διαλύσει την Ευρωπαϊκή Ένωση και να οργανώσει μια χαλαρή κοινοπολιτεία… εθνών! Ο Βίκτορ Ορμπαν της Ουγγαρίας ίσως είναι ο πρώτος προσήλυτος, αλλά ο Μπάνον προσβλέπει περισσότερο στην Ιταλία και τη Λίγκα του Βορρά σε συνδυασμό με τους λαϊκιστές του Πέπε Γκρίλο.

Ο Ταγίπ Ερντογάν, βλέποντας την αποσύνθεση της σχέσης ΗΠΑ- Ευρώπης, αναζητά νέα στηρίγματα στην Ασία που βλέπει να αναδύεται ως οικονομική και γεωστρατηγική δύναμη. Το τρίγωνο Κίνα-Ρωσία-Ινδία σφυρηλατείται τόσο μέσα από το Σύμφωνο της Σαγκάης όσο κι από τον δρόμο του Μεταξιού, με επενδύσεις πέντε(5) τρισ. δολάρια σε δέκα(10) χρόνια. Η Τουρκία ήδη είναι παρατηρητής στο Σύμφωνο της Σαγκάης και παίζει με την ιδέα να γίνει πλήρες μέλος, ενώ ήδη είναι ενταγμένη στον Δρόμο του Μεταξιού.

Η πορεία της Τουρκίας προς το Ασιατικό Μπλοκ ξεκίνησε με ένα έγκλημα κατά της ρωσικής πολεμικής αεροπορίας, με την κατάρριψη αεροπλάνου της στη Συρία και τη βάρβαρη δολοφονία του πιλότου. Οι σοβαρές απειλές του Βλαντιμίρ Πούτιν έπεισαν τον Ερντογάν να στραφεί προς τη Ρωσία, που ήδη ήλεγχε τη Συρία με δύο μεγάλες βάσεις (ναυτική και αεροπορική) κάνοντας γαργάρα την εχθρότητα προς τον Ασαντ. Η συμμαχία με τη Ρωσία και ο φόβος του Κουρδικού που έχει ήδη κερδίσει την αυτονομία του στο Ιράκ και τη Συρία έφερε την Τουρκία να συμμαχήσει με έναν άλλο εχθρό, το σιιτικό και θεοκρατικό Ιράν. Έτσι ολοκληρώθηκε η Μεσανατολίτικη στροφή της Τουρκίας σε αντίθεση κι εχθρότητα με το Ατλαντικό Μπλοκ και κυρίως με τις ΗΠΑ του Τραμπ, που αποχώρησε από τη Συμφωνία για τα Πυρηνικά του Ιράν, ενώ προχώρησε σε συνάντηση με τον Κιμ Γιονγκ Ουν για τα πυρηνικά της… Βόρειας Κορέας!

Το ερώτημα που προκύπτει για την Τουρκία είναι αν αυτή η στροφή προς την Ασία είναι στρατηγική στροφή ή είναι τακτική στροφή που ενέχει και το στοιχείο της μπλόφας και του εκβιασμού;

Η απόρριψη από την Ευρωπαϊκή Ένωση οποιασδήποτε σκέψης να γίνει μέλος της η Τουρκία από τη μια και η εχθρότητα του Ντόναλντ Τραμπ προς την Τουρκία - όχι τόσο για τον πάστορα Μπράνσον και την έκδοση του ιμάμη Φ. Γκιουλέν - αλλά για τη στάση της στη Συρία, στο Ιράκ και γενικά στο Μεσανατολικό, την ωθούν σταθερά στο Ασιατικό Μπλοκ που το βλέπει να δυναμώνει και ν΄ αυξάνει την επιρροή του στην Ασία και στην Αφρική, αλλά και στη Νότια Αμερική. Ας θυμηθούμε μόνο πως στη Συρία οι ΗΠΑ έχουν βάσεις μόνο στα κουρδικά εδάφη, και η Ρωσία και το Ιράν έχουν γεμίσει με βάσεις ολόκληρη τη Συρία του Ασαντ, που ήδη έχει κερδίσει τον εμφύλιο πόλεμο με τον ISIS και με τη συμμαχία των δυτικόφιλων.

Αν ο Ντόναλντ Τραμπ χάσει τον οικονομικό πόλεμο με την Κίνα, την Ευρώπη, το Μεξικό, τον Καναδά, την Αυστραλία και τις άλλες χώρες του Ειρηνικού και του Κόσμου, τότε η Τουρκία θα στραφεί αποφασιστικά προς το Ασιατικό Μπλοκ και θα γίνει ένθερμο μέλος του Συμφώνου της Σαγκάης. Το ίδιο θα συμβεί κι αν ο Τραμπ χάσει την Προεδρία των ΗΠΑ λόγω εθνικών, σεξουαλικών και άλλων σκανδάλων.

Μέχρι να αναδειχθεί η νέα προεδρία και κυβέρνηση των ΗΠΑ και ν' αναπροσανατολίσει και αναδιατάξει την εξωτερική πολιτική της, η Τουρκία θα έχει πάρει τις αποφάσεις της. Δεν θα περιμένει ούτε τις νέες προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ, ούτε την Ευρώπη να ολοκληρώσει την ενότητά της, πράγμα για το οποίο δεν φτάνουν ένα ή δύο χρόνια, αλά δεκαετίες διαπραγματεύσεων.

Τι σημαίνουν όλα αυτά για την Ελλάδα;

Σημαίνουν ότι ο κόσμος περνά σε μια εποχή ρευστότητας, που έχει σχέση με την αποσύνθεση του Ατλαντικού Μπλοκ και την ενδυνάμωση και ισχυροποίηση του Ασιατικού Μπλοκ που φέρνει νέους κανόνες στις διεθνείς σχέσεις. Αυτή η περίοδος ρευστότητας θα δώσει πολλές αιτίες και αφορμές στον Ερντογάν και στον ισλαμο-εθνικιστικό σχηματισμό που ηγεμονεύει στην Τουρκία, για να δοκιμάσει την αντοχή και την ανοχή των υπό αποσάθρωση διεθνών σχέσεων του Ατλαντικού Μπλοκ και την κατανόηση των υπό διαμόρφωση διεθνών σχέσεων του Ασιατικού Μπλοκ. Κατά συνέπεια, τόσο οι σχέσεις με την Ελλάδα θα οξυνθούν, με προκλήσεις στο Αιγαίο και στα σύνορα, όσο και οι σχέσεις με την Αίγυπτο, το Ισραήλ, τον Λίβανο, θα ενταθούν με προκλήσεις στην ΑΟΖ και στον θαλάσσιο χώρο της Κύπρου και αλλού. Οι περίοδοι ασάφειας και αστάθειας στις διεθνείς σχέσεις και αμφισβήτησης της ηγεμονίας του Κόσμου από νέες δυνάμεις δίνουν το περιθώριο στις επιθετικές χώρες να "λύνουν" ή να δημιουργούν προβλήματα στις όμορες χώρες, διεκδικώντας νησιά, θαλάσσιους, εναέριους και στεριανούς χώρους.

Στον 21ο αιώνα ούτε οι θρησκευτικοί πόλεμοι θα είναι οι κυρίαρχοι στον Κόσμο, ούτε ο πόλεμος των πολιτισμών. Απλώς θα ενταθεί ο οικονομικός και κατά συνέπεια κι ο στρατηγικός ανταγωνισμός των ηπείρων. Τα μπλοκ ήδη τείνουν να διαμορφωθούν και ανασχηματιστούν και οι εντάσεις θα προκύψουν από τον οικονομικό και στρατηγικό ανταγωνισμό των ηπείρων, με έπαθλο την Αφρική και τη Νότιο Αμερική. Σ΄ αυτόν τον ανταγωνισμό το Μπλοκ του Ατλαντικού έχει ήδη αρχίσει να χάνει και η ήττα του επιταχύνεται από τα νταηλίκια του Τραμπ. Γι΄ αυτό είναι ανάγκη η Ευρώπη να ολοκληρώσει την ενότητά της όσο πιο σύντομα γίνεται.

* Ο Θάνος Παπαδόπουλος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας