Παναγιώτης Μαρκίδης

Mε τις εγκαταστάσεις των επιχειρήσεων και την πλειονότητα των σπιτιών να μετατρέπονται σταδιακά σε αποθήκες πεπαλαιωμένου ηλεκτρονικού και ηλεκτρικού εξοπλισμού, η ανακύκλωση συσκευών και χρησιμοποιημένων αναλώσιμων είναι πλέον θέμα περιβαλλοντικής προτεραιότητας, υπό τον άμεσο κίνδυνο πολλά από αυτά τα υλικά να καταλήξουν τελικά ανεξέλεγκτα σε κάποια χωματερή, επιβαρύνοντας με ιδιαίτερα τοξικά στοιχεία το υπεδάφος και τον υδροφόρο ορίζοντα.

Αρκετοί από τους μεγάλους κατασκευαστές ηλεκτρονικών έχουν θέσει την τελευταία δεκαετία σε προτεραιότητα τη δημιουργία προϊόντων απαλλαγμένων από επιβλαβή στοιχεία, τα οποία επίσης καταναλώνουν πολύ λιγότερο ρεύμα, ιδιαίτερα σε κατάσταση αναμονής. Παράλληλα, προωθούν την επαναχρησιμοποίηση εξαρτημάτων και την παραγωγή άλλων από ανακυκλώσιμο πλαστικό, ενώ κάποιοι εστιάζουν τις προσπάθειες τους και στις συσκευασίες, προκειμένου να μειώσουν περαιτέρω το ενεργειακό αποτύπωμα που αφήνει πίσω της η αλυσίδα παραγωγής, διακίνησης και διάθεσης του προϊόντος. Σε κάθε περίπτωση το κέρδος που προκύπτει είναι πολλαπλό, καθώς η διαδικασία και άμεσα οικονομικά οφέλη αποφέρει και την εικόνα της όποιας εταιρείας ενισχύει.

Βέβαια, ακούγονται διαρκώς οι φωνές εκείνων που -όχι άτοπα- υποστηρίζουν ότι μια φιλική για το περιβάλλον (και τον χρήστη) ηλεκτρονική συσκευή, ενεργειακά αποδοτική και απαλλαγμένη από τοξικά στοιχεία, κατασκευασμένη από «ευγενή» υλικά (όπως το αλουμίνιο και το γυαλί) και αμπαλαρισμένη σε συσκευασία από ελάχιστο χαρτί και πλαστικό, συχνά παράγεται σε υπέρ-εργοστάσια όπου τα ανθρώπινα και εργασιακά δικαιώματα καταπατούνται συστηματικά και σε κάποιες περιπτώσεις η λειτουργία τους δεν συμβαδίζει με αντίστοιχους περιβαλλοντικούς όρους.

Είναι, πάντως, ενθαρρυντικό πως η HP –ο μεγαλύτερος κατασκευαστής ηλεκτρονικών υπολογιστών και συστημάτων εκτύπωσης στον κόσμο και πρωτοπόρος από το 1991 στα προγράμματα ανακύκλωσης- έχει κρατήσει περίπου ενάμιση δισ. πλαστικά μπουκάλια και 160 εκατομμύρια χρησιμοποιημένα δοχεία μελάνης μακριά από τις χωματερές, χρησιμοποιώντας ανακυκλωμένο πλαστικό στην παραγωγή νέων προϊόντων, καθώς τα περισσότερα σχεδιάζονται πλέον με προδιαγραφές που διευκολύνουν τη μελλοντική τους επαναχρησιμοποίηση.

Μόνο το 2010, 69 εκατομμύρια δοχεία μελάνης και τόνερ εκτυπωτών επιστράφηκαν για ανακύκλωση μέσω του προγράμματος «HP Planet Partners». Στο ίδιο διάστημα συλλέχτηκαν συνολικά 121.000 τόνοι ηλεκτρονικών προϊόντων και χρησιμοποιημένων αναλώσιμων.