Νίκος Φελέκης

Δύο εβδομάδες πριν από τις αυτοδιοικητικές και ευρωπαϊκές κάλπες οι εκλογικοί συσχετισμοί δείχνουν -με μικρές προσθαφαιρέσεις- να παραμένουν αμετάβλητοι. Τα  πολιτικά παρατράγουδα που λαμβάνουν χώρα το τελευταίο διάστημα δεν φαίνεται να αλλάζουν τη δημοσκοπική εικόνα όπως εμφανίζεται τους τελευταίους πολλούς μήνες.

Η Ν.Δ. προηγείται σταθερά με διαφορά που μπορεί να έχει μικρύνει ελαφρώς, παραμένει όμως σημαντική. Σχεδόν το σύνολο των δημοσκόπων θεωρεί ότι αυτή δεν μπορεί να είναι μικρότερη του 6%-7%, ενώ κάποιοι επιμένουν ότι τελικά μπορεί να είναι και διψήφια αν η ηθική βλάβη που υφίσταται, το τελευταίο διάστημα, ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχιστεί και με νέες αποκαλύψεις. Το Μαξίμου πάντως θεωρεί πως οι αρνητικές για την εικόνα της κυβέρνησης υποθέσεις (Πολάκης, Πετσίτης, κότερο Παναγοπούλου, Μάτι) ναι μεν έχουν πολιτικό και εκλογικό κόστος, όμως τα θετικά μέτρα που εξαγγέλθηκαν (μείωση ΦΠΑ, 13η σύνταξη, 120 δόσεις κ.ά.) είναι, μας λέει στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού, «περισσότερο σημαντικά για τους πολίτες και αυτό θα καταδειχθεί στην κάλπη και όχι στις δημοσκοπήσεις, οι οποίες αποδεδειγμένα είναι αναξιόπιστες».

Αντίθετα εξ απορρήτων συνεργάτης του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης υποστηρίζει πως «η ηθική απαξία θα μετρήσει περισσότερο στην απόφαση των πολιτών παρά οι εξαγγελίες της τελευταίας στιγμής, οι οποίες είναι προεκλογικοί μποναμάδες και ο κόσμος το καταλαβαίνει. Του δίνουν πίσω αυτά που του πήραν και ούτε όλα». Ως εκ τούτου θεωρεί πως «η διαφορά με την οποία προηγείται η Ν.Δ. δεν απειλείται», αφού ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως υποστηρίζει, «δεν φαίνεται και δεν είναι ικανός να ανατρέψει την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί». Κάτι που, όπως προσθέτει, «δεν το λέει μόνο ο Μητσοτάκης, αλλά και το σύνολο των πολιτικών αναλυτών καθώς και τα ραπόρτα των πρεσβειών και των μεγάλων επενδυτικών σχημάτων».

Τα δεδομένα

Ανεξαρτήτως του τι πιστεύουν οι ηγεσίες της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης υπάρχουν ορισμένα δεδομένα τα οποία -σύμφωνα τουλάχιστον με αυτούς που ασχολούνται επισταμένως και εξ επαγγέλματος με τις μετρήσεις της κοινής γνώμης- είναι κοινοί τόποι και δύσκολα μπορούν να αμφισβητηθούν. Ας τα δούμε ένα-ένα: 

Η Ν.Δ. εμφανίζει εικόνα απόλυτης συσπείρωσης με ποσοστά που υπερβαίνουν το 90%. Εισπράττει 3-5 μονάδες από τον ΣΥΡΙΖΑ, αφού οι ροές από την Κουμουνδούρου προς την Πειραιώς είναι της τάξης του 10%-15%. Κατά βάση, το ποσοστό αυτό είναι νεοδημοκρατών ψηφοφόρων, οι οποίοι το 2015 είχαν ψηφίσει τον ΣΥΡΙΖΑ και τώρα επιστρέφουν οίκαδε. Το κόμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη φαίνεται να επιλέγει και το μεγαλύτερο κομμάτι των οπαδών του Ποταμιού. Επίσης, προς τη Ν.Δ. προσανατολίζονται και ψηφοφόροι από τους ΑΝ.ΕΛ., την Ενωση Κεντρώων και τη Χ.Α., οι οποίοι έχουν ως προτεραιότητα την απομάκρυνση του ΣΥΡΙΖΑ από την κυβέρνηση. Σε αυτούς περιλαμβάνεται και ένα -έστω μικρό- τμήμα (μισή μονάδα περίπου) ψηφοφόρων του ΚΙΝ.ΑΛ. Πηγές από την Πειραιώς υποστηρίζουν πως το ποσοστό της Ν.Δ. είναι «άνετα και σταθερά πάνω από το 30%» και αυτό θα καταγραφεί και στην ευρωκάλπη.

Εξυπακούεται ότι θα υπάρξει πρόβλημα εάν το ποσοστό της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν ξεπεράσει το 28% που είχε πάρει στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές. Αν το ποσοστό της δεν έχει τον αριθμό «3» έμπροσθεν και η διαφορά με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι μεγαλύτερη από 6-7 μονάδες τότε, λένε, δεν θα πρέπει να αποκλείσουμε φαινόμενα εσωστρέφειας. Το σενάριο αυτό θεωρείται ακραίο καθώς όλες οι δημοσκοπήσεις, μετά τις αναγωγές που γίνονται και τις κατανομές των αναποφάσιστων, δείχνουν τη Ν.Δ. να κινείται σε ποσοστά που κυμαίνονται από 32% έως 37%. Ειδήμων περί τα εκλογικά και τις δημοσκοπήσεις θεωρεί πάντως πως η οροφή για τη Ν.Δ. είναι άγνωστη. «Το πάτωμα είναι το 30%, αλλά το ταβάνι είναι δύσκολο να το προβλέψουμε, αφού το τέλος των μνημονίων και η επιστροφή της χώρας στην κανονικότητα μας οδηγούν εκ νέου στον δικομματισμό/διπολισμό. Στις ευρωεκλογές σίγουρα δεν θα επιστρέψουμε σε δικομματισμό που τα ποσοστά του φτάνουν ή και υπερβαίνουν το 70%, όμως στις 26 Μαΐου, ανάλογα και με το αποτέλεσμα της κάλπης, θα μάθουμε αν αυτό μπορεί να συμβεί στις βουλευτικές κάλπες που θα ακολουθήσουν». 

Ο ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα τουλάχιστον με αυτά που διατείνονται ορισμένοι σοβαροί αναλυτές/δημοσκόποι, στην καλύτερη των περιπτώσεων μπορεί να ελπίζει σε ένα ποσοστό που να προσεγγίζει αυτό που είχε πάρει στις προηγούμενες ευρωεκλογές (26,56%). Αντίθετα, άλλοι θεωρούν πως το πιθανότερο είναι να βρίσκεται κοντά στο ποσοστό που είχε πάρει η Ν.Δ. (22,72%) στις ευρωεκλογές του Μαΐου 2014. Η περίπτωση το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ να βρίσκεται κάτω από 20% θεωρείται για τους δημοσκόπους «μάλλον απίθανη», αφού μετά την κατανομή των αναποφάσιστων και τις αναγωγές που γίνονται είναι αρκετοί αυτοί που ποντάρουν σε ένα σκορ 31-24 υπέρ της Ν.Δ. Σε κάθε περίπτωση ο αριθμός επτά (7) ενδέχεται να είναι αυτός που θα καθορίσει τις εξελίξεις. Εάν η διαφορά υπέρ της Ν.Δ. είναι μεγαλύτερη το πιθανότερο είναι να έχουμε ραγδαίες εξελίξεις που μπορεί να οδηγήσουν σε εκλογές το καλοκαίρι. Οπως μας λέει στενός συνεργάτης του Κυριάκου Μητσοτάκη, «ο Τσίπρας έκανε ένα λάθος.

Στην προχθεσινή του ομιλία είπε ότι η κυβέρνηση εκτός από την ψήφο εμπιστοσύνης της Βουλής θα λάβει και ψήφο εμπιστοσύνης από τον λαό στις 26 Μαΐου. Εάν το ποσοστό του είναι 22%-23%, το ίδιο βράδυ ο Κυριάκος θα του ζητήσει να παραιτηθεί, αφού όχι μόνο δεν θα έχει την εμπιστοσύνη του λαού, αλλά θα είναι και οικτρή μειοψηφία». Εάν πάντως η διαφορά είναι μικρότερη από πέντε (5) μονάδες, το κυβερνητικό στρατόπεδο θα είναι αυτό που θα πανηγυρίζει αφού η διάχυτη εντύπωση είναι ότι η διαφορά θα είναι μεγάλη και μάλιστα διψήφια. Στην περίπτωση αυτή το πιθανότερο είναι να έχουν λειτουργήσει θετικά για την κυβέρνηση τα μέτρα που πρόσφατα εξαγγέλθηκαν και η απήχηση των οποίων δεν έχει ακόμη καταγραφεί στις δημοσκοπήσεις. Το σενάριο αυτό συγκεντρώνει πολύ μικρές πιθανότητες ευδοκίμησης και στην Κουμουνδούρου μάλλον θα είναι ευχαριστημένοι εάν η διαφορά κυμανθεί στο «γκρίζο και επιδεχόμενο πολλές και αντικρουόμενες ερμηνείες 5%-7%». 

Σταθερά ανοδική τάση για το ΚΙΝ.ΑΛ.

Το ΚΙΝ.ΑΛ. το πιθανότερο είναι πως θα τερματίσει τρίτο στην κούρσα της ευρωκάλπης. Το τελευταίο διάστημα οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν σταθερά ανοδική τάση, γεγονός που επιτρέπει στη Φώφη Γεννηματά να ονειρεύεται ότι μπορεί υπό την ηγεσία της η Χαριλάου Τρικούπη να καταγράψει διψήφιο ποσοστό. Οι περισσότεροι των δημοσκόπων εμφανίζονται επιφυλακτικοί για το τελικό ποσοστό του ΚΙΝ.ΑΛ., αλλά οι πιο πολλοί το τοποθετούν στην περιοχή του 8%-9%, ενώ κάποιοι από το παλαιό ΠΑΣΟΚ είναι περισσότερο αισιόδοξοι επειδή, όπως λένε, «η προσπάθεια διεμβολισμού της Κεντροαριστεράς, με τον τρόπο που επιχειρήθηκε από το Μαξίμου, απέτυχε, ενώ τα τελευταία χτυπήματα που δέχτηκε ο ΣΥΡΙΖΑ με αφορμή τον Πολάκη, το κότερο της Παναγοπούλου και το ντοκιμαντέρ για το Μάτι αυξάνουν την επιστροφή παραδοσιακών ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ στο ΚΙΝ.ΑΛ.». Κορυφαίο στέλεχος μεγάλης εταιρείας δημοσκοπήσεων εκτιμά πως το ποσοστό του ΚΙΝ.ΑΛ. -με βάση τις τελευταίες έξι μετρήσεις με την ίδια μέθοδο που ο ίδιος έχει επεξεργαστεί- μπορεί να κυμανθεί από 8,5% έως 10,5%. Ο ίδιος προβλέπει ότι το ποσοστό της Ν.Δ. θα είναι 31%-34% και του ΣΥΡΙΖΑ 21%-23%. Ποσοστά τα οποία βρίσκονται κοντά σε αυτά που κατά καιρούς έχουν δώσει οι εταιρείες Marc, MRB, RASS και Merton Analysis, αλλά είναι σχεδόν διπλάσια του ποσοστού της διαφοράς (5,9%) που έδωσε στην τελευταία της δημοσκόπηση η Alco. Υπέρ του άλματος του ΚΙΝ.ΑΛ. προς την περιοχή του 10% φαίνεται να συνηγορεί και το γεγονός ότι εμφανίζει αυξημένα ποσοστά στην Αττική. Σύμφωνα με πληροφορίες, από το 4,43% που είχε πάρει στις Α’ και Β’ Αθήνας και Πειραιά το 2015, τώρα το ποσοστό του σε αυτές τις περιοχές φτάνει το 7,62%. Και συγκεκριμένα: Α’ Αθήνας 7,7% (4,68%), Β’ Αθήνας 8,2% (4,64%), Α’ Πειραιά 7,5% (4,40%) και Β’ Πειραιά 7,1% (4,91%). Επίσης αυξημένα εμφανίζονται να είναι και τα ποσοστά του στην Κρήτη και τη Δυτική Ελλάδα όπου στους τρεις νομούς (Αχαΐας, Αιτωλοακαρνανίας, Ηλείας) μπορεί, στις ευρωεκλογές, να φτάσει ακόμη και το 15%. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το 40% αυτών που δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν το ΚΙΝ.ΑΛ. το αναφέρουν ως ΠΑΣΟΚ. Σύμφωνα με τις καταγραφές, το ΚΙΝ.ΑΛ. παίρνει ψήφους από το Ποτάμι και την Ενωση Κεντρώων, ενώ φαίνεται να παίρνει και 1,5%-2% από τον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς παρατηρείται επιστροφή παλιών ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ... στα πάτρια εδάφη.

Στην Αθήνα

Επειδή αναφερθήκαμε σε ποσοστά, έχει ενδιαφέρον να καταφύγουμε όχι στα -γνωστά ούτως ή άλλως- στοιχεία που παρουσίασαν προσφάτως οι εταιρείες MRB και Alco, αλλά σε όσα περιέχονται σε έρευνα που έγινε στην Αττική για μεγάλο πελάτη και η οποία βρίσκεται σε γνώση παραγόντων τόσο της κυβέρνησης όσο και της αντιπολίτευσης. Σύμφωνα με αυτήν, στην Α’ Αθήνας στις ευρωεκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ παίρνει 18% από 31,5% που είχε πάρει στις τελευταίες εκλογές. Η Ν.Δ. 32,8% (31,1%). Το ΚΙΝ.ΑΛ. 7,7% (4,68%). Η Χρυσή Αυγή 5,8% (6,91%). Το ΚΚΕ 6,4 (5,83%). Στη Β’ Αθήνας: ΣΥΡΙΖΑ 18,6% (35,21%), Ν.Δ. 32,5% (27,38%), ΚΙΝ.ΑΛ. 8,2% (4,64%), Χ.Α. 4,5% (5,64%), ΚΚΕ 7,5% (6,80%). Στην Α’ Πειραιά: ΣΥΡΙΖΑ 19,8% (33,6%), Ν.Δ. 32,2% (29,43%), ΚΙΝ.ΑΛ. 7,5% (4,40%), Χ.Α. 5,6% (7,82%), ΚΚΕ 6,1% (5,14%). Και στη Β’ Πειραιά: ΣΥΡΙΖΑ 22,1% (42,02%), Ν.Δ. 22,7% (18,32%), ΚΙΝ.ΑΛ. 7,1% (4,01%), Χ.Α. 5,6% (8,40%), ΚΚΕ 9,2% (7,94%). Σύμφωνα με την ίδια έρευνα που διεξήχθη μεταξύ 6-7 Μαΐου και με δείγμα 2.012 τηλεφωνήματα τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ στη Β’ Αθήνας εξειδικεύονται ως εξής: Βόρειος τομέας 14,5%, Νότιος 20,5% και Δυτικός 23,2%. Στη Ν.Δ. αντίστοιχα έχουμε: Βόρειος 32,2%, Νότιος 29,5% και Δυτικός 24,5%. Στο ΚΙΝ.ΑΛ.: Βόρειος 7,8%, Νότιος 8,4% και Δυτικός 8,6%. Στη Χ.Α.: Βόρειος 4,3%, Νότιος 4,4% και Δυτικός 4,8%. Και στο ΚΚΕ: Βόρειος: 6,7%, Νότιος 7,4% και Δυτικός 8,8%. 

Το πλήγμα για τον ΣΥΡΙΖΑ θα είναι μεγάλο εάν δεν καταφέρει σε κανέναν από τους τρεις μεγάλους δήμους της χώρας να έχει υποψήφιο στον δεύτερο γύρο. Με όσα γίνονται μέχρι τούδε γνωστά από τις δημοσκοπήσεις ούτε ο Ηλιόπουλος στην Αθήνα, ούτε η Νοτοπούλου στη Θεσσαλονίκη, ούτε ο Μπελαβίλας στον Πειραιά έχουν σοβαρές ελπίδες να βρεθούν στη δεύτερη θέση. Ακόμη μεγαλύτερο πλήγμα θα είναι εάν η Ρένα Δούρου δεν συγκεντρώσει αξιόλογο ποσοστό και χάσει, όπως είναι και το πιθανότερο, την Περιφέρεια Αττικής. Η περίπτωση να χαθεί για τον ΣΥΡΙΖΑ και η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων συγκεντρώνει μικρές πιθανότητες αν και ουδείς μπορεί να προβλέψει την επίπτωση που μπορεί να έχει ο θόρυβος που ξέσπασε τις τελευταίες ημέρες για τη λήψη δανείου (1 εκατ.) από τον περιφερειάρχη Θόδωρο Γαλιατσάτο. Σε κάθε περίπτωση, ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να κρυφτεί πίσω από τις αναμενόμενες νίκες των υποψηφίων του ΚΙΝ.ΑΛ. που στηρίζει και η Κουμουνδούρου: του Σταύρου Αρναουτάκη στην Κρήτη ο οποίος αναμένεται να επικρατήσει με άνεση και μάλιστα από τον πρώτο γύρο. Και του Απόστολου Κατσιφάρα με δυσκολία στη Δυτική Ελλάδα, αφού, εκτός από τον «γαλάζιο» υποψήφιο Νεκτάριο Φαρμάκη, έχει να αντιμετωπίσει και τον αντάρτη πρώην βουλευτή του ΠΑΣΟΚ Σπήλιο Σπηλιωτόπουλο. Στην Αθήνα, εκτός απροόπτου, θα είναι ο Παύλος Γερουλάνος και όχι ο Νάσος Ηλιόπουλος αυτός που θα αναμετρηθεί τη δεύτερη Κυριακή με τον Κώστα Μπακογιάννη. Το φαβορί στον Πειραιά είναι ο νυν δήμαρχος Γιάννης Μώραλης, ενώ η δημαρχία της Θεσσαλονίκης θα παιχτεί ανάμεσα σε δύο νεοδημοκράτες. Τον επίσημο Νίκο Ταχιάο και τον αντάρτη Γιώργο Ορφανό, ο οποίος φέρεται να έχει και την υποστήριξη του ΠΑΟΚ και του επιχειρηματία Ιβάν Σαββίδη. 

Οι 17άρηδες

Μεγάλο ενδιαφέρον έχει και η ψήφος των νέων ψηφοφόρων. Υπενθυμίζουμε ότι αρχής γενομένης από αυτές τις εκλογές θα ψηφίζουν και οι 17άρηδες. Στην ηλικία 17-24 τα κόμματα δεν φαίνεται να απολαμβάνουν μεγάλη δημοτικότητα. Η Ν.Δ., σύμφωνα με την προαναφερόμενη έρευνα, προηγείται με 18%, ακολουθεί ο ΣΥΡΙΖΑ με 9%, τρίτη η Χ.Α. με 7%, στην τέταρτη θέση είναι ΚΙΝ.ΑΛ., ΚΚΕ και ΑΝΤΑΡΣΥΑ με το ίδιο ποσοστό (5%). Από 3% παίρνουν ΛΑΕ, Βαρουφάκης, Βελόπουλος και -κρατηθείτε- Σώρρας! Τα υπόλοιπα κόμματα λαμβάνουν αθροιστικά περίπου 10%, ενώ το 30% δηλώνει ότι δεν ξέρει αν θα πάει να ψηφίσει και τι.

Σχετικά με τη Χρυσή Αυγή, οι δημοσκόποι συνεχίζουν να είναι επιφυλακτικοί, παρότι σχεδόν όλοι στις μετρήσεις τους καταγράφουν είτε στασιμότητα, είτε πτώση στα ποσοστά της νεοναζιστικής οργάνωσης του Νίκου Μιχαλολιάκου. Στη Μακεδονία και στα ακριτικά νησιά, που δοκιμάζονται από τις μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές, πιθανολογείται ότι θα έχει άνοδο, ενώ στην υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα φαίνεται να έχει απολέσει τη δυναμική που είχε καταγράψει στις προηγούμενες εκλογές.

Το ΚΚΕ εμφανίζεται να έχει άνοδο, όχι όμως σε ποσοστά που να το φέρουν στην τρίτη θέση. Κάποιοι δεν αποκλείουν πάντως ο Περισσός να μη σημειώσει υψηλές πτήσεις, καθώς το κεφάλαιο της παραμονής της χώρας στην Ε.Ε. και το ευρώ έχει κλείσει οριστικά μετά και τη μετατόπιση του ΣΥΡΙΖΑ στις φιλοευρωπαϊκές μεταρρυθμιστικές δυνάμεις. Η Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου, η Ενωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη και η ΛΑΕ του Παναγιώτη Λαφαζάνη φαίνονται, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, να βρίσκονται πιο κοντά στον στόχο τους σε σχέση με το Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη, τους ΑΝ.ΕΛ. του Πάνου Καμμένου, την Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου και τη ΜέΡΑ25 του Γιάνη Βαρουφάκη. 

Τέλος, σημαντικός παράγοντας στη διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος των ευρωεκλογών αδιαμφισβήτητα είναι και η συμμετοχή. Τα κόμματα θέλουν αυξημένη συμμετοχή, αλλά για διαφορετικούς λόγους το καθένα. Ο Αλέξης Τσίπρας θέλει οι απογοητευμένοι οπαδοί του, οι οποίοι είναι και η πλειοψηφία μεταξύ αυτών που δηλώνουν «αναποφάσιστοι», να πάνε να ψηφίσουν ελπίζοντας πως έτσι θα κλείσει την ψαλίδα της διαφοράς από τη Ν.Δ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει την αυξημένη συμμετοχή επειδή αυτή λειτουργεί πάντα υπέρ του εικαζόμενου πρώτου κόμματος. Και η παράσταση νίκης δεν είναι απλή εικασία, αλλά εντυπωσιακή βεβαιότητα υπέρ του κόμματός του, ενώ και ο ίδιος συνεχίζει να προηγείται σταθερά του Αλέξη Τσίπρα όχι μόνο σε δημοτικότητα αλλά και για καταλληλότητα στην πρωθυπουργία. Η Φώφη Γεννηματά θέλει κι αυτή αυξημένη συμμετοχή ελπίζοντας ότι μεταξύ αυτών που θα επιστρέψουν στην κάλπη θα είναι και ένα σημαντικό τμήμα του 1.500.000 ψηφοφόρων οι οποίοι χάθηκαν μεταξύ των εκλογών του 2009, που έδωσαν τη νίκη στον Γ. Παπανδρέου με 44%, και του Σεπτεμβρίου 2015 που έφεραν το ΠΑΣΟΚ στην τέταρτη θέση με 6,28%.

Τη συμμετοχή των αντισυστημικών και αντιμνημονιακών ψηφοφόρων, που έφεραν τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία και τώρα εμφανίζονται αποστασιοποιημένοι, επιθυμούν και τα μικρά κόμματα της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς προκειμένου τα ποσοστά τους να ενισχυθούν ώστε να διεκδικήσουν κάποια/κάποιες έδρα/έδρες στην Ευρωβουλή ή το Ελληνικό Κοινοβούλιο. Υπέρ της αυξημένης συμμετοχής πάντως λειτουργεί η αυτοδιοικητική κάλπη δίπλα σε αυτή για την Ευρωβουλή. Οι διπλές εκλογές ευνοούν τη συμμετοχή, αφού ακόμη και αυτοί που δεν έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα πολιτικά ή τα ευρωπαϊκά θέματα είναι σίγουρο ότι έχουν κάποιον φίλο, συγγενή ή γνωστό που είναι υποψήφιος περιφερειακός, δημοτικός, κοινοτικός, διαμερισματικός σύμβουλος και ο οποίος θα τους κινητοποιήσει, επί του προσωπικού, για να πάνε στις κάλπες. Απομένει να δούμε αν στις επόμενες 15 ημέρες θα υπάρξει, λόγω των μέτρων που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός και θα ψηφίσει τις επόμενες ημέρες η Βουλή, έστω και μικρή αντιστροφή του κλίματος υπέρ της κυβέρνησης ή τα πράγματα θα παραμείνουν, όπως ευελπιστούν στην Πειραιώς, ως έχουν, επειδή, όπως λένε, «το κλίμα το διαμορφώνουν τα λάθη του Τσίπρα με Πολάκη, κότερο και Μάτι και όχι ο κουτσουρεμένος ΦΠΑ στην εστίαση και η 13η σύνταξη που δεν είναι σύνταξη, αλλά εαρινός και μάλιστα προεκλογικός μποναμάς».

Το σίγουρο πάντως είναι ότι το κλίμα στους ψηφοφόρους είναι αυτό που με θαυμαστή ενάργεια περιγράφει ένας από τους κορυφαίους δημοσκόπους της χώρας: «Οι πολίτες θέλουν να φύγει ο Τσίπρας, αλλά δεν είναι σίγουροι ότι αυτό που θέλουν είναι να έρθει ο Μητσοτάκης»...