Νίκος Φελέκης

ΕΙΚΟΝΑ ΠΡΩΤΗ: Το «Φλα - Φλου» είναι ένα από τα πιο δημοφιλέστερα ντέρμπι στη Βραζιλία μεταξύ των ομάδων Φλαμένγκο και Φλουμινένσε. Στις 15/12/1963 καταγράφηκε ο μεγαλύτερος σε προσέλευση ποδοσφαιρικός αγώνας στην Ιστορία. Την αναμέτρηση παρακολούθησαν 194.603 άτομα και το αποτέλεσμα ήταν 0-0. Λέγεται και «ντέρμπι του μίσους». Εδρα και των δύο είναι το θρυλικό Μαρακανά. Προ ημερών ο μεταξύ τους αγώνας δεν έγινε στο Ρίο ντε Τζανέιρο αλλά στο Σάο Πάουλο, στο στάδιο της Κορίνθιας, με τυπικά γηπεδούχο τη Φλαμένγκο. Νικήτρια ανεδείχθη η Φλουμινένσε με γκολ στο δεύτερο λεπτό των καθυστερήσεων.

ΕΙΚΟΝΑ ΔΕΥΤΕΡΗ: Τον Φεβρουάριο του 2000 στις κινηματογραφικές αίθουσες των Αθηνών προβάλλεται η ταινία του Δήμου Αβδελιώτη «Η εαρινή σύναξις των αγροφυλάκων». Είναι μια ηθογραφική ταινία εποχής που απέσπασε αρκετά βραβεία, εγχώρια και διεθνή. Ο Αλέκος Φλαμπουράρης και ο Νίκος Φίλης εκείνη την εποχή έχουν μπόλικο ελεύθερο χρόνο, αφού η Ανανεωτική Κομμουνιστική Οικολογική Αριστερά (ΑΚΟΑ) της οποίας είναι μέλη, έχει ποσοστά κάτω του 0,3%. Συχνάζουν στο καφέ «Ντόλτσε» -τώρα λέγεται «Φίλιον»- στη Σκουφά δίπλα στον Αγιο Διονύσιο και οι συζητήσεις τους, εκτός από την εγχώρια και διεθνή πολιτική κατάσταση, περιλαμβάνουν ανυπερθέτως και τα πολιτιστικά δρώμενα, όπως η ταινία του Αβδελιώτη. Ο Φίλης είδε την ταινία, ο Φλαμπουράρης δεν είναι σίγουρο.

Ευλόγως κάποιος θα αναρωτηθεί τι σχέση έχει το «Φλα - Φλου» με την «Εαρινή σύναξη των αγροφυλάκων». Εχει και παραέχει. Στον ΣΥΡΙΖΑ το ντέρμπι -όχι ακριβώς του μίσους, αλλά η σκληρή κόντρα μεταξύ της προεδρικής πλειοψηφίας και της αριστερής μειοψηφίας- μπορεί να ονομαστεί «Φλα - Φιλ», από τα ονόματα των δύο πρωτοκλασάτων στελεχών Φλαμπουράρη και Φίλη, που έχουν ηγετική θέση στις δύο βασικές ομάδες της Κουμουνδούρου. Εντάξει, το ντέρμπι των «Φλα - Φιλ» δεν κόβει τόσα εισιτήρια όσο το βραζιλιάνικο ντέρμπι, αλλά για τις αναμετρήσεις στον χώρο της ριζοσπαστικής Αριστεράς η προσέλευση είναι μάλλον ικανοποιητική. Οργανωτικά, όπως έδειξαν και οι νομαρχιακές συνελεύσεις, η Φλα(μπουράρης) επικρατεί της Φιλ(ης), όπως η Φλαμένγκο υπερτερεί σε νίκες (152 - 128) της Φλουμινένσε.

Αλλη, επίσης εύλογη απορία: Και τι σχέση έχουν οι «Φλα Φιλ» με τους «Αγροφύλακες» του Αβδελιώτη; Με τους αγροφύλακες όχι, με τους... Μελισσουργούς ναι. Αναφερόμαστε στο χωριό της Αρτας και όχι στους κτηνοτρόφους που ασχολούνται με τις μέλισσες. Οι Μελισσουργοί είναι το χωριό του γραμματέα της ΑΚΟΑ και ιστορικού στελέχους του ΚΚΕ εσ. Γιάννη Μπανιά.

Στους Μελισσουργούς

Χθες (10/11) σε αυτόν τον πανέμορφο, είναι η αλήθεια, τόπο οι «Μπανιάδες», όπως αποκαλούν στον ΣΥΡΙΖΑ τα στελέχη που προέρχονται από την ΑΚΟΑ, είχαν ραντεβού για να τιμήσουν με πολιτικό μνημόσυνο τον τεθνεώτα από το 2013 σύντροφό τους. Φλαμπουράρης, Φίλης, Βούτσης, Γεροβασίλη, Δρίτσας και εκατοντάδες άλλοι ταξίδεψαν (άλλοι με Ι.Χ. και άλλοι με λεωφορείο) από την Αθήνα, την Πάτρα, τη Θεσσαλονίκη, την Πρέβεζα και άλλα μέρη της Ελλάδας. Δεν ήταν όλοι «Μπανιάδες». Για παράδειγμα, ο Δρίτσας προέρχεται από τον «Κ.Ο. Μαχητής» και η Γεροβασίλη από το ΚΚΕ. Η Ολγα έχει σπίτι στα Πράμαντα, ένα χωριό δίπλα στους Μελισσουργούς, και σ’ αυτό θα φιλοξενήσει τον Φλαμπουράρη.

Όχι επειδή ανήκουν στην ίδια κομματική ομάδα (Κίνηση Μελών), αλλά επειδή συνδέονται και οικογενειακά. Ο Μπανιάς, που ήταν αδελφικός φίλος του Φλαμπουράρη από την εποχή που σπούδαζαν μηχανικοί και οι δύο στο Γκρατς της Αυστρίας, πάντρεψε τη Γεροβασίλη. Ο Φίλης, όπως και ο Βούτσης, που ανήκουν σε άλλη ομάδα, στην «Ομπρέλα», είχαν κλείσει δωμάτια στο «Αγκάθι», έναν ξενώνα με έντονο κόκκινο χρώμα στην πρόσοψη που τον κάνει να ξεχωρίζει στο όμορφο ελατόδασος των Τζουμέρκων. Προφανώς, δεν το διάλεξαν για το χρώμα, για να υποδηλώσουν ότι αυτοί εκπροσωπούν το (κομμουνιστικό) κόκκινο στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά επειδή βρίσκεται στους Μελισσουργούς και τους εξυπηρετεί στις επαφές με τους παλιούς Ρηγάδες, που είχαν και την πρωτοβουλία για το πολιτικό μνημόσυνο του Γιάννη Μπανιά. Εξυπακούεται πως Φλαμπουράρης, Φίλης, Βούτσης και λοιποί «Μπανιάδες» θα έχουν την ευκαιρία, εκτός από τις αναμνήσεις, να συζητήσουν και τα εσωτερικά του ΣΥΡΙΖΑ σε κλίμα ηρεμίας.

Όχι μόνο λόγω του χώρου και της συγκίνησης, αλλά και επειδή το θετικό κλίμα που διαμορφώθηκε στην Πανελλαδική Προγραμματική Συνδιάσκεψη προσφέρεται για συνεννοήσεις και «γέφυρες» μεταξύ των παλαιών συντρόφων, που σήμερα, στο εσωκομματικό ντέρμπι κορυφής, αγαπούν να μισούν ο ένας τον άλλον. Ο Φλαμπουράρης είναι ο εξ απορρήτων του Τσίπρα και οπαδός της μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ σε «νέο ΠΑΣΟΚ», ενώ ο Φίλης, όπως έδειξε και η ομιλία του στη Συνδιάσκεψη, είναι αυτός που ασκεί την πιο συγκροτημένη κριτική στον αρχηγισμό και τη... δεξιά στροφή του ΣΥΡΙΖΑ.

Στη θερινή σύναξη των Μελισσουργών εκλήθη να λάβει μέρος και ο Αλέξης Τσίπρας. Παρότι Φλαμπουράρης και Γεροβασίλη τον προέτρεπαν -και επέμεναν για μέρες- να πάει, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης προτίμησε να παραμείνει στην Αθήνα. Δεν του έβγαινε άλλωστε και το πρόγραμμα. Την Παρασκευή το βράδυ, πριν μιλήσει στο συνέδριο του Economist, είχε συνάντηση με τον πρωθυπουργό του Κοσόβου, τον αριστερό εθνικιστή Αλμπιν Κούρτι.

Ήταν ο μόνος από τους Βαλκάνιους ηγέτες που δεν είχε συναντήσει και ήθελε να τον γνωρίσει, αλλά και για να του εξηγήσει γιατί η αναγνώριση του Κοσόβου είναι λάθος να γίνει με μονομερείς ενέργειες. Κατά τον Τσίπρα, ο ορθός δρόμος είναι οι αμοιβαία αποδεκτές λύσεις. Οπως έγινε ανάμεσα στην Αθήνα και τα Σκόπια με τη Συμφωνία των Πρεσπών, το ίδιο πρέπει να γίνει και μεταξύ Πρίστινας και Βελιγραδίου. Η Ελλάδα δεν μπορεί να αναγνωρίσει μονομερώς το Κόσοβο. Οχι μόνο επειδή μπορεί να δημιουργηθεί προηγούμενο για την Κύπρο, όπου ο Ερντογάν πιέζει για δύο κράτη. Ούτε επειδή μελλοντικά ακραίοι κύκλοι της Αγκυρας μπορεί να εγείρουν θέμα για αυτονομία της Θράκης, αλλά και γιατί θα ήταν στρατηγικά ολέθριο σφάλμα η Ελλάδα να θυσιάσει, για χάρη των Αμερικανών και προς όφελος των Τούρκων, την ιστορική φιλία με τη Σερβία.

Οι εναλλακτικές

Τη διεθνή ατζέντα του -όπως την ανέλυσε στους συνομιλητές του σε Ρώμη, Βρυξέλλες, Βελιγράδι και Αχρίδα- ο Αλέξης Τσίπρας την επανέλαβε και στο συνέδριο του Economist, επιμένοντας ότι το σοκ της πανδημίας, η ψηφιοποίηση του κράτους και το Ταμείο Ανάκαμψης δεν πρέπει να χρησιμοποιηθούν για αύξηση, αλλά για μείωση των ανισοτήτων. Να γίνουν ευκαιρία για προοδευτικές λύσεις και όχι για επικράτηση της δεξιάς και νεοφιλελεύθερης ατζέντας στην εργασία, στη μετανάστευση, στα δικαιώματα, στο κοινωνικό κράτος και επιστροφή στους σιδηρούς δημοσιονομικούς κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας.

Η αλήθεια είναι ότι ο Αλέξης Τσίπρας σε αυτά τα θέματα, μετά το τετράμηνο των θεματικών εκδηλώσεων και την Προγραμματική Συνδιάσκεψη, έχει αρκετό υλικό, και μάλιστα εναλλακτικό στην κυβερνητική πολιτική, να παρουσιάσει. Η κατηγορία για απουσία προγράμματος και συνθηματική αντιπολίτευση πλέον δεν ευσταθεί. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει προγραμματικές θέσεις, ενώ παρά τους φόβους του Τσίπρα και των συνεργατών του, η «Ομπρέλα» συμφώνησε (και μάλιστα με το σταλινικό ποσοστό του 97%) και στην Πολιτική Απόφαση για την αντιπολίτευση, το κόμμα, τις συμμαχίες, τις προτεραιότητες και τον στόχο της Κουμουνδούρου για «νίκη, έστω και με μία ψήφο, στις εκλογές».

Υπήρξαν διαφορετικές προσεγγίσεις, αρκετές εκ των οποίων, ακόμη και από στελέχη της «Ομπρέλας», ήταν αξιόλογες, όπως παραδέχονται και συνεργάτες του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ομως η διάθεση όλων ήταν για «χαμηλές μπαλιές», αποφυγή της ρήξης και προσπάθεια ανεύρεσης ισορροπιών στις σχέσεις μεταξύ των τεσσάρων ομάδων (Κίνηση Μελών, «Ομπρέλα», ΡΕΝΕ, «Γέφυρα»), που κατέγραψαν τις δυνάμεις τους στις νομαρχιακές συνελεύσεις και την εκλογή των περιφερειακών οργάνων. Βέβαια, συνέδριο, όπως θέλουν αρκετοί, σε προβλεπτό χρόνο δεν πρόκειται να γίνει. Αντ’ αυτού και μέχρι το φθινόπωρο τα δύο ντοκουμέντα της Συνδιάσκεψης θα τεθούν για συζήτηση και ψηφοφορία στις ανά την επικράτεια κομματικές οργανώσεις. Η έγκρισή τους, σύμφωνα με τα λεγόμενα στελεχών της ηγετικής ομάδας, ουσιαστικά θα σημαίνει και την επικύρωση από το σύνολο των μελών του κόμματος, άρα το συνέδριο μπορεί να περιμένει και αφού επαναξιολογηθεί και η κατάσταση με το τέταρτο κύμα της πανδημίας.

Ο Τσίπρας, που αύριο βράδυ θα μιλήσει στη Θεσσαλονίκη και την Παρασκευή στο Ηράκλειο, είναι ευχαριστημένος από την έκβαση της Συνδιάσκεψης, ενώ τις τελευταίες ημέρες έχει, όπως λένε συνομιλητές του, έναν επιπλέον λόγο να χαμογελάει. Τα ευρήματα των εξαμηνιαίων Τάσεων της MRB για πρώτη φορά, μετά την ήττα στις εκλογές του 2019, στο ερώτημα «Ποιος θέλεις να κερδίσει έστω και με μία ψήφο», η απάντηση είναι ΣΥΡΙΖΑ 31,1% (και όχι 23%) και ΝΔ 39%. Οπως εξηγούν οι συνεργάτες του Αλέξη, «είμαστε στα ίδια ποσοστά των εκλογών του ’19, με τη Ν.Δ. να έχει χάσει τα όποια κέρδη είχε αποκομίσει από την πανδημία και η πορεία της να είναι προς τα κάτω και όχι προς το 43%-44% που έδειχναν οι προβολές διάφορων δημοσκόπων».

Επίσης ενδιαφέρον, σύμφωνα με τα λεγόμενα συνομιλητών του Αλέξη Τσίπρα, έχει και η απάντηση στο ερώτημα «Ποιο κόμμα θα σας ενοχλούσε να κερδίσει έστω και με μία ψήφο διαφορά». Εχουμε ισοψηφία: 40,4% λέει ο ΣΥΡΙΖΑ και 40% η Ν.Δ. Η διαφορά είναι ότι πέρσι τον Ιούνιο το 45,3% έλεγε ο ΣΥΡΙΖΑ και μόλις 33,1% η Ν.Δ. Το ισοζύγιο ήταν 12,2% υπέρ της Ν.Δ. και τώρα μόλις 0,4%. Μειώνονται τα ποσοστά ενόχλησης για τον ΣΥΡΙΖΑ και αυξάνονται για τη Ν.Δ. Ο Τσίπρας και οι συνεργάτες του το ερμηνεύουν ως υποχώρηση του αντι-ΣΥΡΙΖΑ ρεύματος, ενώ στα θετικά για την αξιωματική αντιπολίτευση καταγράφουν και το γεγονός ότι για πρώτη φορά, μετά από δύο χρόνια, η καταλληλότητα του Τσίπρα για την πρωθυπουργία σκαρφαλώνει στο 31,6%. Η διαφορά υπέρ του Μητσοτάκη παραμένει, βέβαια, μεγάλη (42,5%), όμως το χάντικαπ του Αλέξη έναντι του Κυριάκου δεν είναι πλέον 20 και 30 μονάδες, αλλά έχει περιοριστεί στις 11.

Οι τάσεις και η πανδημία

Αυτά σε συνδυασμό και με το γεγονός ότι για πρώτη φορά, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Δημήτρη Μαύρου της MRB, παρατηρούνται και διαρροές από τη Ν.Δ. προς τον ΣΥΡΙΖΑ κάνουν την ηγεσία της Κουμουνδούρου να ελπίζει πως μπορεί στους επόμενους πολλούς -τουλάχιστον 16- μήνες που απομένουν μέχρι τις κάλπες, να γυρίσει το παιχνίδι. Υπάρχουν δύο ακόμη λόγοι που μπορεί, όπως λέει ο Τσίπρας στους συνομιλητές του, να γυρίσουν το παιχνίδι υπέρ του. Και οι δύο αφορούν τα αισθήματα των πολιτών-ψηφοφόρων για τις εξελίξεις. Το 71,6% θεωρεί ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας είναι κακή (43%) και πολύ κακή (28,6%) και μόλις το 9,5% την αξιολογεί ως πολύ καλή (1,3%) και καλή (8,2%).

Εξίσου αρνητικός είναι και ο βαθμός αισιοδοξίας των Ελλήνων. Το 64,1% θεωρεί ότι τα πράγματα στη χώρα πάνε αρκετά άσχημα (39,3%) και πολύ άσχημα (24,8%) και μόλις το 9,1% έχει τη γνώμη ότι πάνε πολύ καλά (1,8%) και αρκετά καλά (7,3%). Υπάρχει και ένας ακόμη λόγος, τον οποίο όμως η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει ούτε να τον σκέφτεται. Και ούτε ποντάρει να εισπράξει οφέλη από αυτόν. Είναι η πανδημία. Η υγειονομική επιδείνωση λόγω της μετάλλαξης «Δέλτα» δεν αποτελεί για τον Τσίπρα προνομιακό πεδίο αντιπαράθεσης. Κάθε άλλο. Οπως και η Φώφη Γεννηματά, έτσι και ο Αλέξης Τσίπρας έχει σε πρώτη προτεραιότητα τον εμβολιασμό του πληθυσμού. Η κριτική σε διαχειριστικές ανεπάρκειες και λάθος επιλογές της κυβέρνησης γίνεται, αλλά όχι σε βαθμό που να οδηγήσει σε οξύτατη πόλωση και διχασμό.

Ο Αλέξης Τσίπρας έχει και έναν επιπλέον λόγο να είναι φειδωλός στην κριτική του για την εξέλιξη της πανδημίας. Οι απαράδεκτες δηλώσεις του Παύλου Πολάκη έχουν δώσει την ευκαιρία στην κυβέρνηση να στήσουν τον ΣΥΡΙΖΑ στα 11 μέτρα και να τον πυροβολούν: αφενός ότι κλείνει το μάτι στους αντιεμβολιαστές και αφετέρου να προπαγανδίζει πως σε περίπτωση που ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν κυβέρνηση, ο «Πολακισμός» θα είχε οδηγήσει δεκάδες χιλιάδες Ελληνες στις ΜΕΘ, τον αναπνευστήρα και τα... θυμαράκια.

Η μετατροπή της πολιτικής αντιπαράθεσης σε ντέρμπι μίσους, αντίστοιχο με το βραζιλιάνικο «Φλα - Φλου», βλάπτει τον Τσίπρα. Ευνοεί μόνο φανατικούς τύπου Πολάκη ένθεν κακείθεν. Τουλάχιστον σε αυτό συμφωνούν απολύτως και οι Φλα - Φιλ. Οχι επειδή είναι παλιοί «Μπανιάδες», αλλά γιατί με τους «αυριανιστές», παλιούς και νέους, η ανανεωτική πτέρυγα της πάλαι ποτέ ευρωκομμουνιστικής Αριστεράς είχε πάντα ανοιχτούς λογαριασμούς...