Νίκος Φελέκης

Φαίνεται ότι η 17η Ιουνίου είναι μια σημαντική ημέρα. Το 2012 είχαμε τις (επαναληπτικές) εκλογές, που κέρδισε με 29,66% ο Αντώνης Σαμαράς και έγινε πρωθυπουργός και ο Αλέξης Τσίπρας, αναδεικνυόμενος με 26,89% αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ενέγραψε υποθήκη να είναι αυτός ο επόμενος πρωθυπουργός.

Το 2018, την ίδια ημερομηνία, υπεγράφη η Συμφωνία των Πρεσπών, επιλύοντας ένα πρόβλημα δεκαετιών, το Μακεδονικό. Φέτος στις 17 Ιουνίου, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, θα ψηφιστεί ο νόμος που αλλάζει άρδην -και σε βάρος των εργαζομένων, όπως καταγγέλλει σύσσωμη η αντιπολίτευση- το τοπίο στις εργασιακές σχέσεις.

Πρόθεση της κυβερνητικής πλειοψηφίας είναι να ψηφιστεί την Τετάρτη, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ θα ζητήσει να υπάρξει ονομαστική ψηφοφορία, ενώ ως πρόσθετος λόγος καθυστέρησης εκτιμάται και το γεγονός ότι θα είναι πολλοί οι βουλευτές που θα θελήσουν να μιλήσουν.

Οχι μόνο λόγω του περιεχομένου του νόμου, αλλά και επειδή έλαβε τέλος η καραντίνα, και η Ολομέλεια της Βουλής μετά από πολλούς μήνες θα γίνει με φυσική παρουσία. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως στον ΣΥΡΙΖΑ εξετάζουν το ενδεχόμενο να εγγραφούν στον κατάλογο των ομιλητών και οι 86 βουλευτές του, ενώ δεν θα πρέπει να αποκλείσουμε και την εκδήλωση ακτιβιστικών ενεργειών που θα καταστήσουν εκρηκτικό το κλίμα της αντιπαράθεσης. Ηδη η ατμόσφαιρα έχει υπερθερμανθεί από προχθές με την απόφαση του προέδρου της Βουλής Κώστα Τασούλα να μην επιτρέψει στον Αλέξη Τσίπρα να μιλήσει για τα υπέρογκα χρέη της Ν.Δ. προς τις τράπεζες.

Σε κάθε περίπτωση, στο επόμενο δεκαήμερο η καρδιά της Κουμουνδούρου θα χτυπά έντονα αντικυβερνητικά και πρωτίστως στα Εργασιακά, καθώς μετά την ψήφιση του νόμου, στα μέσα της μεθεπόμενης εβδομάδας, θα πραγματοποιηθεί η δεύτερη εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ για τα Εργασιακά, με τον Αλέξη Τσίπρα να παρουσιάζει την προγραμματική του (αντι)πρόταση, που θα καταργεί τον νόμο Χατζηδάκη, θα προβλέπει 7ωρο αντί για 10ωρο, με πληρωμένες υπερωρίες, και θα επαναφέρει τις συλλογικές συμβάσεις στη θέση των ατομικών. Με αυτή την εκδήλωση ολοκληρώνεται ο κύκλος των προγραμματικών παρουσιάσεων για ΕΣΥ, ιδιωτικό χρέος, εργασιακά, Ταμείο Ανάκαμψης και κλιματική αλλαγή.

Η Πανελλαδική Προγραμματική Συνδιάσκεψη, για να μη συμπέσει με το Συνέδριο του ΚΚΕ (25-27 Ιουνίου), θα γίνει το τριήμερο 2-4 Ιουλίου και σε αυτή θα συμμετέχουν περισσότερα από 2.500 άτομα (βουλευτές, στελέχη και προσωπικότητες από τον ευρύτερο προοδευτικό χώρο). Εκτός από τη Συνδιάσκεψη και τα Εργασιακά, ο Τσίπρας και οι συνεργάτες του το επόμενο διάστημα θέλουν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους και σε δύο άλλα σοβαρά θέματα τα οποία θα απασχολήσουν την επικαιρότητα.

Το ένα είναι οι αλλαγές στην ασφάλιση και τις συντάξεις, που θα εισηγηθεί στο Κοινοβούλιο ο υφυπουργός Παναγιώτης Τσακλόγλου, και το άλλο η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, ακόμη μία παρέμβαση της Νίκης Κεραμέως στον χώρο της Παιδείας, στην οποία εναντιώνονται συνδικαλιστές και αντιπολίτευση.

Αν στα ανωτέρω προσθέσουμε και τα θέματα της οικονομίας στα οποία η Κουμουνδούρου, εφεξής και όσο περιορίζεται (;) ο κορωνοϊός, θα επικεντρώσει την αντιπολιτευτική της δράση, γίνεται ξεκάθαρη η στρατηγική της αξιωματικής αντιπολίτευσης για το δεύτερο μισό της διακυβέρνησης Μητσοτάκη: ανάδειξη των διαχωριστικών γραμμών ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά.

Μέχρι να γίνουν οι εκλογές, από τον Οκτώβριο του 2022 και μέχρι τον Μάρτιο του 2023 είναι η κυρίαρχη εκτίμηση, ο Αλέξης Τσίπρας θέλει οι πολίτες να έχουν κατανοήσει τις διαφορές του ΣΥΡΙΖΑ από τη Ν.Δ. στα θέματα της εργασίας, της οικονομίας, της Παιδείας, του περιβάλλοντος, της νεολαίας και των νέων ανισοτήτων που προκύπτουν από τον ψηφιακό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Και ανάλογα να αποφασίσουν για το ποιος θέλουν να κυβερνήσει.

Τα εθνικά θέματα

Για τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής -και ιδιαίτερα για τα Ελληνοτουρκικά- περιμένει να δει και τα αποτελέσματα των επαφών Μητσοτάκη - Ερντογάν, του Μπάιντεν με τον Ερντογάν, καθώς και τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής για τις σχέσεις Ε.Ε. και Τουρκίας.
Η εκτίμηση πάντως που διαμορφώνεται στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης, υπό την πίεση των Καραμανλή, Σαμαρά και των καθαρόαιμων δεξιών της Ν.Δ., έχει εγκαταλείψει τη γραμμή της επίλυσης των διαφορών με την Τουρκία και με προεξάρχοντα τον ΥΠΕΞ Νίκο Δένδια έχει προσχωρήσει στο δόγμα: προσχηματικός διάλογος με την Αγκυρα, άξονες με τρίτες χώρες και αγορά εξοπλιστικών προγραμμάτων. Και ως εκ τούτου η προσφυγή στη Χάγη, παρά τα όσα λέγονται, παραπέμπεται στο μακρινό μέλλον.

Μάλιστα με τον χαρακτηρισμό της Τουρκίας ως «ασφαλούς χώρας», η κυβέρνηση, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις συνεργατών του Αλέξη Τσίπρα, εκτός του ρίσκου που αναλαμβάνει, μετατοπίζεται και πιο δεξιά, καθώς εμφανίζεται να αναλαμβάνει αυτή, προς ανακούφιση αρκετών χωρών της Ε.Ε., τη νομική, πολιτική και επιχειρησιακή απόκρουση των μεταναστών στην Ανατολική Μεσόγειο.

Βεβαίως, σε περίπτωση που η πολιτική αυτή παραγάγει θετικά αποτελέσματα και περιοριστούν έτι περαιτέρω οι μεταναστευτικές ροές, ιδίως στα νησιά, η κυβέρνηση (μετά τα γεγονότα στον Εβρο και τις σκληρές δηλώσεις Δένδια μέσα στην τουρκική έδρα, παρουσία του Μεβλούτ Τσαβούσογλου) θα έχει κερδίσει έναν ακόμη «πατριωτικό» πόντο, πράγμα που θα της επιτρέψει από τον Σεπτέμβριο να φέρει προς κύρωση τα τρία μνημόνια συνεργασίας με τη Βόρεια Μακεδονία - με τις κατάλληλες βέβαια διευθετήσεις που θα ελαχιστοποιούν τις αρνήσεις των... μακεδονομάχων βουλευτών της.

Σημειώνουμε ότι στην Κουμουνδούρου επικρατεί η άποψη πως «η Αριστερά δεν προσδοκά κέρδη από τα λεγόμενα εθνικά θέματα, αλλά είναι η Δεξιά αυτή που μπορεί να χάσει εφόσον η στρατηγική περί εθνικών δικαίων -και όχι εθνικών συμφερόντων- αποτύχει». Και σε κάθε περίπτωση, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί πως «πατριωτική στάση συνιστά η επίλυση των διαφορών με την Τουρκία και όχι η διαιώνισή τους, που διατηρεί την ένταση και τον φόβο του ατυχήματος στο Αιγαίο και δεσμεύει τη χώρα σε στρατιωτικά προγράμματα και εξοπλισμούς, αντί για ανάπτυξη της οικονομίας και του κοινωνικού κράτους».

Μπορεί από τα μαθήματα διπλωματίας ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης να μην προσδοκά οφέλη, όμως από τις εξελίξεις που θα επισυμβούν στην οικονομία, σε περίπτωση που στους επόμενους μήνες οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν ανακάμψουν και η ανεργία εκτοξευτεί, περιμένει να πληγωθεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Και μάλιστα ορισμένοι συνεργάτες του Αλέξη υποστηρίζουν πως το πολιτικό και εκλογικό κόστος για την κυβέρνηση μπορεί να είναι σημαντικό εάν

α) για λόγους χρεών έχουμε μαζικούς πλειστηριασμούς ακινήτων,
β) συνεχιστούν οι ανατιμήσεις σε βασικά είδη διατροφής,
γ) η αύξηση των αντικειμενικών αξιών συμπαρασύρει προς τα πάνω φόρους μεταβίβασης, δημοτικά τέλη, ΕΝΦΙΑ και άλλους φόρους επί των ακινήτων,
δ) ο τουρισμός δεν πάει τόσο καλά όσο διαφημίζεται,
ε) η πανδημία έχει και τέταρτο κύμα και
στ) επεκταθεί η εγκληματικότητα.
«Ασφάλεια», η λέξη-κλειδί

Αν μάλιστα από το φθινόπωρο έχουμε, όπως προβλέπεται, αναταραχή και συγκρούσεις στα πανεπιστήμια λόγω της παρουσίας αστυνομικών στον χώρο, τότε, σύμφωνα πάντα με τα λεγόμενα συνομιλητών του Αλέξη Τσίπρα, «η δημοσκοπική ηγεμονία του Μητσοτάκη θα καταρρεύσει. Και ο φόβος από την πανδημία θα μετατραπεί σε φόβο για την κυβέρνηση».

Σύμφωνα με πηγές από το περιβάλλον του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αν τα πράγματα δεν εξελιχθούν καλά, ενδέχεται η «ασφάλεια» να είναι η λέξη-κλειδί, με την οποία θα πολιτευτεί ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι τις κάλπες. Μάλιστα είναι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος αυτός που το έθεσε με σαφήνεια, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Εποχή»: «Εμείς αυτό που μπορούμε να υποσχεθούμε στον κόσμο είναι ασφάλεια με την πραγματική έννοια.

Ασφάλεια στη δουλειά του, ασφάλεια ότι θα έχει το σπίτι του, ασφάλεια ότι θα έχει καλά νοσοκομεία και σχολεία, ασφάλεια ότι αν του τύχει κάτι απρόοπτο δεν θα αλλάξει άρδην η ζωή του». Σημειώνουμε ότι το τελευταίο διάστημα οι σχέσεις του Αλέξη Τσίπρα με τον α’ κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ έχουν βελτιωθεί σημαντικά ή εν πάση περιπτώσει επιχειρείται, εν όψει και της Προγραμματικής Συνδιάσκεψης, «να συζητηθούν με θετική διάθεση» οι διαφορές ανάμεσα στο προεδρικό μπλοκ και την αριστερή αντιπολίτευση. Συνεργάτες του Αλέξη διατείνονται ότι για τη γεφύρωση των αντιθέσεων είναι καθοριστικής σημασίας και το γεγονός ότι «για πρώτη φορά δεν υπάρχει κεντρική ιδεολογική αντιπαράθεση, όπως συνέβη στο παρελθόν με τον Λαφαζάνη (το 2015) και τον Κουβέλη (το 2010), που οδήγησαν στη διάσπαση και την ίδρυση της ΛΑΕ και της ΔΗΜ.ΑΡ. αντίστοιχα». Υποστηρίζουν μάλιστα πως το έργο της εξομάλυνσης των διαφορών γίνεται πιο εύκολο για τον Αλέξη Τσίπρα επειδή η βασική αντίθεση αφορά το εύρος των εξουσιών του, αν δηλαδή θα είναι αρχηγός ή πρόεδρος.

Η διεύρυνση προς το Κέντρο

Η αριστερή μειοψηφία, πάντως, όχι μόνο δεν αμφισβητεί τον Αλέξη Τσίπρα, αλλά σχεδόν άπαντες συμφωνούν ότι χωρίς αυτόν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν υπάρχει ως κυβερνητικό κόμμα. Ούτε και κανείς, τουλάχιστον μέχρι τώρα, θέτει ζήτημα αντικατάστασής του σε περίπτωση και νέας εκλογικής ήττας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ενστάσεις για τις πολιτικές προτεραιότητες και τις συμμαχίες του κόμματος. Κάθε άλλο.

Πρόσφατο παράδειγμα ο Νίκος Φίλης, που πήρε αποστάσεις από τη «μεταγραφή» του πρώην βουλευτή του ΠΑΣΟΚ και υφυπουργού Παιδείας στην κυβέρνηση Σαμαρά, του Συμεών Κεδίκογλου, στον ΣΥΡΙΖΑ. «Ο Φίλης, ο Βούτσης, ο Σκουρλέτης διαφωνούν με τα πρόσωπα που φέρνει ο Τσίπρας από τον κεντρώο χώρο, μπορούν να μας πουν ποια πρόσωπα έφεραν οι ίδιοι από την Αριστερά; Κανένα», μας λέει επίλεκτο στέλεχος της Κουμουνδούρου, το οποίο, κατά τα άλλα, παραδέχεται πως «ο Νίκος ήταν πάντως προσεκτικός στις διαπιστώσεις του και η προσέγγισή του δεν ήταν διχαστική».

Η αντιπαράθεση για τη διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ προς το Κέντρο και ειδικότερα αν η δυναμική της εξαντλήθηκε στις μεταγραφές πολιτευτών ή αν ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει πρωτίστως να στοχεύσει στη νεολαία και την αποχή και να μην κυριαρχήσει ο παλαιοκομματισμός στην προσέλκυση στελεχών και ψήφων είναι μερικά από τα θέματα που θα απασχολήσουν έντονα την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη, αλλά θα πρέπει να θεωρείται σίγουρο ότι τελικά οι συμμετέχοντες θα συμφωνήσουν με τη γραμμή Τσίπρα για την αναγκαιότητα αναδιοργάνωσης της Προοδευτικής Παράταξης και τις κοινωνικοπολιτικές συμμαχίες που θα επιτρέψουν στην κυβερνώσα Αριστερά να αμφισβητήσει, στις επόμενες εκλογές, την ηγεμονία του Κυριάκου Μητσοτάκη και της δεξιάς παράταξης...