Νίκος Βεντουράκης

Με την πάροδο του χρόνου, η παλαιότερη μόδα της τεχνολογίας αντικαθίσταται από τις καινοτομίες των εταιριών. Κάτι τέτοιο συμβαίνει από την εφεύρεση του μοντέρνου υπολογιστή (όχι του μηχανισμού των Αντικυθήρων, ούτε του Τσαρλς Μπάμπατζ) και μετά, με τις τεχνολογίες να εξελίσσονται με ρυθμό γεωμετρικής προόδου, χωρίς να φτάνουν -ακόμα- το σημείο του κορεσμού.

Παράλληλα, εξελίσσονται και οι ιδέες οι οποίες με την πάροδο της αρχής του 21ου αιώνα, φαίνεται να παραμένουν σταθερά σε ένα πράγμα: κοινωνική δικτύωση.

Βέβαια, μπορεί να πει κανείς, πως το Myspace, το Facebook και το Twitter έχουν γίνει πια βαρετά, «κοινά». Ακόμα και το νέο Google + είναι μία καινοτομία η οποία έχει προδιαγεγραμμένη πορεία, λίγο-πολύ αναμενόμενη.
Παρ’ όλα αυτά, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας του διαδικτύου, η οποία ως ένας δορυφόρος της πραγματικής ζωής, σιγά-σιγά δημιουργεί το δικό της σύμπαν, τη δική της πραγματικότητα. Δεν είναι τυχαίο πως αυτό το σύμπαν έχει βασιστεί στην πρωτόγονη ανάγκη του ανθρώπου να «έχει παρέα», να είναι μέρος ενός συνόλου.
Χωρίς να προσπαθώ να γίνω κοινωνιολόγος, είναι ηλίου φαεινότερο πως οι «φίλοι» του διαδικτύου έχουν πολλά κοινά με τους πραγματικούς φίλους της  ζωής, που δεν έχει καλώδια. Μέσω της κοινωνικής δικτύωσης, μάλιστα, οι φιλίες έχουν εμπεδωθεί ή δημιουργηθεί.

«Νεωτερισμοί», θα πει κανείς… Κι όμως, όπως παλαιότερα -και πολύ ομορφότερα, κατά την ταπεινή άποψή μου- οι διαπροσωπικές σχέσεις γίνονταν στο καφενείο της πλατείας, στο μπαλκόνι της πολυκατοικίας με τους απέναντι, στα αυτοσχέδια γήπεδα της γειτονιάς. Έτσι παρόμοια και τώρα πια, μέσω των αποστάσεων που έχουμε δημιουργήσει ως κοινωνίες και πολίτες, πολλές φορές ο μόνος τρόπος να βρεθείς με έναν φίλο ο οποίος έχει μετακομίσει σε άλλη πόλη, άλλη χώρα, είναι το διαδίκτυο, το τηλέφωνο, το «+1» και το «Like».

Πολλοί θα πουν πως αυτά είναι ανοησίες, πως η ζωή είναι «κάπου εκεί έξω». Τα συνθήματα του τύπου «σβήσε το PC και βγες στο δρόμο» είναι φυσικό επακόλουθο των ιδίων συνθημάτων στους τοίχους της αφιλόξενης πόλης, που μιλούσαν για το σβήσιμο, την καταστροφή της αδηφάγας “TV”. Τώρα, ο υπολογιστής είναι ο στόχος, το «άχτι» των καθημερινών, νέων ανθρώπων, οι οποίοι γυρνώντας στο σπίτι βρίσκουν το μηχάνημα αυτό, ανοικτό, να τους περιμένει, να τους καλωσορίζει σε ένα περιβάλλον στο οποίο θέλουν και μπορούν να ελέγχουν. Εκεί, όπου εάν θέλουν μπορούν να μην τους βρίσκει κανείς (ουδέν εκνευριστικότερο του κινητού τηλεφώνου που δε λέει να σωπάσει), αλλά με ένα πάτημα του κουμπιού μπορούν να πουν μια κουβέντα με έναν φίλο, μία φίλη, να κανονίσουν για έναν «καφέ».

Εν ολίγοις έτσι, τουλάχιστον στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης και του «βγαίνω λίγο έξω να ξεσκάσω», είναι πάνω κάτω τα πράγματα. Όχι ως γενικός κανόνας με λίγες εξαιρέσεις, αλλά για πολλούς από εμάς που έχουμε μεγαλώσει ή χρησιμοποιούμε υπολογιστές, ο σύνδεσμος αυτός μεταξύ των παράλληλων συμπάντων υπάρχει, και μάλιστα είναι πολύ δυνατός.

Ο συγκερασμός ο οποίος δημιουργείται από την πραγματική ζωή και από την ηλεκτρονική είναι σημάδι των καιρών. Δεν το κατακρίνω, δεν το επικροτώ, δεν μπορώ να το αλλάξω και ούτε θα έπρεπε. Είναι τεχνολογικό επακόλουθο της ανθρωπότητας. Έχω όμως την εντύπωση πως η κοινωνία είναι «εκεί έξω», «εδώ μέσα», παντού γύρω μας, ακόμα και στο κουτί που μας δίνει πρόσβαση σε όλο το διαδίκτυο.

Το μόνο που είναι στο χέρι μας είναι να κάνουμε όλες αυτές τις κοινωνίες, όλες τις παρεμφερείς συνδυασμένες πραγματικότητες… “Like”!