Μπάμπης Κούτρας

Ενα από τα μαθήματα που μας δίνει η πανδημία είναι ότι κανένας εφησυχασμός, καμία πρόωρη, έστω και αχνή, αισιοδοξία δεν συγχωρείται. Ο τρόπος που χτυπά και μεταδίδεται ο κορωνοϊός, ο απρόβλεπτος και ύπουλος χαρακτήρας του, εκδικείται οποιονδήποτε τολμήσει να τον υποτιμήσει. Αλλά πλέον αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά και δεδομένα.

Παρομοίως, τείνει να θεωρείται δεδομένη η επιτυχία των αυστηρών περιοριστικών μέτρων που έλαβε και διαρκώς διευρύνει ή εξειδικεύει η κυβέρνηση. Τις τελευταίες ημέρες διαφαίνεται καθαρά ένα διεθνές ρεύμα εκτίμησης, σεβασμού -ή και θαυμασμού ενίοτε- προς την Ελλάδα. Παράδοξο, αλλά συμβαίνει: η χώρα μας παρουσιάζεται με διθυράμβους, ως case study έγκαιρης και αποτελεσματικής αντιμετώπισης της πανδημίας. Σχεδόν καθημερινά εμφανίζεται κάποιο δημοσίευμα σε ξένα ΜΜΕ για το πόσο σπουδαία τα καταφέρνει η Ελλάδα, ενώ πολλοί, δημοσιογράφοι και πολιτικοί, αποδίδουν τα εύσημα προσωπικά στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Κανονικά θα έπρεπε να μας ενοχλεί κάπως η έκπληξη της διεθνούς κοινότητας για κάτι που, επιτέλους, φαίνεται να κάνουμε με τον σωστό τρόπο. Το ζήτημα δεν είναι όμως να αναλύσουμε το γιατί αναβαθμίζεται το κύρος της πατρίδας μας, αλλά να αξιοποιήσουμε αυτή την αλλαγή διάθεσης αποσπώντας τα μέγιστα δυνατά οφέλη.

Ας συμφωνήσουμε ότι μέχρι στιγμής η στρατηγική που ακολούθησε η κυβέρνηση στον τομέα της δημόσιας υγείας και μάλιστα υπό συνθήκες πολεμικού συναγερμού αποδίδει καρπούς. Και ας ελπίσουμε ότι, για το καλό όλων μας, δεν θα υπάρξει κάποια αρνητική έκπληξη ως προς τη διατήρηση της πανδημίας υπό έλεγχο. Οπως και να ’χει, ο επόμενος στίβος όπου θα κληθεί να αγωνιστεί η κυβέρνηση είναι η οικονομία. Αναμφίβολα η τρέχουσα προτεραιότητα είναι η προστασία της ζωής και της υγείας όλων των Ελλήνων ανεξαιρέτως, όμως αυτό είναι το μισό success story. Και μπορεί μέχρι στιγμής να έχει καταβληθεί τιτάνια προσπάθεια, αλλά εάν το εγχείρημα της διάσωσης και της ανάνηψης της χώρας δεν έχει ανάλογη συνέχεια στο οικονομικό πεδίο, το ημιτελές success story θα σαρωθεί αμέσως με την επερχόμενη θύελλα της ύφεσης.

Υποθέτουμε ότι η διαχείριση της τρέχουσας κρίσης δείχνει ξεκάθαρα ότι η ενδεδειγμένη μέθοδος είναι η αποφασιστική χάραξη και εφαρμογή μιας ορθολογικής στρατηγικής, εστιασμένης απευθείας στην καρδιά του προβλήματος. Ασυνήθιστη σε σχέση με την παραδοσιακή κυβερνητική νοοτροπία στην Ελλάδα, πρόκειται για μια στρατηγική η οποία συνδιαμορφώνεται από την εκτελεστική εξουσία με την καίρια και ουσιαστική συμβολή τεχνοκρατών, επιστημόνων και ειδικών. Μια και ανακαλύψαμε λοιπόν, έστω και καθυστερημένα, ότι μόνο με σοβαρότητα μπορούμε να προχωρήσουμε, δεν θα έπρεπε να πορευτούμε βάσει του ίδιου modus operandi και στην οικονομία; Δεν υπάρχει πρόγνωση για την επόμενη μέρα που να μην αποτυπώνει μια ζοφερή εικόνα, να μην κάνει λόγο για εκατομμύρια ανέργους σε όλο τον κόσμο και μια ασύλληπτων διαστάσεων οικονομική και κοινωνική κρίση.

Κανείς δεν θέλει να φανταστεί τι θα γίνει εάν χαθεί καθ’ ολοκληρίαν η φετινή τουριστική σεζόν, πόσες επιχειρήσεις, πόσοι εργαζόμενοι στον επίμαχο κλάδο θα περιέλθουν σε κατάσταση χρεοκοπίας και φτώχειας.

Εάν προηγηθούμε χρονικά στην απελευθέρωση από τις συνθήκες καραντίνας, θα έχουμε κερδίσει ένα σημαντικό πλεονέκτημα, το οποίο και θα πρέπει να αξιοποιήσουμε τα μέγιστα, προσαρμόζοντας στόχους, προϊόντα, υπηρεσίες κ.ο.κ. στην πραγματική ζήτηση. Οπως αποδείχθηκε τις προηγούμενες ημέρες, σε αυτή την προσπάθεια ταχείας ανάταξης της οικονομίας, θα είμαστε επί της ουσίας μόνοι μας. Τα 540 δισ. ευρώ που ενέκρινε το Eurogroup ως έκτακτη ένεση βοήθειας στις χειμαζόμενες οικονομίες της Ε.Ε., στην πραγματικότητα είναι μια αναδιάταξη κονδυλίων και ήδη υπαρχόντων μηχανισμών στήριξης.

Η αλληλεγγύη της Ενωμένης Ευρώπης είναι περισσότερο σύνθημα και ευσεβής πόθος για τους ρομαντικούς, παρά μια κυρίαρχη αξία ή μια συγκροτημένη πολιτική. Και όσοι υπερ-αισιόδοξοι ή και αφελείς οραματίζονται ένα οικουμενικό new deal, μια καθολική επανεκκίνηση της οικονομίας, καλό θα είναι να προετοιμάζονται για ένα new bill. Εναν καινούριο φουσκωμένο λογαριασμό που, όπως πάντα δυστυχώς, θα κληθούν να πληρώσουν για άλλη μία φορά τα μεσαία κοινωνικά στρώματα, η αστική τάξη που παράγει και φορολογείται - ή ό,τι θα έχει απομείνει από αυτήν.