Μπάμπης Κούτρας

Αυτός ο εφιάλτης που ξεκίνησε τέτοιες ημέρες, πριν από έναν χρόνο, τα άλλαξε όλα. Η λύτρωση που οραματιζόμαστε, η διέξοδος και η εκτόνωση που πιστεύουμε ότι επιθυμούμε είναι αντανάκλαση της περιπέτειας που ζούμε. Προσδοκούμε από το αύριο ό,τι στερούμαστε σήμερα. Είναι τόσο απλό - αν και ο καθηγητής του Γέιλ Νίκολας Χρηστάκης περιγράφει το όλο ζήτημα πολύ καλύτερα.

Στο τελευταίο βιβλίο του, το «Βέλος του Απόλλωνα», ο διαπρεπής Ελληνας επιστήμονας και διανοητής αναφέρεται σε μια έκρηξη κοινωνικότητας στο τέλος της πανδημίας, η οποία θα φτάσει έως και την κατάλυση των παραδεδεγμένων ηθών. Μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας θα ορμήσει ασυγκράτητο να ανακτήσει τη ζωή, ωθούμενο από μια υπερδιέγερση ανάλογη της καταπίεσης του lockdown. Ο έρωτας θα ξορκίσει την αρρώστια και τον θάνατο, ο κόσμος θα γυρίσει την πλάτη του στη θρησκεία, θα ξοδεύει χρήμα κυνηγώντας όλων των ειδών τις απολαύσεις.

Η κυρίαρχη νοοτροπία θα θυμίζει τη φρενίτιδα της δεκαετίας 1920, ακριβώς διότι και τότε η οικουμένη απελευθερωνόταν από μια φονική πανδημία παρόμοια με την COVID-19, την ισπανική γρίπη. Ναι, αλλά με μια προϋπόθεση: να τελειώσει η πανδημία, και δυστυχώς έχουμε ακόμη δρόμο μπροστά μας.

Είναι αλήθεια πως έχουμε ανάγκη μια ελκυστική προοπτική, ό,τι πρέπει για να σβηστούν οι αλγεινές αναμνήσεις, αλλά είμαστε στο σήμερα. Το αύριο δεν μπορεί να είναι η ανταμοιβή για τον πόνο και τις θυσίες της ανθρωπότητας κατά την πανδημία. Είναι μάλλον το αρνητικό της σημερινής εικόνας, η ίδια φωτογραφία με τα χρώματά της αντεστραμμένα. Ο δρ Χρηστάκης το εξηγεί για όποιον δεν θέλει να καταλάβει. «Πολλοί φαίνεται να πιστεύουν ότι οι χειρισμοί των κυβερνήσεων προκαλούν την επιβράδυνση της οικονομίας. Αλλά αυτό είναι λάθος», διατείνεται ο καθηγητής. Εξηγώντας ότι «ο ιός είναι αυτός που προκαλεί την επιβράδυνση της οικονομίας.

Διότι υπήρξαν οικονομίες που κατέρρευσαν ακόμη και στα αρχαία χρόνια, όταν εμφανίστηκαν επιδημίες. Ακόμη και τόσο παλιά που δεν υπήρχαν καν κυβερνήσεις να διατάζουν “κλείστε τα σχολεία, κλείστε τα εστιατόρια”. Το καλύτερο αύριο δεν θα έρθει έως ότου η κοινωνία διανείμει αποτελεσματικά το εμβόλιο, κάτι που θα συμβεί πιθανότατα στη διάρκεια του 2021. Ωστόσο η ανάκαμψη από την κοινωνικο-οικονομική καταστροφή δεν θα συντελεστεί πριν από το 2023».

Τα φετινά Χριστούγεννα είναι τα πρώτα που όλοι μας θα κάνουμε σε καραντίνα, σε απόσταση ασφαλείας και αποστείρωσης από τους οικείους μας. Αλλά ελπίζουμε να είναι τα τελευταία. Και πάλι ο Νίκολας Χρηστάκης επισημαίνει ότι «θα μπορούσαμε να τα είχαμε πάει καλύτερα. Η ανθρωπότητα δεν έχει επιδείξει την απαιτούμενη ωριμότητα. Πρέπει να ενηλικιωθούμε». Από εμάς, από τον καθέναν μας ξεχωριστά και όλους μαζί συλλογικά εξαρτάται το πόσο γρήγορα θα τεθεί το οριστικό τέλος στον εφιάλτη.

Εξαρτάται από την υπευθυνότητα που θα δείξουμε κόντρα στην παρόρμηση, τον πειρασμό της χαλάρωσης, την πρόσκαιρη ευθυμία των κορωνο-ρεβεγιόν και των κορωνο-πάρτυ. Ακόμη και η «σιδηρά» Ανγκελα Μέρκελ λύγισε καθώς αναφέρθηκε στο προφανές, αλλά όχι και τόσο αυτονόητο. Δακρυσμένη, η Γερμανίδα καγκελάριος μίλησε για την ευθύνη μας απέναντι σε εκείνους που ίσως δεν θα είναι μαζί μας τις γιορτές του 2021 επειδή βιαστήκαμε να τους φέρουμε κοντά μας εφέτος. Η Μέρκελ, εκτός από συγγνώμη, ζητά παράταση του lockdown σε ολόκληρη τη Γερμανία. Το γεγονός ότι ξεκινούν οι εμβολιασμοί κι εδώ κι εκεί αποτελεί μεν ένα επίτευγμα, αλλά χρειάζεται ένα δεύτερο θαύμα για να επιτευχθεί άμεσα επαρκής ανοσία. Συνεπώς, αντί να περιμένουμε το θαύμα των Χριστουγέννων, ας εστιάσουμε στην πραγματική εικόνα. Το θαύμα που χρειαζόμαστε είναι να αποφύγουμε τουλάχιστον το τρίτο κύμα της πανδημίας. Χρόνια πολλά, του χρόνου από κοντά.