Μηνάς Τσαμόπουλος

Το  σύγχρονο αυτό επιχειρηματικό θαύμα άρχισε να υλοποιείται, ουσιαστικά, μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μην ανησυχείτε δεν με έπιασε η διάθεση για ιστορική αναδρομή στην ελληνική ναυτιλία. Κάπου το πάω!

Η βάση για το κτίσιμο της ελληνικής θαλάσσιας αυτοκρατορίας με στόλο 5.230 πλοίων ήταν 100 πλοία τύπου Liberty.

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η ελληνική εμπορική ναυτιλία  πλήρωσε βαρύτατο τίμημα. Σκοτώθηκαν 2.500 ναυτικοί μας ενώ  χάθηκαν 315 πλοία από τα συνολικά 600 που αριθμούσε τότε ο ελληνικός στόλος.

Η ελληνική ναυτιλία έπρεπε να αναγεννηθεί μέσα από τις στάχτες της, γιατί ήταν μία σημαντική βιομηχανία  η οποία θα δημιουργούσε  χιλιάδες θέσεις απασχόλησης σε μια κατεστραμμένη  οικονομικά χώρα, που αναλογικά με τον πληθυσμό της πλήρωσε  τον βαρύτερο φόρο αίματoς στον Μεγάλο Πόλεμο από όλους τα συμμάχους.   

Τότε ήταν που οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισαν να βοηθήσουν  και να διαθέσουν προς πώληση στους  Έλληνες πλοιοκτήτες 100 πλοία Liberty.

Τα πλοία αυτά ναυπηγήθηκαν κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (1941 - 1945). Ο πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούζβελτ ονόμασε την 27η Σεπτεμβρίου 1941, που ξεκίνησε το πρόγραμμα, ως «Ημέρα Ελευθερίας» γιατί ήταν τα πλοία που θα έφερναν την  ελευθερία στην Ευρώπη. Με αφορμή τις δηλώσεις αυτές καθιερώθηκε το όνομα Liberty.

Με την αυγή του 21ου αιώνα Έλληνες πλοιοκτήτες για να τιμήσουν τη σύγχρονη ιστορία της ελληνικής ναυτιλίας αποφάσισαν να φέρουν ένα από τα ελάχιστα Liberty που δεν είχαν πουληθεί για παλιοσίδερα,  στην Ελλάδα. Σχέδιο με τεράστια δυσκολία στην υλοποίησή του και μεγάλου κόστους.

Δεν έχει σημασία να αναφέρουμε εδώ τα ονόματα εκείνων που πρωτοστάτησαν γιατί δεν είναι αυτό το θέμα μας.

Ήταν έλληνες εφοπλιστές και ελληνοαμερικάνοι επιχειρηματίες που έκαναν τις χρονοβόρες  επαφές με την τότε κυβέρνηση των ΗΠΑ προκειμένου να περάσει από το Κογκρέσο ειδικός νόμος  για να επιτραπεί   στο αμερικανικό κράτος να δωρίσει το Liberty, που έφερε το όνομα «Arthur M. Huddell», στην Ελλάδα.

Στις 28 Ιουλίου 2008,  το πλοίο παραδόθηκε στην Ελλάδα. Το «Hellas Liberty» αναχώρησε από το Norfolk της Βιρτζίνια των ΗΠΑ στις 6 Δεκεμβρίου 2008 , Ημέρα του Αγίου Νικολάου και κατέπλευσε στον Πειραιά στις 11 Ιανουαρίου 2009.

Η διαχείριση και λειτουργία του  ως μουσείου ανατέθηκε με νομοθετική διάταξη με τίτλο «Ρύθμιση θεμάτων διαχείρισης πλωτών μουσείων ή εκθεμάτων δωρεάς προς το ελληνικό Δημόσιο», που προωθήθηκε στη βουλή από την τότε   υπουργό Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, Λουκά Κατσέλη, στον Όμιλο Φίλων του Liberty.

Μέγας ενθουσιασμός για το πλοίο-σύμβολο  της σύγχρονης  ελληνικής ναυτιλίας. Έδεσε στο λιμάνι του Πειραιά και λειτουργεί από τότε ως μουσείο για να μαθαίνουν οι νέοι την ιστορία της ελληνικής εμπορικής ναυτιλίας, από πού ξεκίνησαν οι έλληνες ναυτικοί για να φθάσουν στην κορυφή του κόσμου με πλοία «εκτάκτου ανάγκης» όπως τα είχαν  βαπτίσει οι αμερικάνοι.  Οι ξένοι έπαιζαν με σύγχρονα πλοία  και οι έλληνες, στην επανεκκίνησή  τους με καρυδότσουφλα-συγκριτικά πάντοτε.  Αλλά έχουμε πει ότι η θάλασσα είναι στο…ρημαδοDNA του έλληνα. Πέτυχαν. Με θυσίες,  δυστυχώς  ακόμη και σε ανθρώπινες ζωές.

Αυτό το σύμβολο λοιπόν έχει αφεθεί περίπου στην τύχη του. Η οικονομική κρίση το κτύπησε και αυτό. Οι δωρεές που είχαν δοθεί παλαιότερα δεν φθάνουν πλέον για τη συντήρηση και λειτουργία  του. Τέσσερις υπαλλήλους είχε και έμειναν δύο.  Με λίγα λόγια κινδυνεύει με λουκέτο.

Η ίδια η ιστορία της ελληνικής ναυτιλίας κινδυνεύει με λουκέτο. Και αν πάψει να λειτουργεί ως μουσείο θα το πάρουν πίσω οι αμερικάνοι. Ίσως το πουλήσουν και για παλιοσίδερα, το διαλύσουν δηλαδή.  

 Και αναρωτιέται κανείς. Δεν υπάρχουν  έλληνες μεγιστάνες και μη, της ναυτιλίας να το στηρίξουν οικονομικά; Αρκεί μόνο να υπερηφανευόμαστε για τη συμβολή της ναυτιλίας στην οικονομία της Ελλάδας, για την κοινωνική της προσφορά και για το γεγονός ότι κράτη-αυτοκρατορίες «τρώνε στη μάπα» τα απόνερα του ελληνικού στόλου, κατά το «τρώνε τη σκόνη μας»; Δεν λέω ότι είναι λίγο, αλλά αρκεί;

Άραγε ΜΟΛΙΣ  ΟΚΤΩ χρόνια κράτησε το αίσθημα  υπερηφάνειας για το ένδοξο παρελθόν της ελληνικής ναυτιλίας; Δεν θέλω να το πιστέψω…. Γιατί τα  σύμβολα διαδραματίζουν  καταλυτικό  ρόλο  στην εξελικτική πορεία μας.  Γιατί ο  συμβολισμός εξακολουθεί να κρατά μια εξέχουσα θέση στην καρδιά και το νου των ανθρώπων.... Γιατί…