Γρ. Νικολόπουλος

Τουλάχιστον ο πολιτικός κόσμος το έχει πλέον αντιληφθεί αυτό, ακόμη και η Αριστερά, η οποία παριστάνει για λόγους μικροπολιτικής ότι δεν το καταλαβαίνει ή ότι δεν το αποδέχεται. Η σημερινή κυβέρνηση τα γνωρίζει αυτά καλύτερα και μοιάζει να κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.

Οι πολιτικές που εξαγγέλλει αποσκοπούν στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας σε συνέντευξή του παρουσίασε με ψυχραιμία και σοβαρότητα τις κινήσεις που κάνει για να ενισχύσει την επιχειρηματικότητα, να περιορίσει τη φοροδιαφυγή και να βοηθήσει την ανάπτυξη. Ξεκαθάρισε επίσης κάτι πολύ σημαντικό σχετικά με τα πλεονάσματα και το χρέος, ότι αυτά δεν θα γίνουν ούτε με τσαμπουκά τύπου Βαρουφάκη, ούτε με παρακάλια τύπου Τσίπρα, αλλά με τη διαμόρφωση των κατάλληλων συνθηκών στην οικονομία. Πολύ πιο ρεαλιστική, έντιμη και ειλικρινής προσέγγιση απ’ όσες έχουμε δει μέχρι σήμερα.

Το ζήτημα τώρα είναι -αν δεχτούμε ότι η κυβέρνηση ξέρει τι πρέπει να κάνει και προσπαθεί να το κάνει- να δούμε ποιος είναι και ο ρόλος των επιχειρηματιών.

Μέχρι σήμερα οι επιχειρηματίες και οι φορείς τους φώναζαν για τη μείωση των φόρων, η οποία ξεκίνησε και προχωράει. Επίσης ανακοινώνονται και άλλα μέτρα που θα περιορίσουν το κόστος της γραφειοκρατίας. Ωστόσο οι επιχειρηματίες μοιάζουν να έχουν μείνει λίγο πίσω. Επιμένουν να ζητάνε διαρκώς από το κράτος διευκολύνσεις, ακόμη και ανέφικτες, και συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν τα προβλήματά τους με γκρίνια.

Οπως όλοι οι Ελληνες, έτσι και οι επιχειρηματίες έχουν μάθει να λειτουργούν με το ρουσφέτι και τη γνωριμία με υπουργούς. Τα υπουργικά γραφεία κατακλύζονται από αιτήματα επιχειρηματιών που ζητούν ο καθένας και από μια διευκόλυνση. Το ίδιο κάνουν και οι φορείς των παραγωγικών τάξεων. Ζητούν όλοι επενδύσεις, αλλά δεν φέρνουν τα λεφτά τους από το εξωτερικό για να επενδύσουν. Τι περιμένουν άραγε; Να επενδύσουν πρώτα οι ξένοι;

Σε πολύ μεγάλο βαθμό οι επιχειρηματίες φτάνουν να ζητούν από την εκάστοτε κυβέρνηση να κάνει τη δουλειά τους.

Παράδειγμα ο τουρισμός. Φέτος η χρονιά δεν πήγε τόσο καλά και τα έσοδα ήταν μειωμένα σε σχέση με πέρυσι κατά 20% (λένε οι περισσότεροι επιχειρηματίες). Τα γεγονότα που εκ των υστέρων αιτιολογούν το θέμα είναι ότι φέτος «άνοιξε» η Τουρκία, είχαμε ευρωεκλογές και εθνικές εκλογές στην Ελλάδα, ότι ο εμπορικός πόλεμος και η απειλή της ύφεσης επηρέασαν τη διεθνή ζήτηση κ.λπ.

Και ζητούν από την κυβέρνηση να λύσει αυτά τα προβλήματα. Δεν μπορεί. Και είναι αμφίβολο αν αυτές ήταν πράγματι οι αιτίες ή κάποιες άλλες που οι επιχειρηματίες και οι φορείς τους δεν θέλουν να παραδεχτούν. Για παράδειγμα, οι ληστρικές τιμές σε Μύκονο και Σαντορίνη, τις οποίες όμως αντιγράφουν και οι υπόλοιποι, το πρόχειρο ή μη επαγγελματικό επίπεδο υπηρεσιών και γενικότερα η λογική της αρπαχτής που επικρατεί σε ολόκληρη τη χώρα.

Το τουριστικό προϊόν στην Ελλάδα έχει βελτιωθεί, αλλά η σχέση τιμής/ποιότητας στηρίζεται σχεδόν αποκλειστικά στη φυσική ομορφιά και στο καλό κλίμα. Ούτε στο καλό σέρβις, ούτε στην υψηλή ποιότητα, ούτε στην υψηλή αισθητική. Αρκετές επιχειρήσεις όμως πήγαν καλύτερα φέτος παρά την κρίση, και αυτό επιβεβαιώνει το γεγονός ότι για την πτώση των εσόδων τους ευθύνονται κυρίως οι ίδιες που προσπαθούν να βγάλουν από τη μύγα ξίγκι.

Ανάλογη κατάσταση επικρατεί και στους εξαγωγείς που ζητούν συνέχεια ενίσχυση. Η αύξηση των εξαγωγών εξαρτάται από το προϊόν και την τιμή του. Σε αυτό έχει ρόλο το κράτος στον βαθμό που επηρεάζει αυξητικά το κόστος παραγωγής μέσω της γραφειοκρατίας. Ωστόσο, η μείωση του κόστους της γραφειοκρατίας δεν μπορεί να αφορά μόνο τις εξαγωγικές αλλά όλες τις επιχειρήσεις. Για να γίνουν εξαγωγές πρέπει κάποιοι να σηκωθούν από την καρέκλα τους και να πάνε να πουλήσουν. Με κόπο, επιμονή, με κόλπα, με κάθε τρόπο. Πόσοι είναι αυτοί που το κάνουν; Πολύ λίγοι, διότι είναι δύσκολο, αμφίβολης επιτυχίας και αφήνει σχετικά χαμηλά περιθώρια κέρδους. Ετσι, όμως, γίνονται οι εξαγωγές.

Πράγματι το κράτος πρέπει και μπορεί να βοηθήσει το γενικότερο επιχειρηματικό περιβάλλον, αλλά δεν είναι η δουλειά του ούτε να πάει να πουλήσει στο εξωτερικό, ούτε να προσφέρει τουριστικές υπηρεσίες.

Επαναλαμβάνω ότι, εφόσον πράγματι υπάρχουν πετυχημένες εξαιρέσεις, αποδεικνύεται ότι η επιτυχία εξαρτάται από την επιχείρηση και όχι από το κράτος.

Εν πάση περιπτώσει, αν υποθέσουμε ότι αυτή η κυβέρνηση κινείται στη σωστή κατεύθυνση και προσπαθεί, πρέπει και οι επιχειρηματίες να αναλάβουν τις ευθύνες τους και τις υποχρεώσεις τους και να μην τα περιμένουν όλα από το κράτος, το οποίο ορθώς οι ίδιοι και όλοι μας κατηγορούμε επί δεκαετίες ότι παρεμβαίνει στον ιδιωτικό τομέα.