Γρ. Νικολόπουλος

Θα είναι δηλαδή μια πολύ σημαντική συνάντηση ακόμη και αν δεν παρουσιαστεί ως τέτοια, διότι κάθε φορά σε αυτές τις συναντήσεις διαμορφώνεται το πλαίσιο των επόμενων διαπραγματεύσεων. Ο κ. Σαμαράς θα επιχειρήσει να πείσει την κυρία Μέρκελ για τρία πράγματα: πρώτον, να γίνει μια νέα συμφωνία για να φανεί ότι βγήκαμε από το μνημόνιο και δανειζόμαστε πλέον από τις αγορές. Αυτή η συμφωνία ούτως ή άλλως πρέπει να συζητηθεί διότι βγαίνουμε από μια φάση χρηματοδοτήσεων όπου βρισκόμασταν μέχρι σήμερα και πρέπει να δούμε το πλαίσιο στο οποίο θα συνεχίσουμε από εδώ και πέρα. Και πρέπει να το δουν και οι Ευρωπαίοι διότι μας έχουν δώσει 190 δισ. και θέλουν να τα πάρουν πίσω. Δεύτερον, θα της ζητήσει να είναι ελαστική σε σχέση με το εύρος του χρηματοδοτικού κενού για το 2015, όπου οι εκτιμήσεις των Ευρωπαίων είναι πολύ μεγαλύτερες από τις δικές μας. Τρίτον, θα της ζητήσει να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για τη μείωση του ελληνικού χρέους πριν από την προεδρική εκλογή, δηλαδή μέσα στον Ιανουάριο το αργότερο.

Ο Ελληνας πρωθυπουργός επιδιώκει μια δήλωση της κυρίας Μέρκελ ότι η Ελλάδα πέτυχε νούμερα καλύτερα από αυτά που εκτιμούσε η Ευρώπη και ότι αυτό οδηγεί στη διαμόρφωση μιας νέας συμφωνίας με λιγότερη ευρωπαϊκή εποπτεία, υπό τον όρο ότι προχωρούν οι μεταρρυθμίσεις και δεν χαλάνε τα δημοσιονομικά μεγέθη. Αν πάρουμε αυτή τη δήλωση, θα είναι κολοσσιαία επιτυχία, αλλά αυτό δεν είναι καθόλου βέβαιο διότι η κυρία Μέρκελ δεν θα διακινδυνεύσει εύκολα μια χαλάρωση χωρίς ανταλλάγματα και εξασφαλίσεις.

Παρόλο που οι ανακοινώσεις της γερμανικής καγκελαρίας υποστηρίζουν ότι θα είναι μια συνάντηση πρωτοκόλλου, δηλαδή ότι δεν θα είναι μια συνάντηση διαπραγμάτευσης, η ελληνική κυβέρνηση θα προσπαθήσει να αξιοποιήσει την ευκαιρία για να θέσει προφορικά αυτά τα αιτήματα και αυτό διότι ίσως να μην έχει άλλη ευκαιρία μέχρι την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Και θέλει να τα θέσει ο κ. Σαμαράς διότι πιέζεται πολιτικά από τις υποσχέσεις Τσίπρα περί παροχών. Αυτό εξάλλου θα είναι και το βασικό του επιχείρημα προς την κυρία Μέρκελ. Οτι δηλαδή η δική του κυβέρνηση προχωράει αργά μεν αλλά σταθερά στη γραμμή των Βρυξελλών, ενώ αν βγει ο Τσίπρας, η πορεία αυτή θα ανακοπεί και οι μεταρρυθμίσεις δεν θα εφαρμοστούν. Το αν θα πειστεί η κυρία Μέρκελ εξαρτάται από το πόσο η ίδια φοβάται μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Σε κάθε περίπτωση πάντως η Γερμανίδα καγκελάριος έχει κάθε λόγο να είναι δυσαρεστημένη από την αργή ταχύτητα εφαρμογής των ευρωπαϊκών υποδείξεων από τον Σαμαρά. Και αυτό θα του το πει. Μπορεί οι ανακοινώσεις μετά τη συνάντηση να είναι θετικές, δηλαδή να πει η κυρία Μέρκελ ότι η Ελλάδα έχει κάνει μεγάλη προσπάθεια και έχει καλά αποτελέσματα, ωστόσο και πάλι θα υπογραμμίσει ότι οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να προχωρήσουν ταχύτερα.

Σήμερα ο κ. Σαμαράς φοβάται τις εξαγγελίες Τσίπρα για παροχές, ωστόσο νομίζω ότι θα πρέπει να ξαναδεί τη στρατηγική του απέναντι στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και να ξανασκεφτεί ψύχραιμα τι μας υποσχέθηκε ο κ. Τσίπρας. Ο κ. Τσίπρας, λοιπόν, μας υποσχέθηκε αύξηση στον φόρο ακινήτων και δεν μίλησε για μείωση των φόρων πουθενά. Υποσχέθηκε βέβαια λεφτά στα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα με εφάπαξ καταβολές. Αν λάβει κανείς υπόψη του και τις ερμηνευτικές δηλώσεις του κ. Γιάννη Δραγασάκη για τα μέτρα που εξήγγειλε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, θα καταλάβει ότι το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ είναι να δώσει, με το που θα εκλεγεί, λίγα λεφτά στους χαμηλοεισοδηματίες και τους συνταξιούχους, να εξαγγείλει ένα μεγαλόπνοο, σε βάθος τετραετίας, σχέδιο ανάπτυξης και να εφαρμόσει κάποιες από τις οδηγίες των Βρυξελλών τα επόμενα δύο χρόνια (αν σταθεί στην κυβέρνηση). Η πολιτική του, είτε κοστίσει 11 δισ. όπως λέει ο ίδιος, είτε 27 δισ. όπως λέει το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, θα στηριχτεί στους φόρους. Θα αυξήσει όλους τους φόρους διότι δεν θα κόψει, αλλά αντίθετα θα αυξήσει τις δημόσιες δαπάνες.

Με βάση αυτά, η στρατηγική Σαμαρά θα έπρεπε να στηριχτεί στην ακριβώς αντίθετη λογική. Δηλαδή θα έπρεπε να υποσχεθεί μείωση των φόρων, η οποία είναι εφικτή αν καταφέρει να μειώσει λίγο τις δημόσιες δαπάνες, και να επιταχύνει λίγο τον ρυθμό ανάπτυξης. Δυστυχώς, όμως, τα σχέδια της Ν.Δ. δεν περιλαμβάνουν μείωση των δημόσιων διοικητικών δαπανών. Και δεν πρέπει να την περιμένουμε ειδικά σε προεκλογική περίοδο όπως αυτή που διανύουμε. Ακόμη και αν σκοπεύει να μειώσει τις δαπάνες αφού εκλεγεί, ο κ. Σαμαράς δεν μπορεί να το ανακοινώσει. Συνεπώς αυτό που μπορεί να κάνει είναι να αναφερθεί έντονα και κατηγορηματικά στη μείωση των φόρων, στην επιτάχυνση της ανάπτυξης και στη διόρθωση των αδικιών των μνημονίων.

Για να επανέλθουμε, όμως, στο ζήτημα της μεθαυριανής συνάντησης με την κυρία Μέρκελ, ο κ. Σαμαράς γνωρίζει πολύ καλά ότι η σιδηρά κυρία της Ευρώπης δεν θα μαλακώσει τη στάση της απέναντί του αφού η κυβέρνησή του δεν προχωρά στις μεταρρυθμίσεις. Μπορεί σε πολιτικό επίπεδο να προσπαθήσει να είναι κάπως ευγενική, σε τεχνοκρατικό επίπεδο, όμως, μετά τη συνάντηση, οι ελεγκτές της τρόικας και οι Ευρωπαίοι εταίροι συνολικά δεν θα ανεχτούν καμία μείωση της πίεσης προς την ελληνική κυβέρνηση αν δεν έρθουν αποτελέσματα. Και δεν θα έχουν άδικο, διότι δεν κάνουμε αυτά που συμφωνήσαμε και προσπαθούμε με διάφορες δικαιολογίες διαρκώς να τα αποφύγουμε.

Ο,τι και να γίνει λοιπόν μελλοντικά στις εκλογές, είτε εκλεγεί ξανά ο Σαμαράς με δεκανίκια από το ΠΑΣΟΚ και ίσως και άλλων κομμάτων, είτε εκλεγεί ο ΣΥΡΙΖΑ, αυτοδύναμος ή με δεκανίκια, η αναγκαιότητα συμμαζέματος του Ελληνικού Δημοσίου παραμένει. Και οι εταίροι που έχουν τα λεφτά και χρηματοδοτούν την ελληνική οικονομία δεν πρόκειται να συνεχίσουν να τη χρηματοδοτούν αν δεν μειώσουμε το Δημόσιο και δεν εφαρμόσουμε τις διοικητικές μεταρρυθμίσεις. Ούτε φυσικά αποτελεί λύση η χρηματοδότηση από τις αγορές αντί της χρηματοδότησης από τα κράτη. Διότι οι αγορές μάς χρηματοδοτούν όσο τα κράτη δηλώνουν ευχαριστημένα από την πορεία μας. Αν εκδηλωθεί δυσαρέσκεια σε επίπεδο Ecofin ή Eurogroup ή αν η τρόικα αποχωρήσει δυσαρεστημένη, αυτομάτως οι αγορές θα μας εγκαταλείψουν μέσα σε λίγα λεπτά της ώρας. Και ενώ τώρα ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης δηλώνει ότι δεν έχουμε ανάγκη τρίτου χρηματοδοτικού πακέτου και ότι θα δανειστούμε από τις αγορές, αυτό μπορεί να αλλάξει μέσα σε λίγα λεπτά και να παρακαλάμε πάλι για δανεικά. Το μέλλον μας, το κοντινό και το απώτερο, δεν εξαρτάται από το ποιος θα κερδίσει τις εκλογές, αλλά από το πόσο γρήγορα θα εφαρμόσουμε τις μεταρρυθμίσεις. Ο κ. Σαμαράς κινείται αργά και ο κ. Τσίπρας θα πάει προς τα πίσω σε αυτόν τον τομέα. Ούτως ή άλλως και οι δύο δεν εγγυώνται πρόοδο και γι’ αυτό οι Ευρωπαίοι δεν θα μας αφήσουν σε χλωρό κλαρί.