Γρ. Νικολόπουλος

Το παιχνίδι του  χρηματιστηρίου είναι «διαχείριση  κινδύνου». Ο επενδυτής υπολογίζει το ρίσκο και τα προσδοκώμενα οφέλη  και παίρνει μια απόφαση. Όμως αυτή τη στιγμή το ρίσκο είναι πραγματικά «μη υπολογίσιμο».

Οι τιμές των  μετοχών δεν εξαρτώνται μόνο απο  την μελλοντική πορεία των επιχειρήσεων, αλλά κυρίως απο την επίδοση της  χώρας στην προσπάθεια περιορισμού  του ελλείμματος. Μην ξεχνάμε  οτι είμαστε μια χώρα που δεν  έχει δικό της νόμισμα, που χρωστάει μιάμισυ φορά το ΑΕΠ της, που δεν  έχει εξαγωγές, αλλά σημαντικό έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο και που  δεν διαθέτει ισχυρή και ανταγωνιστική  παραγωγή. Μια χώρα που ζεί με δανεικά και που είναι αναγκασμένη  να υποθηκεύει τα πάντα και κυρίως το μέλλον της για να επιβιώσει  σήμερα.

Σε αυτό το δημοσιονομικό  και γενικότερα οικονομικό περιβάλλον, δεν γνωρίζουμε αν οι επιχειρήσεις στις οποίες επενδύουμε θα υπάρχουν σε λίγους μήνες ή σε λίγα χρόνια. Δεν  ξέρουμε ποιά μορφή θα έχει το τραπεζικό  σύστημα. Δεν ξέρουμε καν αν οι τράπεζες θα είναι ιδιωτικές, δημόσιες, ελληνικές ή ξένες. Που να επενδύσουμε  λοιπόν; Όσο φθηνές και αν είναι  οι μετοχές σε σχέση με το παρελθόν τους, εδώ δεν έχουμε μια συνηθισμένη  χρηματιστηριακή συγκυρία , μια «ευκαιρία», μια «διόρθωση», δηλαδή συνθήκες στις οποίες ένας επενδυτής θα έπαιρνε  το ρίσκο του αγοράζοντας. Εδώ  δεν ξέρουμε τι θα συμβεί αυριο  και που θα βρεθούμε ώς χώρα, αν θα παραμείνουμε στην Ευρώπη ή αν θα πάμε να κάνουμε παρέες στη Μέση Ανατολή. Και έχει μεγάλη διαφορά για το χρηματιστήριο το ένα απο το άλλο.

Δυστυχώς όχι μόνο τίποτα δεν έχει κερδηθεί ακόμη στη  μάχη κατά των ελλειμμάτων και  του χρέους, αλλά αντίθετα, τόσο το έλλειμμα όσο και το χρέος βρίσκονται εκτός  ελέγχου.

Η εξέλιξη του  ελλείμματος το οποίο αυξάνεται  και είναι ήδη εκτός ορίων  και στόχων του μεσοπρόθεσμου  προιωνίζεται πολύ δύσκολες στιγμές  για την σχέση της ελληνικής  κυβέρνησης με τους ευρωπαίους εταίρους. Δεν είναι μόνο το θέμα των εγγυήσεων  με το οποίο γίνεται αλαλούμ, είναι και η δυσπιστία των ευρωπαίων που μεγαλώνει αφού διαπιστώνουν οτι κανένας στόχος της κυβέρνησης δεν επιτυγχάνεται. Και αυτή η δυσπιστία μπορεί να εμποδίσει τη χρηματοδότηση μας στο πλαίσιο της συμφωνίας της 21ης Ιουλίου.

Εκτός αυτού ένα  άλλο πολύ κρίσιμο ζήτημα δεν πάει καθόλου καλά. Το ζήτημα του roll over δηλαδή της συμφωνίας των ιδιωτών επενδυτών να δεχθούν την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Μόνο το 50% των επενδυτών που διαθέτουν ελληνικά ομόλογα έχουν συμφωνήσει, ενώ απαιτείται η συμφωνία τουλάχιστον του 90%. Και ο καιρός περνάει χωρίς να προχωράει η συμφωνία. Αν δεν υλοποιηθεί όμως αυτή η συμφωνία τι μας μένει; Η πτώχευση και το «κούρεμα», που θα είναι γενναίο. Και κανείς δεν είναι σε θέση τη στιγμή αυτή να αντιληφθεί ποιές θα είναι οι επιπτώσεις μιας τέτοιας εξέλιξης, όχι μόνο στις μετοχές αλλά και στη χώρα συνολικά.

Ταυτόχρονα πρέπει να ετοιμαζόμαστε για έναν πολύ δύσκολο  χειμώνα στο μέτωπο των κοινωνικών αντιδράσεων. Η ύφεση προκαλεί φτώχεια, πείνα και οργή. Και αυτά που θα δούμε άμεσα και τους επόμενους μήνες δεν θα τα έχουμε ξαναδεί.

Συνεπώς, εφόσον όλα είναι στον αέρα και δεν ξέρουμε για παράδειγμα αν θα υπάρχουν και με ποιά μορφή οι ελληνικές επιχειρήσεις και τράπεζες σε λίγους μήνες, καλύτερα για τους μικρούς επενδυτές να αποφύγουν την έκθεση σε ένα άγνωστο ρίσκο και να περιμένουν να αγοράσουν μετοχές όταν η αβεβαιότητα υποχωρήσει και όταν διαφανεί κάποια προοπτική. Έστω και σε υψηλότερες τιμές απο τις σημερινές.