Γιώργος Δ. Ανδρέου

Ήταν το 1978-79 όταν η πολιτική μεταπολίτευση, όπως την διαμόρφωσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ολοκληρώθηκε. Πήραν την τελική τους μορφή και στελέχωση ο κεντροδεξιός και ο κεντροαριστερός χώρος. Απόλυτος δικομματισμός. Όπως σε όλη την Ευρώπη, που είχε ήδη ανοίξει τις πόρτες να μας υποδεχθεί. Όσοι είχαν απομείνει από την προδικτατορική Ένωση Κέντρου, που έφθινε με αρχηγό τον Ιωάννη Ζίγδη, αλλά και από τις τότε σοσιαλδημοκρατικές Νέες Δυνάμεις, διείδαν πως δεν υπήρχε για αυτούς πολιτικό μέλλον έξω από το πολιτικό δίπολο της Κεντροδεξιάς και της «αριστερής» σοσιαλιστικής σημαίας, έτσι φαινόταν τότε, του Ανδρέα Παπανδρέου. Πίσω από την πράσινη σημαία αυτή στοιχήθηκαν και συμπορεύτηκαν, για πολλά χρόνια, αστοί κεντρογενείς και αριστεροί με τα σύνδρομα, τις μνήμες και τις οικογενειακές εμμονές του εμφυλίου. Με το μάτι όμως στη στενή σχέση με την εξουσία και το διορισμό.

Είναι το 2019-20 που το ΠΑΣΟΚ, που τελικά εξέφρασε στη χώρα μας την Ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, συνεχίζει να πνέει τα λοίσθια. Φθαρμένο από την εξουσία, που για πολλά χρόνια ήταν η συνεκτική ομπρέλα των οπαδών του και απαξιωμένο από οικονομικά σκάνδαλα πρωτοκλασάτων στελεχών του, δεν μπόρεσε να αντέξει την πίεση του πολιτικού ρεαλισμού που απαίτησε η οικονομική κρίση. Ήδη από το 2011- 13 άρχισε να φθίνει, κάπως όπως η Ένωση Κέντρου του Γεωργίου Μαύρου από το 1975 μέχρι το 1978. Κάποιοι προσκολλημένοι στο ανέφικτο όραμα της παλιγγενεσίας προσπάθησαν απεγνωσμένα να κρατήσουν το υπερχρεωμένο και παρηκμασμένο μαγαζί ανοιχτό, αλλάζοντας όνομα, ΑΦΜ και ηγεσία. Όμως ούτε τότε ο αστός Γεώργιος Μαύρος ήταν Γεώργιος Παπανδρέου, ούτε ο Γεώργιος, του Ανδρέα, και η Φώφη είναι Ανδρέας. Και παραδίπλα ανέβαινε ακάθεκτος ο Αλέξης που, μιμούμενος μέχρι και τον τόνο της φωνής του Ανδρέα, πήρε τη σκυτάλη του λαϊκισμού και έδωσε την προοπτική εξουσίας.

Ήταν θέμα χρόνου να αντιληφθούν την κατάσταση και να αντιδράσουν τα στελέχη του άλλοτε κραταιού ΠΑΣΟΚ, που ένοιωθαν να μένουν άστεγοι. Και ανάλογα με τα πολιτικά ανακλαστικά που είχαν αναπτύξει, αλλά και τις ιδιαιτερότητες των εκλογικών τους περιφερειών, άρχισαν να προσχωρούν στις πολιτικές στέγες που έβλεπαν να έχουν μέλλον. Μονόδρομος πολιτικής και σε κάποιους και φυσικής επιβίωσης η προσχώρηση στο ΣΥΡΙΖΑ και τη ΝΔ. Ελάχιστοι, πρωτοκλασάτοι κυρίως, αποστασιοποιήθηκαν από την ανεπαρκή ηγεσία που επέλεξαν οι εμμονικοί στον πράσινο ήλιο, αναμένοντας ευκαιρίες, με μανδύα υπερκομματικού. Οι κεντρογενείς, εκμεταλλεύτηκαν τον δημοκρατικό εκσυγχρονισμό της κεντροδεξιάς παράταξης, που αντέδρασε εγκαίρως στην κατάρρευση με την αλλαγή ηγεσίας και πολιτικής, και συμπαρατάχθηκαν με τον Κυριάκο, συμμετέχοντας ήδη στην εξουσία.

Τώρα όμως έφτασε ο κόμπος στο χτένι για όσους παρέμειναν κάτω από την ξεθωριασμένη πλέον πράσινη σημαία. Η πίεση που ασκείται και θα συνεχίσει όλο και πιο έντονα στο χώρο του λεγόμενου ΚΙΝΑΛ, ένθεν κι εκείθεν, είναι τεράστια. Η επιλογή, από την φαινόμενη και την πραγματική του ηγεσία, του διμέτωπου αγώνα και η εμμονή σε ξεπερασμένη ρητορική ηχούν παράταιρα στις σημερινές συνθήκες. Από τη μια η αυτοδυναμία του κεντροδεξιού χώρου και το πολιτικό ξύπνημα της μεσαίας τάξης και από την άλλη η πολιτική προσγείωση και το υψηλό ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες εκλογές που κατάκτησε βίαια και τη σοσιαλδημοκρατία, εξανεμίζουν κάθε ελπίδα παλινόρθωσης του ΚΙΝΑΛ στην ηγετική θέση της κεντροαριστεράς και την πολυπόθητη εξουσία. Οι κεντρόφυγες κινήσεις άρχισαν από κάτω και είναι θέμα χρόνου να βγουν στην επιφάνεια.

Η πολιτική του αστικού εκσυγχρονισμού της κυβέρνησης Μητσοτάκη, που αντιδιαστέλλεται παντού, κάθε μέρα, με τον λαϊκισμό του ΣΥΡΙΖΑ, δεν αφήνει αδιάφορη την κοινωνία. Είναι ίσως η πρώτη φορά που προσεγγίζονται επιθετικά θέματα ταμπού για τη χώρα. Το πανεπιστημιακό άσυλο, η εγκατάλειψη της διαχρονικά άτυπης ανοχής στους αναρχοαυτόνομους μπαχαλάκηδες, η ψήφος των Ελλήνων του εξωτερικού, κάποιες προτάσεις για το Σύνταγμα, ο περιορισμός των συνδικαλιστών στην κήρυξη απεργιών και την κατάληψη των δρόμων κ.α. ακούγονται θετικά από πρωτοφανώς μεγάλη μερίδα αστών, που αναθάρρησαν. Η μονοπώληση του προοδευτισμού από την αριστερά αμφισβητείται δημόσια και επιθετικά από όσους, και είναι πολλοί, νοιώθουν πραγματικά προοδευτικοί. Ιστορικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ παίρνουν θέση μάχης. Ο Χρυσσοχοιδης που συμπαρατάχθηκε με την ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη, μονομαχεί με ένταση με τον όψιμο «αριστερό» Ραγκούση - στελέχη του Σιμητικού ΠΑΣΟΚ και οι δύο - για τα όρια της επέμβασης της Αστυνομίας στην επιβολή του νόμου και της τάξης. Το επίσημο όμως ΚΙΝΑΛ αμήχανο στη γωνία, αναζητάει φωνή και ταυτότητα. Προσπαθεί να ισορροπήσει με μεσοβέζικες τοποθετήσεις, του τύπου «και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ», σε θέματα ζωτικά στα οποία όμως η κοινωνία ζητάει ξεκάθαρες θέσεις. Έφτασε η ώρα να επιλέξουν οι επαμφοτερίζοντες πολιτικό στρατόπεδο. Σε πρώτη φάση να αποφασίσουν αν θα συμπαραταχθούν και με ποιον, επί της ουσίας και του πρακτέου.

Από τη μια αυτοί που διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους απαιτώντας, με ακραία ρητορική, να μην πειράζουν τους καταληψίες κτιρίων, να μην είναι ποινικό αδίκημα η κατοχή βόμβας μολότωφ κ.α. Από την άλλη οι κυβερνητικές θέσεις για την ασφάλεια της κοινωνίας και τον περιορισμό των κουκουλοφόρων και των συνδικαλιστών. Οφείλουν να επιλέξουν από τώρα τα στελέχη και οι ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ στις επόμενες εκλογές, αν θα στηρίξουν το λαϊκισμό των επιδομάτων και τον κρατισμό που θα εκτρέφεται με την υπερφορολόγηση της μεσαίας τάξης ή την ελεύθερη οικονομία και το μικρότερο κράτος και χαμηλή φορολογία. Αν θα στηρίζουν ή θα αποδοκιμάζουν, τοποθετούμενοι θετικά ή αρνητικά, ευθέως όμως, στη διάρκεια της 4ετίας που εξελίσσεται, συγκεκριμένες κυβερνητικές επιλογές. Να αποφασίσουν εν τέλει, εγκαίρως, με ποιόν θα συμπαραταχθούν, γιατί στις επόμενες εκλογές δεν θα υπάρχει πολιτικός χώρος γι αυτούς. Φαίνεται καθαρά σε όσους θέλουν να δουν. Η ιστορία επαναλαμβάνεται.

Ο Γιώργος Ανδρέου είναι Δικηγόρος