Γιάννης Μακρυγιάννης

Για πρώτη φορά από τότε που ξεκίνησε το προσφυγικό δράμα να λαμβάνει διαστάσεις και να εξελίσσεται σε μόνιμο πρόβλημα για τη χώρα, προκύπτει κίνδυνος όχι απλώς να ξεφύγουν τα πράγματα από κάθε έλεγχο, αλλά και να βρει χώρο η ακροδεξιά, για να επιβάλλει τα ξενοφοβικά και ρατσιστικά σύνδρομα σε μία κοινωνία έτσι κι αλλιώς αδύναμη και ευάλωτη.

Μέχρι τώρα η κυβέρνηση κρατούσε την κατάσταση σε κάποιο έλεγχο, κυρίως εξαιτίας του γεγονότος ότι η ελληνική κοινωνία αντιμετώπισε το πρόβλημα με ανθρωπισμό και αλληλεγγύη. Στην πλειονότητά τους οι πολίτες αντιλήφθηκαν ότι πρόκειται για μία ανθρώπινη τραγωδία, που οδήγησε χιλιάδες ανθρώπους να ξεριζωθούν υπό την απειλή του πολέμου. Και η ανταπόκριση των Ελλήνων υπήρξε συγκινητική, παρότι αυτό δεν επηρέασε ουσιαστικά στο παραμικρό τη σκληρή γραμμή και την άρνηση των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών να συμβάλλουν αναλαμβάνοντας μέρος των προσφυγικών ροών. Η γενική στάση αυτή της ελληνικής κοινωνίας είχε περιθωριοποιήσει τη δράση της Χρυσής Αυγής όλο αυτό το διάστημα, μην αφήνοντας στους ακροδεξιούς πεδίο έκφρασης των βίαιων διαθέσεών τους.

Ωστόσο τελευταία το σκηνικό όλο και σκοτεινιάζει. Αφενός οι ροές αυξάνουν και πάλι, μετά τον Αύγουστο με αποτέλεσμα οι πρόσφυγες να έχουν ξεπεράσουν επισήμως το όριο των 60.000.

Αφετέρου η κυβέρνηση μοιάζει να τα έχει χαμένα και μάλιστα να τίθεται σε αμφισβήτηση ακόμη και ο τρόπος διαχείρισης των κονδυλίων, όπως ανέδειξε η παραίτηση του Οδυσσέα Βουδούρη. Και επιπλέον εμφανίζονται όλο και περισσότερα κρούσματα ξενοφοβίας και ρατσισμού, όπως στο Ωραιόκαστρο, στη Φιλιππιάδα, αλλά και στην Κρήτη, όπου ξεσηκώθηκε κύμα αντίδρασης στο ενδεχόμενο να μεταφερθούν και κει πρόσφυγες.

Η δε δράση χρυσαυγιτών στη Λέσβο κρούει τον κώδωνα του κινδύνου. Υπάρχει πλέον φόβος ότι τα πράγματα μπορεί να οδηγηθούν τοπικές συρράξεις, με τις κοινωνίες μοιρασμένες, όσο η κυβέρνηση δεν αναλαμβάνει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες προς κάθε κατεύθυνση. Οι πρόσφυγες δεν μπορούν να ζουν σε άθλιες και απάνθρωπες συνθήκες, δεν μπορούν να ζουν χωρίς τους αναγκαίους διαχωρισμούς με βάση εθνικά και θρησκευτικά τους  χαρακτηριστικά, καθώς δεν πρόκειται για μία ενιαία ομάδα ανθρώπων, δεν μπορούν να παραμείνουν στη χώρα μας χωρίς ένα πλαίσιο που θα αποτρέπει την εκμετάλλευσή τους από κάθε επιτήδειο. Άρα χρειάζεται καλύτερη οργάνωση, αύξηση και αξιοποίηση της κοινοτικής και διεθνούς βοήθειας.

Και η ελληνική κοινωνία δεν μπορεί να συμμετάσχει με τις καλύτερες διαθέσεις και να περιορίσει τις ακραίες συμπεριφορές, εάν η κυβέρνηση δεν δράσει αποτελεσματικά προς αυτή την κατεύθυνση. Με πρωτοβουλίες, με ενημέρωση, με φροντίδα και με συμμάχους.

Ήδη το πρόβλημα έχει φτάσει σε οριακό σημείο. Είναι αμφίβολο ακόμα κι αν ο αριθμός των προσφύγων μείνει στα σημερινά επίπεδα – πόσο μάλλον εάν αυξηθεί. Ή η κυβέρνηση θα κινηθεί τώρα ή το παιχνίδι θα χαθεί. Και από την ίδια και από το μεγάλο εκείνο μέρος της ελληνικής κοινωνίας που έχει κάθε καλή διάθεση να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με ανθρωπισμό.