Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Στην τελευταία έκθεση του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος οι εκτιμήσεις για την οικονομία είναι πολύ προσεκτικά διατυπωμένες και περιορίζονται στο ότι «η ύφεση θα περιοριστεί σταδιακά μέχρι το τέλος του 2013» και το 2014 η οικονομία θα αρχίσει να κινείται θετικά.
 
Η Τράπεζα της Ελλάδος έπεσε -και αυτή- συστηματικά έξω σε όλες τις προβλέψεις της για την ύφεση στην Ελλάδα. Κι επειδή όποιος καεί στον χυλό φυσάει και το γιαούρτι, φέτος οι συντάκτες της έκθεσης αποφεύγουν τις κακοτοπιές. Πολύ περισσότερο που η συζήτηση για το περίφημο «λάθος» του ΔΝΤ στον υπολογισμό της ύφεσης λόγω μείωσης του ελλείμματος (ο λεγόμενος δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής) έχει σημαντικές πολιτικές συνέπειες.

Η αλήθεια είναι ότι οι υποτιθέμενοι πάνσοφοι τεχνοκράτες των οργανισμών αυτών απέτυχαν στις προβλέψεις τους και τώρα προσπαθούν να καλυφθούν για να αποφύγουν τη λογική συνέπεια: εάν έγινε λάθος, πρέπει να διορθωθεί και να αλλάξει η πολιτική που εφαρμόζεται.

Ασφαλώς το σφάλμα δεν είναι -μόνο- τεχνικό και έχουν δίκιο όσοι το επισημαίνουν, αφού η λογική της λιτότητας και των περικοπών στις κρατικές δαπάνες βρίσκεται στην καρδιά της νεοφιλελεύθερης πολιτικής που εφαρμόζεται στην Ευρώπη την τελευταία εικοσαετία με τη Συνθήκη του Μάαστριχτ.

Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι το «λάθος» δεν έχει σημασία. Το αντίθετο. Αποδομεί το υποτιθέμενο κύρος των τεχνοκρατών, οι οποίοι έχουν αποκτήσει ανεξαρτησία από την πολιτική εξουσία και κινούνται ανεξέλεγκτα, χωρίς να λογοδοτούν στους πολίτες μέσα από πολιτικές διαδικασίες.

Η ανεξαρτησία τους θεσμοθετήθηκε επειδή ακριβώς υποτίθεται ότι κάνουν «το σωστό», ανεπηρέαστοι από πολιτικές σκοπιμότητες.

Εντούτοις, αποδεικνύεται ότι αντί για το σωστό κάνουν το λάθος. Και μάλιστα συστηματικά.
 
Πρόσφατη έρευνα (από το primeeconomics.org, στις 24 Φεβρουαρίου 2013) έδειξε ότι το 96,3% των προβλέψεων της Κομισιόν για την ανάπτυξη το 2012 στην Ευρωπαϊκή Ενωση ήταν λανθασμένες - και μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις (81,4%) το λάθος έγινε προς τα πάνω.

Αν πάρουμε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα δούμε ότι δεν έπεσε έξω μόνο σε κάποιες προβλέψεις για την ύφεση, αλλά αγνόησε όλα τα «καμπανάκια» που χτύπαγαν τη δεκαετία του 2000 και δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την κρίση, όπως η αύξηση των δανείων προς τις χώρες της περιφέρειας και η μεγέθυνση των ελλειμμάτων στα ισοζύγια πληρωμών.

Οι ίδιοι τεχνοκράτες που έλεγαν τότε ότι με το ευρώ «δεν έχει σημασία» αν υπάρχουν ελλείμματα στις συναλλαγές μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης, είναι σήμερα εκείνοι που παροτρύνουν τους λαούς ότι πρέπει να «πεινάσουν» για να περιορίσουν τα ελλείμματα αυτά.

Το πολιτικό συμπέρασμα είναι ότι η Κομισιόν, αλλά και φορείς όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η «υφισταμένη» της Τράπεζα της Ελλάδος έχουν την τάση να παρουσιάζουν συστηματικά μια ψεύτικη -καλύτερη- προοπτική, για να δικαιολογούνται οι πολιτικές των περικοπών και της λιτότητας.

Στη σημερινή βαθιά κρίση που μαστίζει τη χώρα μας θα πρέπει οι επιστήμονες που στελεχώνουν τις υπηρεσίες της Τραπέζης της Ελλάδος, οι οποίοι παραδοσιακά διακρίνονται για το υψηλό τους επίπεδο, να ορθώσουν ανάστημα, να αναδείξουν την πραγματικότητα και όχι να καλύπτουν και να δικαιολογούν τα λάθη που καταστρέφουν τη χώρα.