Βασίλης Δαλιάνης

Λίγες ώρες πριν λάβει χώρα μια από τις κρισιμότερες συνόδους της ευρωζώνης – και φυσικά της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης – τα μηνύματα που λαμβάνουν οι «σηματωροί» του κοινού οικοδομήματος δείχνουν προς το παρόν πως το ιδανικό soundtrack του eurogroup δεν είναι σε καμία περίπτωση ο «ευρωπαϊκός ύμνος», ήτοι η «Ωδή στη χαρά» του Μπετόβεν, αλλά το «Così fan tutte», το «όπως κάνουν όλες» δηλαδή, από την ομώνυμη όπερα του Μότσαρτ.
 
«Σκυλοκαβγάδες» του Νικολά Σαρκοζί με τον Ντέιβιντ Κάμερον για το μέλλον του ευρώ. Διάσκεψη της Βουλής των Κοινοτήτων για πιθανό δημοψήφισμα για την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε Ασφυκτικές πιέσεις του Γάλλο – Γερμανικού άξονα στην Ιταλία για μέτρα λιτότητας και λεονταρισμοί του γραφικού Μπερλουσκόνι κατά των εταίρων του. Ακύρωση του EcoFin, είτε λόγω «γκάφας» της πολωνικής προεδρίας, είτε λόγων ασυμφωνίας «χαρακτήρων». Κατήφεια για τον Σαρκοζί και κόκκινο κρασί στο μπαρ του ξενοδοχείου “Amigo” στις Βρυξέλλες για τη Μέρκελ και «ενεργοποίηση» του Ξαβιέ Μουσκά, του μοναδικού Γάλλου που μπορεί να βγάλει συμπέρασμα από τη Μέρκελ Και σαν κατακλείδα, η τραγική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, που κατάφερε να αποτελέσει παράδειγμα όλης της Ευρώπης. Το «δεν θα καταντήσουμε Ελλάδα» είναι άλλωστε η αγαπημένη επωδός των Ευρωπαίων ηγετών.
 
Τα κομμάτια που συνθέτουν το παρόν ευρωπαϊκό οικοδόμημα μοιάζουν περισσότερο με αυτά ενός σπασμένου καθρέφτη, παρά με αυτά ενός πολύχρωμου παζλ. Είναι όμως έτσι;
 
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένα από τα λαμπρότερα παραδείγματα οικιοθελούς εκχώρησης εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων σε έναν υπερεθνικό οργανισμό. 60 χρόνια ειρήνης και οικονομικής ευημερίας για τις χώρες της Ευρώπης. Κάτι μοναδικό στην ιστορία της γηραιάς ηπείρου. Έχουμε φθάσει στο σημείο μηδέν της ενοποιητικής μας πορείας; Αποτελεί η κρίση μια αφορμή για τη διάλυση αυτής της ιδέας, ή απλώς η Ευρώπη μπροστά στον γκρεμό κάνει το άλμα προς την άλλη πλευρά. Αυτής της περαιτέρω ενοποίησης και εν καιρώ ομοσπονδοποίησης;
 
Για να δούμε τι έχει ΗΔΗ αλλάξει στην Ευρωπαϊκή Ένωση λόγω της κρίσης του ευρώ και τι ενδέχεται να αλλάξει σύμφωνα με τις ως τώρα εξελίξεις και φυσικά τις εκτιμήσεις πολιτικών και αναλυτών από τις Βρυξέλλες.
 
Πρώτα από όλα ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Λίγες μόλις μέρες πριν ο monsieur Τρισέ παραδώσει τα ηνία στον signor Ντράγκι η ΕΚΤ κατάφερε να ξεπεράσει δογματικές οικονομικές και πολιτικές θέσεις και να αγοράσει ιταλικά και ισπανικά ομόλογα στη δευτερογενή αγορά, ρίχνοντας τα επιτόκια δανεισμού των δύο χωρών. Η Κεντρική Τράπεζα, παρά τις λυσσαλέες αντιδράσεις Γερμανών και Ολλανδών παραγόντων δέχθηκε ακόμα και ελληνικά ομόλογα, υψηλού κινδύνου, ως εγγύηση για νέα χρηματοδότηση προς τις ελληνικές τράπεζες υπογράφοντας το πιστοποιητικό θανάτου της γερμανικής οικονομικής ορθοδοξίας, αναλαμβάνοντας δραστήριο ρόλο, εκεί που οι κυβερνήσεις αδυνατούν να επέμβουν. Ο ρόλος της ΕΚΤ θα αλλάξει τελείως στο προσεχές μέλλον.
 

Δεύτερο στη σειρά το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Ένα «ΔΝΤ» της ευρωζώνης. Το πώς θα εξελιχθεί αυτό το ταμείο αναμένεται να το δούμε μετά τη σύνοδο κορυφής. Έχει ήδη δείξει το δρόμο προς την αγορά ομολόγων από κράτη με πρόβλημα δανεισμού.
 
Ευρωπαϊκός έλεγχος στους εθνικούς προϋπολογισμούς. Εδώ τα πράγματα σκουραίνουν. Είναι εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας; ΦΥΣΙΚΑ! Αυτό σημαίνει Ευρωπαϊκή Ένωση. Εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας. Οικιοθελούς όμως Όχι επιβεβλημένης….

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλάζει. Πάντα μέσα από τις κρίσεις της έβγαινε πιο ισχυρή. Από τη συνθήκη του Άμστερνταμ, μέχρι της Λισαβόνας, οι διαφωνίες και η εμφανής αδυναμία της Ευρώπης να υπάρξει ως Ένωση την οδήγησαν στον δρόμο της ομοσπονδοποίησης. Βήμα –βήμα πάντοτε. Είναι ίσως ο καιρός να κάνει το άλμα. Ποιος είναι έτοιμος ακολουθήσει, θα φανεί και αυτό «στον καιρό».