Άννυ Ποδηματά

Δεκαπέντε χρόνια μετά -κι ενώ η Ελλάδα, ως κράτος ασυνέχειας και ασυνέπειας, έχει χάσει χρόνο και δυνατότητες σε ό,τι αφορά την αξιοποίηση του ρόλου της ως μόνης χώρας-μέλους της ΟΝΕ και του ΝΑΤΟ στην περιοχή- υπάρχει ξανά ένα παράθυρο ευκαιρίας, με όρους βέβαια πολύ διαφορετικούς απ’ ό,τι στο παρελθόν.

Η Βουλγαρία και η Ρουμανία είναι ήδη μέλη της Ε.Ε. και τρέχουν με ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ η επιρροή της Ελλάδας, λόγω και της οικονομικής κρίσης (αλλά όχι μόνο), έχει εκ των πραγμάτων περιοριστεί.

Παρ’ όλα αυτά, η περιοχή των Βαλκανίων έχει μπει ξανά στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Πρώτα απ’ όλα, λόγω της στρατηγικής και γεωπολιτικής σημασίας της στο σημερινό εξόχως ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον αλλά και γιατί τα Βαλκάνια θα μπορούσαν -υπό προϋποθέσεις βεβαίως- να δώσουν στην αντιμέτωπη με υπαρξιακά πλέον προβλήματα Ευρώπη την προοπτική ενός νέου θετικού αφηγήματος.

Στην εξαιρετική της παρέμβαση στο συνέδριο το βράδυ της περασμένης Πέμπτης, η αναπληρώτρια πρωθυπουργός της Σερβίας Ανα Μπρνάμπιτς αποτύπωσε το μήνυμα με τρόπο απολύτως εύγλωττο, συνδέοντας την ολοκλήρωση της συμφωνίας για το Brexit με την προοπτική προσχώρησης στην Ενωση νέων χωρών από την περιοχή.

Ο δρόμος βεβαίως θα είναι μακρύς, γεμάτος εμπόδια και χωρίς εγγυήσεις για την τελική κατάληξη, αλλά προς το παρόν η κατεύθυνση αρκεί και δημιουργεί ξανά ευκαιρίες για την Ελλάδα.

Για να μπορέσουν να αξιοποιηθούν υπάρχουν προϋποθέσεις. Σε γεωπολιτικό επίπεδο χρειάζεται να υποχωρήσει η λογική του ηγεμονισμού ή του στείρου ανταγωνισμού και να προταχθεί εκέινη των συνεργασιών και της διευθέτησης χρόνιων και αδιέξοδων εκκρεμοτήτων. Η Συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί θετικό παράδειγμα προς αυτή την κατεύθυνση.

Δυστυχώς, δεν υπάρχουν αντίστοιχα θετικά παραδείγματα και στο οικονομικό επίπεδο, που να δημιουργούν τις προϋποθέσεις αξιοποίησης των μεγάλων επενδυτικών ευκαιριών στο πεδίο της βιομηχανίας, των υποδομών, της ενέργειας και των νέων τεχνολογιών για τη Βόρεια Ελλάδα και συνολικά για τη χώρα.

Στην εναρκτήρια ομιλία του στο συνέδριο, ο πρόεδρος του ΣΒΒΕ Αθανάσιος Σαββάκης τόνισε τη σημασία της βιομηχανικής ανάπτυξης στο πλαίσιο της συνεργασίας στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων αλλά η εικόνα που παρουσίασε, με βάση έρευνα γνώμης του Συνδέσμου σε συνεργασία με την ΕΤΒΑ-ΒΙΠΕ, ήταν ζοφερή:

Με βάση τα αποτελέσματα σε δείγμα 300 μεταποιητικών επιχειρήσεων στο βορειοελλαδικό τόξο, 9 στις 10 επιχειρήσεις (93%) υποστήριξαν με απόλυτο τρόπο ότι η πολιτεία δεν ασκεί σαφή βιομηχανική πολιτική για την υποστήριξη της μεταποιητικής δραστηριότητας στη χώρα. Πιο συγκεκριμένα, το 88% των επιχειρήσεων απάντησε ότι οι εφαρμοζόμενες πολιτικές υποβοηθούν είτε «καθόλου» (55%) είτε «ελάχιστα» (33%) τη μεταποιητική δραστηριότητα, ενώ μηδενικό συγκέντρωσαν στο ίδιο ερώτημα οι επιλογές «αρκετά», «πολύ» και «πάρα πολύ».

Συμπερασματικά, η ανταγωνιστικότητα του κλάδου βρίσκεται στο ναδίρ και η απαισιοδοξία των επιχειρήσεων στο ζενίθ.

Αν δεν υπάρξει αλλαγή νοοτροπίας και κατεύθυνσης, το παράθυρο ευκαιρίας θα κλείσει για άλλη μια φορά για μας και θα αξιοποιηθεί απλώς από άλλες χώρες της περιοχής, από την Ευρώπη και από τις ΗΠΑ.