Άννυ Ποδηματά

Αυτά τα δεδομένα διαμορφώνουν το πλαίσιο εντός του οποίου εξελίσσεται η ελληνοτουρκική κρίση και ορίζουν τις παραμέτρους της ενδεδειγμένης εθνικής στρατηγικής που πρέπει να περιλαμβάνει τρεις πυλώνες:

Υψηλή αποτρεπτική ισχύς, ισχυρές συμμαχίες, σεβασμός και επίκληση του Διεθνούς Δικαίου. Μεγάλη -αν όχι και μεγαλύτερη- σημασία είναι η ισορροπία και η αλληλεπίδραση μεταξύ τους, ούτως ώστε να διαμορφώνεται ένα ενιαίο συνεκτικό πλαίσιο αντίδρασης.

Είναι ενθαρρυντικό ότι μέχρις στιγμής τα έχουμε καταφέρει καλά και στα τρία επίπεδα. Οι προκλήσεις της Αγκυρας δεν μένουν αναπάντητες από τις ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις, χωρίς να χάνεται η ψυχραιμία που είναι απαραίτητη για να μην υπονομευτεί η εθνική στρατηγική. Στο διπλωματικό επίπεδο είναι εμφανές ότι η Τουρκία είναι πολύ περισσότερο απομονωμένη από κάθε άλλη φορά στο παρελθόν, κι αυτό έχει τη σημασία του, ακόμη και αν κάποιοι θα περίμεναν περισσότερα από εταίρους και συμμάχους.

Το πιο σημαντικό και εκείνο που ενισχύει καίρια την εθνική στρατηγική είναι ότι ο σεβασμός και η επίκληση του Διεθνούς Δικαίου γίνεται πλέον με πράξεις και όχι με σκέτη ρητορική, αποκτώντας έτσι πολύ μεγαλύτερη επιρροή και επίδραση. Αυτή είναι η μεγαλύτερη αξία των συμφωνιών για οριοθέτηση Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών με την Ιταλία και την Αίγυπτο, όπως επίσης και η εξαγγελθείσα αμέσως μετά επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Ιόνιο στα 12 ν.μ.: αποτελούν παραδείγματα διακρατικών σχέσεων που αναζητούν λύσεις και καταλήγουν σε συμφωνίες που στηρίζονται στις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και -το κυριότερο-της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας. Εκ των πραγμάτων και πέραν πάσης αμφισβήτησης, οι συμφωνίες αυτές και η νομική βάση στην οποία στηρίχθηκαν ενισχύουν τις ελληνικές θέσεις και αποδυναμώνουν τις τουρκικές, όταν και εφόσον έρθει η ώρα της μεταξύ τους διαπραγμάτευσης. Σε ό,τι αφορά δε ειδικότερα τη συμφωνία με την Αίγυπτο, ήταν επιβεβλημένη τη δεδομένη χρονική στιγμή γιατί ακυρώνει στην πράξη το παράνομο αλλά υπαρκτό τουρκολιβυκό μνημόνιο, αλλά και γιατί ακριβώς επέκειτο, κατόπιν γερμανικής διαμεσολάβησης, η επανέναρξη των ελληνοτουρκικών διερευνητικών επαφών και θα ήταν λάθος να οδηγηθεί σε αυτές η ελληνική πλευρά αποδυναμωμένη.

Πέρα από τη δύναμη του παραδείγματος, οι συμφωνίες με Αίγυπτο και Ιταλία για την οριοθέτηση ΑΟΖ ανοίγουν τον δρόμο ώστε τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα στις περιοχές αυτές να μπορούν, επιτέλους, να ασκηθούν και να πάψουν να αποτελούν κενό γράμμα. Οι λεκτικοί λεονταρισμοί και οι μαξιμαλισμοί, το «ή όλα ή τίποτα» και σε ό,τι αφορά το Μακεδονικό και σε ό,τι αφορά την άσκηση του κυριαρχικού μας δικαιώματος για επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ., όλα αυτά που μας καθήλωναν είτε σε αδιέξοδες διαμαρτυρίες είτε σε μάχες χαρακωμάτων κατά καιρούς, ας έχουμε τη γενναιότητα να αναγνωρίσουμε ότι δεν μας πήγαν μπροστά, ούτε μας έβγαλαν κερδισμένους σε κάτι. Ο καλύτερος τρόπος για να προστατεύεις τα κυριαρχικά σου δικαιώματα είναι να δρας για να δημιουργείς τις συνθήκες για να τα ασκήσεις. Με την Ιταλία και την Αίγυπτο έγινε μια καλή αρχή, ας ελπίσουμε ότι εξίσου καλά θα εξελιχθούν και οι συζητήσεις με την Αλβανία. Είναι βέβαιο ότι κάποια στιγμή το κεκτημένο που θα έχει δημιουργηθεί για την οριοθέτηση Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας δεν θα μπορεί να το αποφύγει και να το παρακάμψει ούτε η Τουρκία.