Ανδρέας Μπελεγρής

Πριν λίγες ημέρες επισκέφτηκε τη χώρα μας ο Πρόεδρος του Ισραήλ Σιμόν Πέρες. Η Ελλάδα και το Ισραήλ τα τελευταία δύο χρόνια έχουν έρθει πιο κοντά μετά από μια μακρά περίοδο, για τη χώρα μας, φιλοαραβικού προσανατολισμού, η οποία ξεκίνησε επί Α. Παπανδρέου και υιοθετήθηκε από την Αριστερά. Οι σχέσεις Ελλάδας και Ισραήλ δεν πέρασαν ποτέ καμιά σοβαρή κρίση, όμως δεν ήταν και θερμές χωρίς να υπάρχει κάποιος προφανής λόγος συμφερόντων. Όλα γίνονταν στη σκιά της εξωτερικής πολιτικής που είχε επιλέξει ο Α. Παπανδρέου. Για την Αριστερά το εθνικό πρόβλημα των Παλαιστινίων βρέθηκε πολλές φορές πιο ψηλά στην ατζέντα από το θέμα, για παράδειγμα, της εισβολής και κατοχής της Κύπρου. Κι αυτό χωρίς αιτία. Ήταν ένα παράδοξο της Αριστεράς του 4%.

Στο πρόσφατο ταξίδι Πέρες στην Αθήνα, ο Αλέξης Τσίπρας διέκοψε τις διακοπές του για να τον συναντήσει, που σε άλλη περίπτωση ίσως είχε οργανώσει διαδήλωση αντιδρώντας στην επίσημη επίσκεψή του. Οι αποστασιοποιήσεις στο κόμμα υπήρξαν έντονες. Βουλευτής δημόσια ζήτησε εξηγήσεις. Στελέχη αντέδρασαν και παραδοσιακοί -προφανώς- ψηφοφόροι εξαπέλυσαν μύδρους στο διαδίκτυο. Γιατί όμως; Επειδή συνάντησε τον αρχηγό ενός κράτους που ως χώρα ποτέ δεν είχαμε πρόβλημα; Τι άλλο επιχείρημα πρέπει να δοθεί στους αντιδραστικούς που δεν δέχονται κουβέντα προσέγγισης με χώρες που η Ελλάδα έχει ανοιχτά θέματα; Τι προσφέρει στην Ελλάδα της κρίσης η ταύτιση με τους πιο ακραίους εξτρεμιστές, στη βάση του ότι, εκεί, οι προσπάθειες επίλυσης του προβλήματος συνεχίζονται και, εν πάση περιπτώσει, οι επαφές των δύο πλευρών είναι ένα κάποιο γεγονός; Το Παλαιστινιακό άλλωστε δείχνει να έχει κουράσει τους Ισραηλινούς, αλλά και τους Άραβες. Τα κινήματα ειρήνης στο Ισραήλ έχουν ενδυναμωθεί. Δεν υπάρχει το άσπρο – μαύρο του παρελθόντος.

Επίσης, οποιαδήποτε προσέγγιση των ελληνοϊσραηλινών σχέσεων δεν μπορεί να ιδωθεί ανεξάρτητα από τη δεδομένη σύγκρουση Ισραήλ – Τουρκίας. Η περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου χωρά μόνο έναν παίχτη. Στην παρούσα φάση τα συμφέροντά μας ταυτίζονται με εκείνα του Ισραήλ, και η Ελλάδα ως ανεξάρτητο κράτος οφείλει να χτίζει συμμαχίες στο πλαίσιο των εθνικών συμφερόντων, για να μην καταλήξει «δορυφόρος».

Από την  άλλη πλευρά, χρόνια τώρα οι ελληνοαραβικές σχέσεις βρίσκονταν στο καλύτερο δυνατό σημείο. Φοβάμαι ότι ήταν σχέσεις ετεροβαρείς. Παρ’ ότι η κυβέρνηση Α. Παπανδρέου προέβη σε πολλές διευκολύνσεις (Αραφάτ, Καντάφι κλπ), οι αραβικές κυβερνήσεις για κάποιους λόγους στήριξαν σταθερά το τουρκικό καθεστώς στην Κύπρο. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να περιέλθουμε σε φάση αμφισβήτησης με τους Άραβες. Αντίθετα. Η Ελλάδα και η Κύπρος μπορεί να λειτουργήσουν ως καταλυτικός παράγοντας στην προσέγγιση Ισραήλ – Παλαιστίνης, με ότι συνεπάγεται για τον αραβικό κόσμο. Κι αυτό μπορεί να το πράξει με τον καλύτερο τρόπο η ελληνική Αριστερά, έχοντας την έξωθεν καλή μαρτυρία.

Ο Αλέξης Τσίπρας διαθέτει αναμφίβολα αυτό το πλεονέκτημα και μπορεί, ακόμα και ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, να διατηρήσει χαμηλά τις θερμοκρασίες με τους Άραβες προκειμένου η Ελλάδα να διαδραματίσει ρόλο στην ειρήνευση της περιοχής. Το παράδειγμα Χριστόφια στο αντίστοιχο ζήτημα είναι χαρακτηριστικό. Δείγματα όπως του Τσίπρα είναι καινοφανή, αλλά ταυτόχρονα ενθαρρυντικά για την Αριστερά που δείχνει να θέλει να παίξει στο γήπεδο του πολιτικού ρεαλισμού.

Οι υπόλοιποι  στον ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορούν πια να κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν. Είναι  η ώρα να αντιληφθούν ότι πρέπει να διαχειριζόμαστε τα πράγματα στρατηγικά και σε βάθος κι όχι να επιλύουμε τα προβλήματα όταν ξεσπάει μια κρίση ή σαν να είμαστε ένα κράτος ξεκομμένο από τις ιστορικές επιταγές του παρόντος ή ο περιούσιος λαός. Οι συμμαχίες βασίζονται σε συμφέροντα και όχι σε ιδεολογίες. Και τα κοινά συμφέροντα αποτελούν βασικό παράγοντα ειρήνης, ανάπτυξης και προόδου σε μια περιοχή, είτε μας αρέσει, είτε όχι…