Ένας… Ρωμαίος με θέση και άποψη

«Δεν έχω ιδέα τι σημαίνει έρωτας. Θα μπορούσα να σου πω ότι έρωτας είναι αυτό που νιώθω κάνοντας θέατρο. Και μπορώ να σου πω ότι δεν έχω ζήσει τόσο μεγάλο έρωτα». Ο Γιώργος Κατσής -για τους φίλους του, Τζούλιο- είναι μόλις 23 χρονών. Δεν έχει ακόμα καλά καλά συμπληρώσει δύο χρόνια από τότε που αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και ετοιμάζεται να αναμετρηθεί με έναν από τους πιο εμβληματικούς ρόλους της παγκόσμιας δραματουργίας, αυτόν του Ρωμαίου. Ή μάλλον με έναν από τους επτά Ρωμαίους του ανατρεπτικού «Ρωμαίος + Ιουλιέτα» του Σαίξπηρ, που ετοιμάζει ο Κωνσταντίνος Ρήγος για το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά με την πρεμιέρα να είναι προγραμματισμένη για τις 19 Φεβρουαρίου.

Σαν παιδί ονειρευόταν να ασχοληθεί με τον κινηματογράφο. Να σκηνοθετεί ταινίες. «Θυμάμαι, μικρός ακόμα, από τη στιγμή που γράφτηκε ο αδελφός μου σε βίντεο κλαμπ και μπορούσα να νοικιάζω ταινίες, ήταν μία πολύ αγαπημένη μου καθημερινή ασχολία», μου λέει. Στο δημοτικό ήταν ένας ακόμα καλός μαθητής. Στο γυμνάσιο ήρθαν λίγο τα πάνω κάτω. Μέσα του και έξω του. «Βρήκα λίγο καταπιεστική όλη τη συνθήκη του σχολείου. Έψαχνα συνεχώς πράγματα που να μπορούν να με εκτονώσουν. Δεν με αφορούσε ο ανταγωνισμός του σχολείου, αυτό το “να είσαι καλύτερος από τον άλλον”».



Έπαιζε ήδη σε ομάδα ποδοσφαίρου όταν μπήκε στη ζωή του η μουσική. «Είμαι αυτοδίδακτος μουσικός. Έπαιζα και σε μπάντες. Η μουσική είναι ένα κομμάτι της ζωής μου», μου αποκαλύπτει. Η μουσική είναι ένα ακόμα στάδιο του συνεχούς ψαξίματος με τον εαυτό του. Το θέατρο έρχεται αμέσως μετά, στα τέλη του λυκείου.

«Πήγα σε μία ερασιτεχνική θεατρική ομάδα στη Νέα Φιλαδέλφεια, την οποία είχε ένας άνθρωπος που εκτιμώ πολύ. Ξαφνικά αντιλήφθηκα ότι το θέατρο είναι μία διαδικασία εντελώς διαφορετική από αυτή που είχα φανταστεί. Ανακάλυψα το θεατρικό παιχνίδι, τον αυτοσχεδιασμό, τη δομή και τον ρυθμό του λόγου», μου εξηγεί.



Κάπως έτσι το 2011 αποφασίζει να δώσει εξετάσεις στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Με την κρίση να έχει ήδη δείξει τα δόντια της. «Δεν σε απασχόλησε αυτό;» τον ρωτάω. «Η οικογένειά μου από οικονομικής άποψης ήταν μία μικροαστική οικογένεια. Θέλω να πω δεν είχα ποτέ πολλά για να φοβηθώ ότι θα χάσω κάτι αν γίνω ηθοποιός», μου απαντά.

«Πιστεύεις ότι το γεγονός ότι δεν είχατε λεφτά σαν οικογένεια σου έκανε καλό εντέλει;» συνεχίζω. «Τα τελευταία 30 σχεδόν χρόνια υπήρξαν πολλοί άνθρωποι που ένιωσαν την ανάγκη να φτιάξουν μία πλασματική εικόνα για τον εαυτό τους. Να δείξουν ότι έχουν πολλά λεφτά, ενώ στην πραγματικότητα δεν είχαν. Τώρα έχει γίνει το αντίστροφο. Έχει γίνει cool το να λες ότι δεν έχω λεφτά. Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι», μου επισημαίνει και συνεχίζει: «Το να μην μεγαλώνεις μέσα στα λεφτά έχει κάποια καλά. Σε κινητοποιεί να κάνεις πράγματα που ίσως να μην έκανες αν είχες λεφτά. Την ίδια στιγμή όμως σου στερεί πολλά άλλα πράγματα. Ας πούμε εγώ δεν μπορούσα να πάρω ένα καλό μουσικό όργανο. Είναι χρήσιμα σε μεγάλο βαθμό τα χρήματα. Και το κυριότερο, αν έχεις λυμένο το οικονομικό δεν χρειάζεται να λες ναι σε δουλειές που δεν σε αφορούν. Εγώ δεν έχω αυτή την πολυτέλεια. Μέχρι στιγμής είμαι απλά πολύ τυχερός που έχω βρεθεί σε δουλειές που μου αρέσουν. Στο μέλλον όμως είναι μία συνθήκη που πιθανότατα θα αντιμετωπίσω».



Αρχίζω να καταλαβαίνω ότι έχω μπροστά μου έναν 23χρονο που το επίπεδο σκέψης του υπερβαίνει κατά πολύ την ηλικία του. Με αιφνιδιάζει ευχάριστα το πόσο συνειδητοποιημένος είναι. Όπως με ξαφνιάζει και η ειλικρίνεια με την οποία μου απαντά όταν τον ρωτάω για τα χρόνια στη Δραματική Σχολή του Εθνικού. «Κρατάω πολλά πράγματα. Τη συνάντησή μου με τον Ακύλλα Καραζήση, την Αμάλια Μπένετ και άλλους σημαντικούς καθηγητές. Κρατάω τη γνωριμία μου με συμμαθητές μου που αγαπώ πολύ. Απλά ίσως ήμουν λίγο μικρός γι’ αυτή την εμπειρία», παρατηρεί.

«Τι εννοείς;» τον ρωτάω. «Ήμουν 18 όταν μπήκα. Ήμουν από τις 10 το πρωί μέχρι τις 12 το βράδυ για τρία χρόνια με τους ίδιους ανθρώπους κάθε μέρα. Αυτό είναι πολύ δυνατό, αλλά μπορεί να γίνει και πολύ σκληρό. Πλήγωσα συμμαθητές μου και πληγώθηκα από αυτούς. Ήταν μεγάλη η πίεση. Ο καθένας είχε τη δική του οπτική στα πράγματα. Το θέατρο όπως το φαντάζομαι εγώ διαφέρει από το θέατρο που θέλουν να κάνουν κάποιοι άλλοι άνθρωποι. Η αισθητική μας ήταν εντελώς διαφορετική. Εγώ έπρεπε να συνεργαστώ με έναν άνθρωπο 24 χρονών όντας 18. Τα έξι χρόνια σε αυτές τις ηλικίες είναι χάσμα. Ήταν πυκνά χρόνια. Όσο καλά πέρασα, άλλο τόσο πέρασα άσχημα», μου λέει, ομολογώντας ότι πήρε κάποια πολύ χρήσιμα εργαλεία για τη δουλειά του, αλλά σε κάποιους τομείς βγήκε χειρότερος.



Τον ρωτάω αν είχε κάνει ποτέ Ρωμαίο στη σχολή. «Όχι» μου απαντά και ομολογώ ότι δεν αιφνιδιάζομαι. Ο Γιώργος δεν είναι αυτό που λέμε ο τυπικός Ρωμαίος. Με άλλα λόγια δεν είναι ζεν πρεμιέ. Αλλά γιατί πρέπει οπωσδήποτε να είναι ζεν πρεμιέ ο Ρωμαίος; «Ο τρόπος που προσεγγίζει ο Κωνσταντίνος Ρήγος το έργο έχει μία ελευθερία που σου επιτρέπει να χρησιμοποιήσεις αυτό που είσαι. Δεν απαιτεί από μένα να γίνω ζεν πρεμιέ. Η πρόκληση για μένα είναι να ακουμπήσει ο Ρωμαίος στις πτυχές της προσωπικότητάς μου. Με άλλα λόγια, πώς θα μπορούσα εγώ να είμαι αυτός», σχολιάζει ο Γιώργος, αποκαλύπτοντάς μου ότι όταν πήγε στην οντισιόν για την παράσταση πίστευε ότι ο Ρήγος έψαχνε ηθοποιούς για να πλαισιώσουν έναν Ρωμαίο και μία Ιουλιέτα που είχε ήδη στο μυαλό του. «Αργότερα κατάλαβα ότι έψαχνε και τον Ρωμαίο», μου λέει.

Η ανάγνωση του Κωνσταντίνου Ρήγου στο κλασικό έργο του Σαίξπηρ είναι πολύ διαφορετική, κάτι το οποίο μπορεί άλλωστε να αντιληφθεί κανείς από το γεγονός ότι η παράσταση έχει επτά Ρωμαίους και δύο Ιουλιέτες! «Πρόκειται για μία δραματουργική διασκευή του έργου του Σαίξπηρ» μου εξηγεί ο Γιώργος. «Ο Ρήγος πολλαπλασιάζει τους Ρωμαίους σε επτά, έτσι ώστε να μεγεθύνει κάπως το συναισθηματικό ταξίδι που κάνει αυτός ο άνθρωπος. Αυτό αυτομάτως ανοίγει στους ηθοποιούς ένα συναρπαστικό πεδίο δραματουργικής εξερεύνησης. Πώς μπορούν επτά άτομα να δουλέψουν μαζί και να προβάλουν αυτόν τον ήρωα φωτίζοντας διαφορετικές πτυχές του; Διότι ο κάθε Ρωμαίος από εμάς είναι κι ένα ξεχωριστό κομμάτι του». Κάπως έτσι συνειδητοποιείς ότι όλοι μας θα μπορούσαμε να είμαστε στη θέση του Ρωμαίου. «Ο οποιοσδήποτε μπορεί να συναντήσει, να ζήσει και να πεθάνει για τον απόλυτο έρωτα», μου υπενθυμίζει ο Γιώργος.

Από την άλλη, η οπτική του Ρήγου, που θέλει το έργο να εξελίσσεται σε ένα δυστοπικό παρόν, είναι και «μια αναμέτρηση με τη νεότητα που δεν οδηγεί πουθενά. Είναι νέοι άνθρωποι που προσπαθούν να ορίσουν τη μοίρα τους. Τους μεγάλους δεν τους βλέπεις ποτέ επί σκηνής. Τους βλέπεις μέσα από οθόνες μόνο ή ακούς τις φωνές τους».
«Πώς μιλάει σ’ εσένα προσωπικά η ιστορία του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας;» τον ρωτάω. «Είναι δύο νέοι άνθρωποι που από τη στιγμή που γνωρίζονται είναι έτοιμοι να θυσιάσουν οποιαδήποτε άνεση για να βιώσουν για πρώτη φορά κάτι απολύτως αληθινό. Κι αυτό είναι μία θέση», τονίζει. «Ζούμε μία εποχή που προωθεί πολύ την τσόντα και τη βία. Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα είναι ένα έργο που λέει ένα τεράστιο ναι στον έρωτα και όχι στην τσόντα. Όταν λέω τσόντα δεν αναφέρομαι κυριολεκτικά στο σκληρό πορνό. Σήμερα ψάχνουμε λίγο να βολευτούμε… Οικονομικά, υλικά, σαρκικά. Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα αναζητούν την έκσταση που δεν μπορεί να σου τη δώσει η σάρκα. Και πεθαίνουν προσπαθώντας».



Ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα είναι δύο άνθρωποι που τολμούν να ονειρευτούν. Να ονειρευτούν το αδύνατο. Σήμερα αυτό μας λείπει πολύ. Ακόμα περισσότερο στη νέα γενιά. «Εσύ; Ονειρεύεσαι;» ρωτάω τον Γιώργο. «Ναι. Απόλυτα ναι», μου απαντά χωρίς δισταγμό. «Το ότι κάνω αυτή τη δουλειά είναι μία απόδειξη ότι συνεχίζω να ονειρεύομαι. Δεν ξέρω αν θα έχω τη δύναμη ή το κουράγιο να την κάνω για πάντα. Μπορώ όμως να σου πω ότι αυτή τη στιγμή ονειρεύομαι ακραία. Ονειρεύομαι όπως ονειρεύεται ο Ρωμαίος. Νομίζω ότι όταν σταματήσει να ονειρεύεται ο άνθρωπος είναι νεκρός. Αυτό που έχουμε να περιμένουμε είναι τα όνειρά μας. Και οφείλουμε να παλεύουμε γι’ αυτά».

Αναρωτιέμαι αν η γενιά των σημερινών 20άρηδων μπορεί να διεκδικήσει τα όνειρά της. «Οφείλει να το κάνει όσο πιο φανατικά μπορεί. Έχουμε ανέσεις που ούτε τις ονειρευόντουσαν οι παππούδες μας, αλλά βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία κοινωνική κατάσταση για την οποία δεν έχουμε θέση. Είναι ευθύνη μας να το αλλάξουμε αυτό. Παρατηρώ από πολλούς συνομήλικους φίλους μου ότι υπάρχει ένα μεγάλο μερίδιο νέων ανθρώπων που δεν ξέρουν ακόμα τι θέλουν να κάνουν. Δεν ξέρουν πώς να διεκδικήσουν τη θέση τους. Προερχόμαστε από μία γενιά που δεν μας έμαθε πώς να παίρνουμε θέση απέναντι στα πράγματα. Πιστεύω όμως πάρα πολύ στη γενιά μας», μου επισημαίνει ο Γιώργος και καταλήγει: «Κάποιες φορές μας καθυστερεί το γεγονός ότι περιμένουμε να μας δώσουν τα φώτα τους οι μεγαλύτεροι. Δεν υπάρχουν όμως πολλοί δάσκαλοι που θα σε διδάξουν με σκοπό να σε κάνουν καλύτερο από αυτούς. Δεν έχουμε να περιμένουμε τίποτα από κανέναν πλέον. Υπάρχει ένας φόβος άσκοπος και φαντασιακός. Είμαστε πιο δυνατοί απ’ όσο νομίζουμε».

Φεύγω περισσότερο αισιόδοξος. Το σκεπτόμενο κομμάτι των σημερινών 20άρηδων είναι εντυπωσιακά πιο ώριμο και πολιτικά συνειδητοποιημένο απ’ ό,τι ήμασταν εμείς. Κι αυτό μπορεί να είναι μία σπίθα.