Νίκος Λογοθέτης: Από τους Πελόμα Μποκιού στο Max Planck

Στο Τίπιγκεν της Γερμανίας πιθανότατα κανένας από τους συνάδελφους επιστήμονες του Νίκου Λογοθέτη δεν θα μπορούσε να φανταστεί τον 68χρονο σήμερα Έλληνα νευροβιολόγο να παίζει ψυχεδελικές μουσικές.

Να είναι δηλαδή πάνω από ένα αρμόνιο και μαζί με κάποιους άλλους «μαλλιάδες» να παίζουν από Al Cooper & Mike Bllomfield μέχρι Santana, απολαμβάνοντάς το στον μέγιστο βαθμό. Κι όμως, ο Νίκος Λογοθέτης, ένας από τους πλέον καταξιωμένους επιστήμονες που μελετά επί δεκαετίες την νευροφυσιολογία του ανθρώπινου εγκεφάλου ήταν ιδρυτικό μέλος των Πελόμα Μποκιού.

Ενός συγκροτήματος που με το τραγούδι «Γαρύφαλλε» έγραψε την δική του ξεχωριστή ιστορία, μέσα από το οποίο ανδρώθηκε σαν ερμηνευτής ο χαρισματικός και αξέχαστος Βλάσης Μπονάτσος. Από την Κωνσταντινούπολη στην Αθήνα, μετά στην Θεσσαλονίκη, ακολούθως στην Αμερική και το ΜΙΤ και κατόπιν στη Γερμανία, η ζωή του πρώην ροκά είναι ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα.

Κωνσταντινούπολη - Αθήνα

Τα μάτια του Νίκου Λογοθέτη αντικρίζουν για πρώτη φορά τον κόσμο σε ένα νοσοκομείο της Κωνσταντινούπολης στις 5 Νοεμβρίου του 1950 και η πρώτη αντίδραση όπως συμβαίνει με όλα τα μωρά είναι το κλάμα.

Ο μικρός μεγαλώνει μέσα στους κόλπους μιας στοργικής οικογένειας και είναι πέντε χρονών στα Σεπτεμβριανά του 1995, όταν εκατό χιλιάδες Τούρκοι ξεχύθηκαν στις ελληνικές συνοικίες καταστρέφοντας τις περιουσίες των Ελλήνων της Πόλης.

Είναι πολύ μικρός για να καταλάβει τι έχει γίνει, ενώ η οικογένειά του γλιτώνει από το πογκρόμ του όχλου που επί δύο ημέρες διαλύει τα πάντα.

Μεγαλώνοντας τελειώνει το Ζάππειο Δημοτικό Σχολείο και ακολούθως φοιτά στο Ζωγράφειο Γυμνάσιο. Δεν έχει κλείσει τα δεκαπέντε όταν η οικογένειά του μετακομίζει στην Αθήνα το 1966 και ένας άλλος κόσμος ανοίγεται στα μάτια του Νίκου, που είναι εξαιρετικός μαθητής.

Με τον πατέρα του διαφωνεί μόνο σε ένα πράγμα, τα μαθήματα ακορντεόν που κάνει, ένα όργανο το οποίο μισεί, ενώ αγαπάει την μουσική. Θα τα συνεχίσει μέχρι τα δεκαεφτά του χρόνια, όταν ενηλικιώνεται ουσιαστικά και τότε θα πετάξει το μισητό όργανο μέσα στην θήκη του και δεν θα το ακουμπήσει ποτέ ξανά.

Η πλατωνική σχέση που διατηρούσε με μια κοπέλα, ανηψιά του μεγάλου Έλληνα μουσικού Βύρων Κολάση τον φέρνει απέναντι στον μαέστρο που τον ακούει και του λέει ότι αξίζει να σπουδάσει.

Μεσολαβεί μάλιστα στον σπουδαίο πιανίστα Γιώργο Πλάτωνα ώστε ο Λογοθέτης να τον έχει δάσκαλο στο Ωδείο Αθηνών, αφού ο νεαρός λατρεύει το πιάνο.

Στα δεκαοχτώ του πλέον χρόνια ο Λογοθέτης σπουδάζει Μαθηματικά και έχει ήδη φύγει από το πατρικό του, βγάζοντας τα προς το ζην με ιδιαίτερα μαθήματα σε παιδάκια.

Δεν φαντάζεται ότι η πρόσκληση ενός φίλου του να παίζει σε μια ορχήστρα θα τον έφερνε γρήγορα στους κόλπους ενός νεοσύστατου ροκ γκρουπ, μαζί με άλλους τέσσερις μαλλιάδες.

Το Λο των Πελόμα

Όταν μια μέρα συναντιέται με έναν συμμαθητή του από το σχολείο, τον Νίκο Μαρσέλο, αυτός του λέει να ενταχθεί σε μια μπάντα που παίζει σε κλαμπ και σε φοιτητικούς χορούς.

«Οι πιο πολλοί είμαστε σαν κι εσένα, μη σου πω και χειρότεροι» του λέει και έτσι ο Νίκος Λογοθέτης αρχίζει την επαγγελματική μουσική του διαδρομή.
Έπαιζε ότι όργανο του δίνανε, άλλοτε αρμόνιο, άλλοτε κιθάρα και μια φορά σαξόφωνο το οποίο έπαιζε σιγά γιατί έκανε λάθη, ενώ άρχισε να βγάζει κάποια χρήματα, όχι πολλά, αλλά αρκετά για να κινείται πιο άνετα.

Η μοίρα τον έφερε απέναντι στον Γιάννη Κιουρκτσόγλου, ο οποίος του προτείνει να συμμετέχει σε ένα ροκ συγκρότημα, μαζί με τους Νίκο Δαπέρη, Τάκη Μαρινάκη και Βλάση Μπονάτσο.

Το συγκρότημα ονομάζεται Πελόμα Μποκιού από τα αρχικά των επιθέτων τους και το ΛΟ είναι ο Λογοθέτης που θα παραμείνει για ενάμιση χρόνο περίπου στο συγκρότημα.

Το παίξιμό του στο Hammond χαρακτηρίστηκε ως εξαιρετικό και είναι αυτός που παίζει στην ηχογράφηση του «Γαρύφαλλε», το οποίο κυκλοφόρησε σε 45αρι από την Lyra και έγινε τεράστια επιτυχία. Θα παίξει σε αρκετές εμφανίσεις με τους Πελόμα αλλά η ακαδημαϊκή του καριέρα τον απασχολεί πιο πολύ από την μουσική, παρόλο που έχει αφήσει για δύο χρόνια τις σπουδές του.

Έτσι αποχωρεί και το παίρνει το πτυχίο του στα Μαθηματικά το 1976, έχοντας ήδη αποφασίσει να σπουδάσει και Βιολογία, χωρίς πιθανόν να φαντάζεται που θα τον οδηγούσε αυτή του η απόφαση.

Από την Θεσσαλονίκη μέσω ΗΠΑ στη Γερμανία

Το βιβλίο του Jaques Monod «Η τύχη και η αναγκαιότητα» είναι για τον Νίκο Λογοθέτη ένας σταθμός στην ζωή του, αφού όπως έχει πει σε συνέντευξή του «το έχω φυλάξει έτσι όπως ήταν, με τις σημειώσεις μου».
Εκείνη την περίοδο η νομοθεσία δεν σου επέτρεπε να σπουδάσεις στην ίδια πόλη δεύτερη επιστήμη και έτσι ο 26χρονος πια Νίκος ανεβαίνει στην Θεσσαλονίκη.

Όταν συναντάει τον καθηγητή Κώστα Καστρίτση του λέει ότι θέλει να σπουδάσει βιολογική κυβερνητική για να εισπράξει την απάντηση «τι είναι αυτό;», αφού ούτε ο άνθρωπος που θα τον δίδασκε ήξερε!.

Αυτό, ήταν κάτι μεταξύ Βιολογίας και Μαθηματικών ένας τομέας ανύπαρκτος τότε στην Ελλάδα. Ο Λογοθέτης γίνεται δεκτός στο τμήμα και παρακολουθεί τα εργαστήρια ανόργανης χημείας και βιολογίας του Β' έτους, πριν φύγει για το Μόναχο προκειμένου να κάνει το διαδκατορικό του πάνω στην ανθρώπινη νευροβιολογία.

Θα μείνει 5 χρόνια στην Γερμανία και μετά μετακομίζει στην Αμερική, όπου θα εργαστεί για έξι χρόνια στο Τμήμα εγκεφάλου και Γνωσιακών επιστημών του φημισμένου ΜΙΤ.

Στα 47 του χρόνια δέχεται την πρόκληση να εργαστεί το Ινστιτούτο Βιολογικής Κυβερνητικής max Planck στο Τίπιγκεν της Γερμανίας, όπου και μένει μόνιμα έκτοτε.

Οι κατηγορίες και η συμπαράσταση

Μέχρι το 2014 η πρωτοποριακή έρευνα του Νίκου Λογοθέτη πάνω στην νευροφυσιολογία του εγκεφάλου και στις γνωστικές-νοητικές διαδικασίες προχωράει απρόσκοπτα, ενώ δεν λείπουν και οι σημαντικές διακρίσεις για την δουλειά του.

Όταν όμως μια ακτιβιστική οργάνωση που υπερασπίζεται τα δικαιώματα των ζώων κατάφερε με κρυφή κάμερα να καταγράψει τα πειραματόζωα και να διοχετεύσει το υλικό στην τηλεόραση, ο θόρυβος που ξεσηκώθηκε ήταν μεγάλος.

Παρότι οι έρευνες τις οποίες έκαναν το 2015 τόσο το Ινστιτούτο «Μαξ Πλανκ» όσο και οι τοπικές αρχές, δεν έφεραν στο φως κάποιες σοβαρές παραβιάσεις των πρωτοκόλλων για τη μεταχείριση των πειραματόζωων, η υπόθεση δεν τέθηκε στο αρχείο, αλλά στις 20 Φεβρουαρίου φέτος απαγγέλθηκαν από γερμανικό δικαστήριο κατηγορίες εναντίον του, ενώ δεν έχει ακόμη ορισθεί η δίκη του.

Όταν απαγγέλθηκε επίσημα κατηγορία κατά του Λογοθέτη, το Ινστιτούτο «Μαξ Πλανκ» βιάστηκε να του αφαιρέσει πολλές από τις αρμοδιότητές του σχετικά με την έρευνά του, παρόλο που εκκρεμεί η απόφαση του δικαστηρίου.

Ο ίδιος, ο οποίος έχει σταματήσει τα πειράματά του με ζώα, ούτε έχει πια το δικαίωμα να επιβλέπει τα ανάλογα πειράματα των συνεργατών του, έχει κατ' επανάληψη αρνηθεί τις κατηγορίες περί κακής μεταχείρισης των ζώων, ενώ στο πλευρό του έχουν ταχθεί δύο από τις μεγαλύτερες εταιρείες νευροεπιστημόνων στις ΗΠΑ και την Ευρώπη.

Ο ίδιος μετά τις κατηγορίες που του απαγγέλθηκαν από Γερμανικό δικαστήριο στις 20 Φεβρουαρίου περιμένει την δίκη του για να υπερασπιστεί τον εαυτό του και την δουλειά του.