Λιβύη: Εύθραυστη η συμφωνία του Βερολίνου - Ξεκίνησε «πόλεμος» προπαγάνδας

Η Διάσκεψη για τη Λιβύη στο Βερολίνο παρήγαγε μία συμφωνία που αριθμεί 55 άρθρα και εκτείνεται σε έξι σελίδες. Ούτε οι υπογράφοντες, όμως, δεν θα στοιχημάτιζαν υπέρ της εφαρμογής της. Η κατάπαυση πυρός και το εμπάργκο όπλων έγιναν δεκτά με ικανοποίηση, ωστόσο, οι περισσότεροι μοιάζουν να ξεχνάνε ότι οι άμεσα εμπλεκόμενοι δεν έχουν καν συνυπογράψει το καίριο ζήτημα της ειρήνευσης.

Οι πρώτες ώρες μετά τη Διάσκεψη είναι ενδεικτικές του πόσο εύθραυστη είναι η συμφωνηθείσα εκεχειρία. Μία μόλις ημέρα μετά τη Διάσκεψη σημειώθηκαν οι πρώτες συγκρούσεις. Οι δυνάμεις του Χαλίφα Χάφταρ σε ανάρτησή τους υποστήριξαν ότι πολιτοφύλακες από τη Συρία μαζί με πολιτοφύλακες της κυβέρνησης Σάρατζ άνοιξαν πυρ «σε ευθεία παραβίαση της κατάπαυσης του πυρός», που αποφασίστηκε στο Βερολίνο.

Περίπου 2.400 Σύριοι κι άλλοι μαχητές, κατά κανόνα τζιχαντιστές, βρίσκονται πλέον στο έδαφος της Λιβύης, σταλμένοι από την Τουρκία.  Σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ήδη εκπαιδεύονται κι άλλοι για να σταλούν στη Λιβύη. Η Τουρκία, που υποστηρίζει την διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση Σάρατζ που εδρεύει στην Τρίπολη, σκοπεύει να αναπτύξει περίπου 6.000 ισλαμιστές μαχητές στη Λιβύη.

Είναι κοινό μυστικό, εξάλλου, ότι ο Ταγίπ Ερντογάν έφυγε εκνευρισμένος από την Διάσκεψη του Βερολίνου, καθώς η απόφαση για την επιβολή του εμπάργκο όπλων πλήττει κυρίως τα δικά του σχέδια. Ο πόλεμος της προπαγάνδας, πάντως, έχει ήδη αρχίσει. Το  τουρκικό  πρακτορείο Anadolu, επικαλούμενο εκπρόσωπο της κυβέρνησης Σάρατζ, κάνει λόγο για επίθεση που εξαπέλυσαν οι δυνάμεις του Χάφταρ στην περιοχή Σαλάχ Αλ Ντίν στην Τρίπολη. Η ίδια πηγή αναφέρει ότι πραγματοποιούν επιθέσεις με όλμους και σε άλλες περιοχές στα περίχωρα της Τρίπολης.

Η Γερμανία, πάντως, εμμένει να δικαιολογεί τον αποκλεισμό της Ελλάδας από τη Διάσκεψη. Είναι ενδεικτικό ότι η Άνγκελα Μέρκελ, όπως είχε προαναγγελθεί, δεν έθιξε το ζήτημα του μνημονίου Τουρκίας-Λιβύης για τις θαλάσσιες ζώνες. «Κατανοούμε και συμμεριζόμαστε τις ελληνικές ανησυχίες για τα μνημόνια της Τουρκίας με την Λιβύη, αλλά αυτές οι συμφωνίες δεν αποτέλεσαν αντικείμενο της χθεσινής Διάσκεψης», υποστήριξε ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση.

Η Ελλάδα τουλάχιστον αναμένει να συμπεριληφθεί στα επόμενα στάδια της ειρηνευτικής διαδικασίας, σύμφωνα με δήλωση του Νίκου Δένδια μετά τη σύνοδο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ στις Βρυξέλλες. Ο υπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε τη χθεσινή διαδικασία ένα θετικό πρώτο βήμα, εξέφρασε όμως την ενόχληση της Ελλάδος γιατί δεν υπήρξε στα συμπεράσματα ρητή αναφορά που να καταδεικνύει ότι τα μνημόνια Τουρκίας-Λιβύης είναι κενά περιεχομένου.

Ως σημαντικό πάντως αξιολογείται το μήνυμα που έστειλε μέσω twitter ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός του Χαλίφα Χάφταρ. Με αυτό ευχαρίστησε την κυβέρνηση Μητσοτάκη για την διπλωματική της παρουσία. «Αν και δυστυχώς ότι δεν ήταν παρόντες αυτοπροσώπως, η εξαιρετική διπλωματική παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια ήταν συντριπτικά ευεργετική για τον λαό της Λιβύης. Η Λιβύη σας ευχαριστεί».

Ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να μετάσχει σε οποιαδήποτε αποστολή στη Λιβύη για επιτήρηση του εμπάργκο όπλων και της εκεχειρίας αποφασιστεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και υλοποιηθεί από την ΕΕ. Και σε αυτή την πρωτοβουλία θα έχει την αμέριστη υποστήριξη του Χάφταρ, ο οποίος επιθυμεί την ελληνική εμπλοκή.

Το βλέμμα και της κυβέρνησης και των πολιτών είναι στραμμένο κυρίως στην Τουρκία. Την πιθανότητα θερμού επεισοδίου φοβάται η πλειοψηφία, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα δημοσκόπησης της MRB. Ειδικότερα, το 54,9% θεωρεί «πολύ» ή «αρκετά πιθανό» ένα θερμό επεισόδιο με την Τουρκία. Οι Έλληνες οσμίζονται ότι έχουμε εισέλθει σε επικίνδυνη περίοδο και μάλιστα απροσδιόριστης διάρκειας.

Η Ελλάδα πρέπει να κινηθεί όσο πιο αποτελεσματικά για να είναι έτοιμη για κάθε ενδεχόμενο, χωρίς να παρασυρθεί σε θερμό επεισόδιο. Ο Ταγίπ Ερντογάν, πάντως, κλιμακώνει τις έκνομες ενέργειες, στέλνοντας γεωτρύπανο στο θαλάσσιο οικόπεδο 8 της κυπριακής ΑΟΖ. Εξαιτίας αυτής της στάσης, τόσο η Κυπριακή Δημοκρατία, όσο και η Ελλάδα έχουν επιδοθεί σε έντονο διπλωματικό αγώνα, με διαβήματα και παραστάσεις.

Το «Γιαβούζ» έχει ήδη ρίξει άγκυρα εντός του θαλάσσιου οικοπέδου 8 από το βράδυ της περασμένης Παρασκευής. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προειδοποίησε ότι αν ανεχθούμε την αυθαιρεσία της Τουρκίας δημιουργείται ένα προηγούμενο εξαιρετικά επικίνδυνο, το οποίο θα επεκταθεί και σε άλλες περιοχές, όχι μόνο της Ευρώπης αλλά ολόκληρου του Κόσμου.

Θετική είναι, πάντως, το γεγονός ότι με αφορμή την τουρκική ενέργεια, η Αίγυπτος εξέδωσε νέα αυστηρή ανακοίνωση, κάνοντας λόγο για μονομερείς παράνομες ενέργειες που απειλούν την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Εν μέσω αυτού του κλίματος, η Ελλάδα δηλώνει έτοιμη για κάθε ενδεχόμενο. Όπως τόνισε ο Γιώργος Γεραπετρίτης, η χώρα μας δεν πρόκειται να απεμπολήσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα, προσθέτοντας πως η ελληνική διπλωματία έχει αποκτήσεις ευρύτατα ερείσματα.