Η Φιλιππινέζα visual artist και φωτογράφος ενώνει τη Δύση με την Ανατολή σε αυτοπορτρέτα που μοιάζουν με εξωτικά όνειρα και στέλνουν μηνύματα για την παγκόσμια πραγματικότητα μέσα από συνομιλίες αισθήσεων και φαντασίας
Γράφει η Πηνελόπη Μασούρη
Στα έργα της η Φιλιππινέζα δημιουργός επιδιώκει να εκπροσωπεί το φύλο, τη φυλή και τον πολιτισμό της
Η visual artist και φωτογράφος Γουάβι Ναβαρόζα, οξυδερκής παρατηρήτρια, βλέπει τον σχεδιασμό της ζωής και της διαβίωσης με έναν «πλανητικό» τρόπο ανάμεσα στο φολκ, το κιτς και τις επιρροές της Δύσης και της Ανατολής. Τα βλέπει ως το κολάζ διαφορετικών τόπων που διαμορφώνουν την ατομική, την παγκόσμια πραγματικότητα, την αποαποικιοποίηση.
Γεννημένη στις Φιλιππίνες, η φωτογραφική της τεχνική είναι η εικαστική προσέγγιση στο γυναικείο σώμα και την εθνική της ταυτότητα. Με την έκθεση «As Wild as We Come» στο Λονδίνο, το 2022, κατάκτησε και το ευρωπαϊκό κοινό. Οι αφηγήσεις της συνδέονται με το χρώμα και τα οικεία αντικείμενα. Σε ένα μικρό στούντιο, όσο ένα δωμάτιο, φτιάχνει τους κόσμους της με φόντα τυπωμένα σε υφάσματα, την ίδια να πρωταγωνιστεί φορώντας ρούχα με μεγάλες επωμίδες που αναφέρονται στη μόδα της δεκαετίας του ’80 και του ’90. Δημιουργεί ταμπλό βιβάν σαν κολάζ. «Εχω πλήρη επίγνωση της γενεαλογίας των εικόνων, της ιστορίας και της τέχνης, αλλά και των τοπικών λαϊκών παραδόσεων της χώρας μου. Ανακτώ ό,τι μας έκανε κάποτε να ντρεπόμαστε: καρτ ποστάλ, μεγάλες λαϊκές μουσικές επιτυχίες. Αγάπησα τη λογοτεχνία νωρίς στην εφηβεία μου. Διάβασα πολλά βιβλία. Μπαινόβγαινα στις βιβλιοθήκες. Σπούδασα Επικοινωνία, ΜΜΕ, με ενδιέφερε η συγγραφή όσο και η επικαιρότητα. Ο παππούς μου ήταν φωτογράφος και μέντοράς μου ήταν η Τζούντι Σιμπάγιαν, που μου γνώρισε τη Σούζαν Σόνταγκ, με έφερε σε επαφή με το έργο της Νταϊάνα Αρμπους, της Σίντι Σέρμαν.
«Στα έργα μου ανακτώ ό,τι μας έκανε κάποτε να ντρεπόμαστε - καρτ ποστάλ, μεγάλες λαϊκές μουσικές επιτυχίες»
Μου άρεσε η πικτοριαλιστική φωτογραφία. Οταν εξερευνούσα την τροπικά πλούσια βλάστηση στα δάση της Μανίλα, νοσηλεύτηκα από δάγκειο πυρετό. Οι φίλοι μου από το Μπαλί, τότε, μου έφεραν για γιατρικά ρίζες, διάφορα πολύχρωμα φυτά, εισάγοντάς με σε ένα ολιστικό σύμπαν, έτσι κι η τέχνη μου άρχισε να γίνεται πολύχρωμη. Από την Ανατολία μέχρι την Ινδία, την Κίνα, την Ιαπωνία, στην ευρύτερη Ασία, η πολυχρωμία είναι έντονη στην τέχνη και δεν θεωρείται κιτς. Επηρεάστηκα και από την καθημερινή αλληλεπίδραση των ανθρώπων της πόλης με τα φυτά -σε μικρές γλάστρες και τενεκεδάκια στα μπαλκόνια τους, στις πολυπληθείς πόλεις της Ανατολής- που ανδεικνύει την ανάγκη του για πράσινο».
Στις αφηγήσεις της visual artist και φωτογράφου Γουάβι Ναβαρόζα κυριαρχούν η έντονη πολυχρωμία, η φύση και τα οικεία αντικείμενα. Η ίδια ποζάρει φορώντας ρούχα με στοιχεία από τη μόδα της δεκαετίας του ’80 και του ’90
«Είναι μια μορφή αντίστασης. Χρησιμοποιώ τον εαυτό μου ως κανάλι επικοινωνίας με τις γυναίκες»
Κάθε φορά που παρουσιάζεται στα έργα της Ασιάτισσα, Φιλιππινέζα, εκπροσωπεί το φύλο, τη φυλή και τον πολιτισμό της. «Τα αυτοπορτρέτα είναι μια μορφή αντίστασης. Χρησιμοποιώ τον εαυτό μου ως κανάλι επικοινωνίας με τις γυναίκες. Υπάρχει ένα κενό που πρέπει να καλυφθεί όσον αφορά την εκπροσώπηση γυναικών και καλλιτεχνών που προέρχονται από χώρες όπως εγώ. Ευτυχώς, τα πράγματα έχουν αρχίσει να αλλάζουν. Οι πρώτοι καλλιτέχνες στις Φιλιππίνες ήταν οι υφάντρες. Επανεξετάζω όλα όσα έχουν μείνει στο περιθώριο, περιφρονημένα από τον εκλεπτυσμένο κόσμο της υψηλής τέχνης. Το αυγό, ένα κύριο στοιχείο των έργων μου, συμβολίζει τη μητρότητα, αλλά και την έννοια της αγνότητας. Μου αρέσει να διαπραγματεύομαι τις δύο πλευρές της δημιουργικότητας. Τη δημιουργία έργων τέχνης και τη δημιουργικότητα της ανατροφής ενός παιδιού». Η εξωτική διάθεση που χαρακτηρίζει το έργο της συνίσταται από τα έντονα χρώματα του ζεστού και υγρού μεσημεριανού ήλιου, τα λουλούδια και τα φρούτα, μια πληθώρα τροπικής βλάστησης, χωρίς να παραλείπει και την ετεροφωνία, το βίωμα αντιθέσεων, το μυστηριώδες μείγμα Ανατολής - Δύσης. H Τεχνητή Νοημοσύνη πιστεύει ότι ήρθε για να μείνει, προτείνει ότι είναι καλύτερο να τη σκεφτόμαστε ως ένα άλλο είδος εργαλείου που μπορεί να μιμηθεί, αλλά δεν ρέει αίμα στις φλέβες του.
Από τη φετινή της έκθεση στο Fotografiska Berlin
Μέσα από τις δημιουργίες της, η παραδοσιακή κληρονομιά των Φιλιππίνων, η αποικιοκρατική ιστορία, δεν παραμένει απλώς ζωντανή, αλλά αποκτά νέα πνοή και απήχηση στη σύγχρονη παγκόσμια σκηνή. Με σεβασμό στο παρελθόν και τόλμη προς το μέλλον, η Ναβαρόζα καταφέρνει να μετατρέψει το προσωπικό της ταξίδι ταυτότητας σε μια οικουμενική εμπειρία. Το έργο της θυμίζει ότι η αυθεντικότητα και η πολιτισμική ρίζα δεν αποτελούν εμπόδιο για την παγκόσμια αποδοχή, αντίθετα, είναι το πιο ισχυρό θεμέλιό της. Μέσα από το βλέμμα της βλέπουμε τις Φιλιππίνες και τον κόσμο με νέο φως ◆
